İngiliz üniversiteleri, İran'ın İHA programına yardım etti
İngiliz üniversiteleri, İngiltere’nin İran’ın insansız hava aracı (İHA) endüstrisine karşı uyguladığı önlemlere rağmen son yıllarda İran'ın İHA programının geliştirilmesine yardımcı olmakla suçlanıyor.
Jewish Chronicle gazetesi tarafından yayınlanan bir raporda, Birleşik Krallık'taki 11 üniversitenin, bazılarının Tahran tarafından finanse edildiği çalışmalarla, İran'ın kamikaze İHA’ları ve savaş uçaklarında kullanılacağı iddia edilen askeri teknolojisinin geliştirilmesinde yer aldığı belirtiliyor.
Raporda atıfta bulunulan çalışmalar arasında Imperial College araştırmacısı Ahmad Najjaran Kheirabadi ve her ikisi de İran enstitüleri olan Shahrood Teknoloji Üniversitesi ve Ferdowsi Meşhed Üniversitesi'nden bilim adamlarının ortaklaşa hazırladığı bir çalışma da yer alıyor.
Doğrudan İran tarafından finanse edildiği bildirilen projede, şu anda Rusya tarafından yaygın olarak kullanılan Şahit-136 gibi hafif insansız hava aracı motorlarını geliştirmenin yolları araştırıldı.
Cranfield Üniversitesi de 2021 yılında İran Bilim ve Teknoloji Üniversitesi ile bir proje yürütmüş ve özellikle jet motorlarında "bulanık kontrolörler" olarak bilinen gelişmiş sistemlerin "askeri uygulamalarını" incelemiş; motorun "askeri ve insansız hava araçları uygulamaları için önemli bir husus olan daha iyi manevra kabiliyetine" sahip olmasını sağlamıştır.
Gazete ayrıca İran'ın Shahid Beheshti Üniversitesi ve İngiliz akademisyenler tarafından ortaklaşa yazılan 200'den fazla makaleye de atıfta bulundu.
Bunlardan biri, yeni nesil kablosuz iletişim ve güvenlik alanlarında kullanılabilecek süper iletkenler ve grafen kullanan elektronik cihazların geliştirilmesini araştırıyordu.
Söz konusu makalenin yazarları arasında, doktorasını Shahid Beheshti'den almış olan ve halen Glasgow Üniversitesi'nde araştırmacı olarak görev yapan Samane Kalhor ve halen İran'daki kurumda çalışan Majid Ghaantshoar gibi isimler yer alıyor.
Hatta Cambridge Üniversitesi'nden başka araştırmacılar da yer alıyor ve bu da en prestijli İngiliz ve Batılı kurumlardan birinin İran'ın askeri programlarına dahil olduğunu gösteriyordu.
Tüm bu araştırma projeleri, çalışmalar ve makaleler, İngiltere'nin İran'a askeri amaçlar ve uygulamalar için kullanılabilecek teknoloji ihracatını yasaklamasına rağmen yürütülmüştür.
Rapor aynı zamanda Rusya'ya Ukrayna'yı işgalinde kullanması için kamikaze İHA’ları tedarik eden İranlı kişi ve kuruluşlara uygulanan ve halen devam etmekte olan yaptırımların ortasında ortaya çıktı.
Bu ifşaatların ardından İngiliz milletvekilleri, Birleşik Krallık'a zarar verme potansiyeli taşıyan ve yaptırımları ihlal eden araştırmaların yapılmasına nasıl izin verildiğine dair bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu.
Birleşik Krallık Dış İlişkiler Seçim Komitesi Başkanı Alicia Kearns "dehşet verici iş birliğinin" soruşturulması çağrısında bulunurken, gölge Dışişleri Bakanı David Lammy de durumu "son derece rahatsız edici" olarak nitelendirdi.