İsrail'in silah şirketleri ne durumda?

Breaking Defense'e verdiği röportajda Levy, "7 Ekim'de kendimizi farklı bir durumda ve farklı bir ortamda bulduk ve bunun olağan bir operasyon olmadığını ve başka bir şeylerin döndüğünü hemen anladık" dedi.

IAI'nin savaşın ilk gününde personel çağırdığını söyledi.

"Durumu analiz ederek ve İsrail kendini savunurken ihtiyaçların ne olacağını tahmin ederek işe başladık."

İsrail'in en büyük üç savunma şirketi olan IAI, Elbit Systems ve Rafael Advance Defense Systems son iki yılda rekor satışlar gerçekleştirdi ve özellikle Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesinden bu yana sistemlerine olan talebin arttığını gördüler.

Ancak Gazze'deki çatışmanın beşinci ayında, firmaların yöneticileri şirketlerinin savaşın gerginliğini hissettiklerini söyledi.

Breaking Defense'e konuşan her üç şirketin yöneticileri, 7 Ekim saldırısının yarattığı şok, çalışanların askere çağrılması ve 7/24 üretime geçilmesi nedeniyle son beş ayın üç şirket için de İsrail tarihinin en yoğun dönemi olduğunu söyledi.

Breaking Defense, IAI'den Levy'nin yanı sıra Elbit'in uluslararası pazarlama ve iş geliştirmeden sorumlu başkan yardımcısı Ran Kril ve Rafael'in strateji, iş geliştirme ve pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı Gidi Weiss ile de görüştü.

Levy, "İlk birkaç gün çok fazla belirsizlik vardı ve İsrail Savunma Bakanlığı ile birlikte çalışarak ihtiyaçlarını ve İsrail Devleti'ni savunmalarına yardımcı olmak için sağlayabileceğimiz çözümleri değerlendirdik" dedi.

"IAI devlete ait bir şirket ve bu nedenle kendimizi İsrail'in savunma sisteminin bir parçası olarak görüyoruz."

Elbit'te Kril, savaşın ilk günlerinde özel firmanın 20.000 çalışanından "önemli" bir kısmının yedek asker olarak çağrıldığını söyledi.

İsrailli kadın ve erkekler IDF'de görev yapıyor ve zorunlu hizmetlerinin sona ermesinin ardından onlarca yıl sonra yedeklere çağrılabiliyor.

Kril, "Müşterilerimize azami desteği sağlayabilmek için başlangıçta birkaç hafta belirsizlik yaşadık," diye hatırlıyor.

Şirketin gelirinin yüzde 80'inin İsrail dışındaki müşterilerden geldiğini söyledi.

Dolayısıyla şirketin bu müşterileri desteklememe gibi bir lüksü yok.

Ancak Kril, çağrılara rağmen şirketin yurtdışındaki müşterilerini destekleme kabiliyeti üzerinde "ciddi bir etki" olmadığını söyledi.

Elbit, IDF için Hermes insansız hava aracından topçu mühimmatına, yeni Iron Sting havan topundan Eitan ZPT için Iron Fist aktif koruma sistemine kadar çok sayıda sistem üretiyor.

"Tedarik zincirleri ve üretimdeki operasyonlarımızı yeniden düzenledik ve büyük ölçüde toparlandık ve müşterilerimizle aramız oldukça iyi" dedi.

"Her şeyin mükemmel olduğunu söyleyemem. Ancak istikrarlı."

Kril, beş ay sonra, İsrail'in Gazze'deki güçlerini yeniden konuşlandırması ve vites değiştirmesi nedeniyle çalışanların çoğunun yedeklerden geri dönmesiyle, şirketin müşterilerine teslimatlarını iyileştirdiğini söyledi.

Yine de şirketin bu yıl yaklaşık 1.000 çalışanı işe alacağını söyledi.

"Birçoğu savaş ilerlerken 7/24 çalışan üretimi desteklemek için işe alındı" dedi.

Weiss'a göre, devlete ait olan ve İsrail Savunma Bakanlığı için tarihi bir araştırma ve geliştirme merkezi olan Rafael'de 9.000 çalışanın yaklaşık 2.000'i yedeklere gitti.

Weiss, İsrail'in Gazze ve Lübnan yakınlarındaki sınır topluluklarından yaklaşık 200.000 kişiyi tahliye etmesinin ardından 250 çalışan ailesinin daha savaş nedeniyle yerlerinden edildiğini söyledi.

Rafael, ünlü Iron Dome hava savunma sisteminin yanı sıra zırhlı araçlara veya tanklara monte edilebilen ve gelen hava tehditlerine karşı koruma sağlayan bir teknoloji platformu olan Trophy aktif koruma sistemi gibi İsrail operasyonlarının merkezinde yer alan birçok kilit sistemi üretiyor.

Weiss bu sistemlerin Gazze'de, kalabalık kentsel savaş alanı ve İsrail güçlerine yönelik RPG ve tanksavar füze ateşi hacmi nedeniyle "tarihte hiç görülmemiş" türden bir olayla karşı karşıya kaldığını söyledi.

"Birkaç kayıp oldu ve dersler çıkarıldı, ancak vurulan tehditlerin miktarını ve sahip olduğumuz az sayıda zayiatı düşünmek akıllara durgunluk veriyor" dedi.

Weiss, Rafael'in ayrıca Gazze çatışmasında ilk kez kapsamlı bir şekilde kullanılan Firefly dolanan mühimmatını da ürettiğini söyledi.

Şirketin Typhoon silah istasyonu da İsrail deniz kuvvetleri Gazze'deki kara operasyonlarını desteklediği için savaşta kullanıldı.

Bu arada Levy, IAI'nin de diğer şirketler gibi IDF'nin ihtiyaçlarını karşılamak için haftanın yedi günü çalışarak günde üç vardiyaya geçtiğini söyledi.

Şirketin 15,000 çalışanı var ve Levy yaklaşık 2,000 kişinin göreve çağrıldığını tahmin ediyor.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından, özellikle Avrupa'daki birçok ülke, daha fazla saldırganlığı daha iyi caydırmak ve yine de gelmesi durumunda kendilerini hazırlamak için hevesle yeni savunma teknolojisi ve ekipmanı aramaya başladı.

Bu durum, sistemleri gerçek dünyadaki çatışmalarda en çok test edilen İsrailli firmalar için büyük bir iş anlamına geliyordu.

Örneğin Almanya, ABD ile ortaklaşa geliştirilen ve IAI tarafından üretilen Arrow hava savunma sistemini 2023 yılında satın aldı.

Yine ABD ile birlikte geliştirilen ve Rafael tarafından üretilen David's Sling hava savunma sistemi ise Finlandiya'ya satıldı.

Yurtdışına satıldıkları için her iki sistem de Hamas ve Yemen'deki Husiler ve Lübnan'daki Hizbullah gibi İran destekli diğer grupların İsrail hedeflerine roket, füze ve insansız hava araçları fırlattığı son savaşta çok sayıda önleme yaptı.

Ancak şirketlerin son iki yılda duyurdukları çok sayıda anlaşma göz önüne alındığında, savaşın ilk beş ayında şirketler hem büyük duyurular hem de uluslararası savunma fuarlarındaki varlıkları açısından biraz durgun görünüyorlardı.

Ancak her bir yönetici durumun böyle olmadığını söyledi.

Levy, "Anlaşmalar imzalamaya ve fuarlara katılmaya devam ediyoruz, en son Singapur Airshow'daydık ve yakında Şili ve Paris'teki fuarlarda olacağız" diyor.

"Mali raporumuz önümüzdeki ay yayınlanacak ve 2024'ün ilk çeyreği ile savaşın son çeyrekte gerçekleştiği 2023'ün özetini içerecek. Rapor çıktığında yeni siparişlerimizin geçen yılki siparişlere kıyasla oldukça iyi durumda olduğunu göreceksiniz, yayınlayana kadar beklemeniz gerekiyor."

Elbit'ten Kril de şirketinin "saklanmaya çalışmadığını" söyledi.

"Genellikle yılın başında çok sayıda gösteri ve sergiye katılmayız. Bu yıl Almanya ve Eurosatory, İngiltere Farnborough ve RIAT [Royal International Air Tattoo] için planlama yapıyoruz, yani her şey planlandığı gibi ve [katılacağımız] başka fuarlar da var."

Savaşın şirketin çözümlerinde bir gecikmeye ya da iştahın azalmasına yol açmadığını, "belki de tam tersine" dedi.

Bir şirket sözcüsüne göre, Rafael'de şirket operasyonel olarak ilgili duyurulara odaklandı.

Weiss, şirketin katıldığı ilk yabancı fuarın Ocak ayı başında Birleşik Krallık'ta düzenlenen Uluslararası Zırhlı Araçlar konferansı olduğunu belirtti.

Weiss, "İnsanlar aktif koruma ve reaktif zırhın el ele çalışarak araçları ve askerleri koruduğunu, sorunsuz operasyon ve görev sağladığını bildikleri için geldiler" dedi.

Weiss, yurtdışında savaşa karşı yapılan protestoların ortasında şirketin işlerini her zamanki gibi sürdürdüğünü söyledi.

Toplamda üç İsrailli şirketin yöneticileri, sistemlerinin bu yoğun dönemde beklenen performansı gösterdiğinden emin.

Şimdi, beş ay sonra, şirketler uluslararası fuarlara dönmeye hazırlanıyor ve yurtdışında bir sonraki müşterilerini arıyorlar.