Karabağ'da gerginlik - Azerbaycan "2. İntikam operasyonu" yapacak mı?

Son günlerde Azerbaycan ile Ermenistan arasında ateşkesi ihlal vakaları arttı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı'nın verdiği bilgiye göre önceleri sınırda yani Kelbecer ve Gedebey şehirleri yönünde ateşkes rejimi ihlal ediliyordusa şimdi Ermeni tarafı Şuşa şehrine ateş açıyor.

Bu kendi içinde yeni bir soruyu gündeme getiriyor. Azerbaycan terörle mücadele - "İntikam-2" operasyonu yürütecek mi?

Savaşın bitiminden bu yana geçen 2 yıl boyunca Ermeni militanlar Şuşa'ya neredeyse hiç ateş açmadı. Bu kez durum değişti. Şuşa'nın Azerbaycan için önemini dikkate aldığımızda Azerbaycan Ordusu'nun ciddi bir operasyon yürüteceğini söylemek mümkün.

Azerbaycan Milletvekili Arzu Nagiyev, gdh'a yaptığı açıklamada, Ermeni silahlı gruplarının Azerbaycan'a yönelik son provokasyonlarının terörle mücadele operasyonlarını zorunlu kıldığını söyledi.

"Sınırda ateşkesin ihlali, Ermenilerin sınır bölgelerine ateş açması ile Şuşa'ya ateş açması bir tutulamaz. Rus barış güçlerinin kontrolündeki topraklarda Ermeni silahlı grupların varlığı kabul edilemez. Azerbaycan tarafı uygun misilleme tedbirleri alacaktır. 10 Kasım beyannamesine göre, Rus barış güçlerinin konuşlandığı bölgelerden silahlı gruplar tamamen çıkarılacaktı. Ama hala ayrılıkçılar var. Defalarca yapılan itirazlara rağmen bu kişiler silahlı bir şekilde topraklarımızdalar. Azerbaycan kendi topraklarında teröristlerin varlığını elbette kabul etmez ve etmeyecektir. Dolayısıyla uluslararası hukuka göre teröristleri topraklarımızdan çıkarma hakkımız var."

İlginç olan noktalardan biri de bu grupları kimin finanse ettiği. Çünkü Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı Azerbaycan'ın Hankendi şehrinde ve barış güçlerinin bulunduğu bölgelerde Ermeni ordusuna ait asker bulunmuyor. Bölgede bulunan ve Azerbaycan'a ateş edenler sözde Artsakh örgütünün kiraladığı askerlerdir.

Azerbaycan Sosyal Araştırmalar Merkezi analisti Shahla Jalilzadeh, gdh'a söz konusu teröristlerin finansmanının birkaç ülkeden sağlandığını söyledi.

"Sözde bir kurum olan Artsakh'ın yeni başbakanı, uzun yıllar Rusya'da yaşayan, Putin'in en yakın arkadaşlarından biri olan ve Rusya'da kara para aklama olaylarına aktif olarak katılan Ruben Vardanyan'dır. Ateşkes ihlali ve Şuşa'ya ateş açmaları, Vardanya'nın Karabağ'a gelişinden sonra oldu. Vardanya'nın bir milyarder olduğunu biliyoruz. Elbette Vardanyan da bu grupları finanse edebilir. Öte yandan İran. İran'ın Azerbaycan'a karşı tavrını çok iyi biliyoruz. Söz konusu gruplara İran topraklarından silah aktarıldığına dair iddialar da var.”

Son günlerde Ermeni halkının ABD yanlısı olması, bölgedeki teröristlerin Rusya tarafından finanse edilip edilmediği sorusunu gündeme getiriyor. Eski ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Matthew Bryza, Putin'in Ermenistan'daki etkisini kaybettiğine inanıyor.

"Başbakan Paşinyan'ın destekçilerinin Batı yanlısı olduğunu biliyoruz. Yani büyük çoğunluğu Rusya'nın Ermenistan üzerindeki etkisini sevmiyor. Ayrıca Putin'in Ukrayna'nın sivil halkına yönelik savaş suçu sayılan saldırılarını da kınıyorlar. Putin'in Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüşmesi de Putin'in Dağlık Karabağ sorununun barış sürecindeki rolünü korumaya çalıştığını gösteriyor. Putin artık Rusya'yı Minsk Grubu ve Dağlık Karabağ barış sürecinde tarafsız bir arabulucu olarak hareket ettiremez. Minsk Grubu zaten etkinliğini tamamen kaybetti. Kafkasya'da gerilim vardır ve her zaman olacaktır. Avrupa Birliği'nin bölgede barışı sağlamak için çok şey yaptığına eminim. AB Başkanı Charles Michel, Cumhurbaşkanı Aliyev ile Başbakan Paşinyan'ın tekrar tekrar bir araya gelmesinde aktif rol oynuyor. Her iki ülke liderinin de barıştan, bir barış anlaşmasının imzalanmasından ve ülkelerinin sınırlarının çizilmesinden yana olduğuna inanıyorum. Devam eden kaçınılmaz çatışmalara rağmen, yakın gelecekte uzun vadeli ve sürdürülebilir barışın tesis edileceği konusunda iyimserim.”

Rusya Devlet Başkanlığında Uluslararası İlişkiler Konseyi üyesi Bogdan Bezpalko, ABD'yi Karabağ'da istikrarı bozmakla ilgilenen bir taraf olarak görüyor.

"Kafkasya'da gerilimi sürdürmekte jeopolitik aktörlerin çıkarları olduğunu düşünüyorum. Bunun bir örneği Amerika Birleşik Devletleri'dir. Kafkasya'da özgürce hareket etmek isteyen devletlerin yaptıklarından hoşlanmıyorlar. Bunun örnekleri Azerbaycan, Türkiye, İran ve Rusya'dır. ABD'nin Kafkasya'yı istikrarsızlaştırmak için her zaman elinden geleni yapacağını düşünüyorum. Ermenistan'da ABD tarafından finanse edilen bir dizi kurum ve kuruluş bulunmaktadır. Dolayısıyla Ermenistan liderliğinde buradan maddi destek alan, hatta Soros'tan eğitim almış kişileri görmek mümkün denilebilir. Bu nedenle çatışma kaçınılmazdır."

Karabağ'daki ayrılıkçıları kim finanse ederse etsin, durumun gerilimi Azerbaycan'ın terörle mücadele operasyonları yürütmesini kaçınılmaz kılıyor. Elbette Azerbaycan'ın barış sürecinde önerdiği 5 ilke maddesinde herhangi bir değişiklik olacak gibi görünmüyor. Ermenistan kabul etmezse toprak kaybetmesi bekleniyor. Eylül ayındaki İntikam operasyonu sırasında Ermenistan'a ait birçok yükseklik Azerbaycan ordusunun kontrolüne girdi. Kafkasya'da hala gerginlik var. Gerginlik Kafkasya'yı daha uzun yıllar istikrarsızlaştıracak gibi görünüyor.