Middle East Eye: İsrail ve İran arasındaki “misilleme döngüsü” nasıl sonuçlanacak?

İngiltere merkezli yayın organlarından Middle East Eye'de, İran'ın bu ay başında İsrail'e düzenlediği füze saldırısının ardından İsrail'in olası saldırısının ve sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Sürecin, İran ve İsrail arasında bir “misilleme döngüsü” haline döndüğü tespiti yapılan analizde, İsrail yeni misillemeye hazırlandığı ve yine İran'ın üst düzey isimlerine suikast düzenlemeyi ve özellikle askeri ve petrol tesislerini hedef almayı tercih edebileceği belirtildi.

Analizde ayrıca; İsrail'in saldırı açıklamalarına karşı İran'ın da yeniden misilleme yapmak için meydan okuduğuna dikkat çekildi.

İşte Middle East Eye'de yayınlanan analiz:

İsrail'in üst düzey Hamas, Hizbullah ve İranlı siyasi ve askeri liderlere yönelik suikastlarının ardından İran'ın İsrail'e düzenlediği füze saldırısı, bölgedeki pek çok kişinin bundan sonra ne olacağını merak etmesine neden oldu.

İran tarafından yapılan saldırı, İran'ın İsrail'in cinayetleri için gecikmiş intikam sözünü yerine getirmesi olarak algılandı ancak aynı zamanda İsrail'in vereceği karşılıkla ilgili endişeleri de arttırdı.

Tahran'daki ruh hali meydan okuma şeklindeydi ve İranlı yetkililer İsrail'in herhangi bir saldırısına karşılık verme sözü verdiler. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan bu ayın başlarında yaptığı açıklamada;

ifadelerini kullandı.

Bir başka İranlı yetkili de Tahran'ın bir aracı vasıtasıyla Washington'a İsrail'in İran'a yönelik herhangi bir saldırısına İsrail altyapısının hedef alınmasını da içeren “alışılmadık bir karşılık” verileceğini ilettiğini belirtti.

Devrim Muhafızları Ordusu Başkomutanı General Hüseyin Selami ise İsraillileri;

sözleri ile uyardı.

Gözlemciler, İsrail'in misilleme yapması halinde, ABD ve Avrupalı ortakları İsrail'e desteklerini sürdürürken İran'ın bu saldırıya tek başına katlanmak zorunda kalacağına dikkat çekiyor.

Geçtiğimiz yıl boyunca Batı, İsrail'in Gazze'ye karşı başlattığı ve şimdi Lübnan'a kadar uzanan soykırım savaşına yardım ve yataklık etti.

İran'ın stratejik müttefikleri Rusya ve Çin ise tutumlarında belirsizliğini koruyor ve genellikle bir sonraki hamlelerini kendi ulusal çıkarlarına göre hesaplıyor.

İran'ın kırılganlıkları

İran'ın füze saldırısından kısa bir süre sonra İsrail misilleme sözü verdi ve Başbakan Benjamin Netanyahu;

ifadelerini kullandı.

Tahran'da İsrail'in saldırısının nasıl olabileceği ve neleri hedef alabileceği konusunda siber sabotajdan askeri üslere saldırmaya ve sivil altyapıyı vurmaya kadar bir dizi senaryo öne sürüldü.

İsrail petrokimya tesislerini vurmayı, daha üst düzey İranlı askeri yetkililere ve komutanlara suikast düzenlemeyi ve hatta nükleer tesisleri hedef almayı tercih edebilir.

İran Atom Enerjisi Örgütü (AEOI) sözcüsü Behruz Kamalvandi, İsrail'in ülkenin nükleer tesislerine saldırmasının mümkün olmadığını belirtti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'de, Körfez ülkelerinin İsrail ya da ABD'nin İran'a karşı hava sahalarını ya da üslerini kullanmasına izin vermesi halinde Tahran'ın misillemede bulunacağı uyarısında bulundu.

Bu arada İran Devrim Muhafızları Genel Komutan Yardımcısı General Ali Fadavi İsrail'in oluşturduğu tehdidi reddederek;

açıklamasında bulundu.

İsrail'in tepkisi nihayetinde gelecekteki değerlendirmelere ve ABD'nin işbirliğine bağlı olacaktır.

Ancak İsrail'in vereceği yanıtın türü ve niteliğinin ötesinde, on yıllık ikili çatışmalar İran'ın İsrail'in sayısız saldırısına maruz kaldığını göstermiştir. Siber sabotaj cephesinde İsrail bağlantılı bir grup İran genelindeki şehirlerde bulunan benzin istasyonlarının yakıt ikmal sistemlerini hacklemeyi başardı. İsrail ayrıca Shahid Rajaee liman tesisine sofistike bir siber saldırı düzenlemekle suçlandı.

Suikastlar söz konusu olduğunda İsrail İranlı nükleer bilim adamlarını ve askeri yetkilileri öldürdü. Hamas'ın eski siyasi lideri İsmail Haniye'yi geçtiğimiz yaz Tahran'da devletin konuğu olduğu sırada öldürerek büyük bir darbe vurdu.

Bir diğer önemli operasyon da İran'ın roket programının fikir babası General Hasan Tahrani Moghaddam'ın 2011 yılında Tahran dışındaki bir askeri üste meydana gelen büyük bir patlamada öldürülmesiydi. İsrail ayrıca çok önemli belgeleri çaldı ve İran'ın nükleer tesislerine sabotaj düzenledi.

'Psikolojik savaş'

İsrail'in petrol tesisleri de dahil olmak üzere endüstriyel ve kentsel altyapıya yönelik bir saldırısı, İran'la topyekün bir savaş başlatma riskini, ülkenin nükleer tesislerine yönelik bir saldırının yaratacağı potansiyel serpintiye kıyasla azaltabilir.

İran'ın Assaluyeh limanı ve Kharg Adası terminali gibi petrol tesisleri ülkenin güneyinde yer aldıkları için daha kolay erişilebilir durumdalar ve İsrail saldırısının yol açacağı büyük çaplı bir yangın medyada geniş yer bulacaktır.

Yeraltının derinliklerinde ve merkezi bir bölgede bulunan İran nükleer tesislerini vurmak için İsrail'in daha geniş çaplı bir askeri çaba göstermesi ve Amerikan “bunker buster” bombalarına erişim sağlaması gerekecektir.

Ancak ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine saldırması fikrine karşı çıktı.

Biden yönetiminin çatışmadaki rolü İranlı yetkililerin de tepkisini çekti. İran Savunma Bakanı Tuğgeneral Aziz Nasirzade, ABD'nin İsrail'e yüksek irtifa Thaad füzesavar sistemi konuşlandırmasını “psikolojik savaş” olarak değerlendirdi ve bunun “yeni bir şey olmadığını” ve “özel bir sorun” yaratmadığını belirtti.

İran parlamentosu ulusal güvenlik komitesi üyesi Vahid Ahmedi de, İran'ın Thaad sistemini vurma kapasitesine sahip olduklarını iddia etti.

İsrail'in İran'ın petrol ihracatının yaklaşık yüzde 95'inin kaynağı olduğu bildirilen Kharg Adası tesisini hedef alacağına dair spekülasyonlar ise üst düzeyde. Benzin üretimiyle ilgili rafineriler de hedef alınabilir. Zira İsrail muhtemelen İran'ın bu sektörde daha savunmasız olduğunu düşünüyor.

Askeri uzmanlara göre İran'ın hava savunma sistemleri, İsrail'in geniş çaplı bir saldırısını engelleyemeyecek.

Sonuç olarak; İran'ın İsrail'e yönelik füze saldırısı, İran nüfusunun bir bölümünü tatmin etmek için etkili bir adımdı. Ancak İsrail'in buna karşılık verme riski ülkeyi tam ölçekli bir savaşın eşiğine getirdi.

İsrail'in nasıl bir misilleme yapacağı henüz belli olmasa da Tahran'daki hava meydan okuma yönünde.