Özgürlük Heykeli bir Osmanlı projesiydi

Bu öyle bir yapıdır ki neredeyse tüm Hollywood filmlerinde Amerika'dan her bahsedildiğinde 2-3 saniye mutlaka ekrana gelir ve bu heykel tüm dünya kamuoyunda Amerika ile özdeşleşmiştir.

Peki bu heykelin aslında bir Osmanlı projesi olduğunu, Osmanlı İmparatorluğu tarafından, Mısır'a dikilmek üzere Paris'te yaptırıldığını ve masraflarının bir bölümünün Osmanlı tarafından karşılandığını biliyor muydunuz?

Osmanlı'nın 19.yy'daki en önemli devlet adamlarından Mustafa Reşid Paşa, 23 Kasım 1854 tarihinde dördüncü kez sadrazamlığa getirilir. Onun döneminde Osmanlı yönetiminde olan ama içişlerinde bağımsız bir ülke durumunda olan Mısır Hıdivliği'nde Kızıldeniz ile Akdeniz'i birleştirmek üzere bir kanal açılması fikri ortaya çıkar. Mısır'ın Hıdiv'i Said Paşa'nın Süveyş Kanalı inşası için imzaladığı antlaşmanın gereği olarak da Süveyş Kanalı'ndaki Port Said Limanı'nın girişine konulmak üzere 93 metre yüksekliğinde bir heykel yapılması planlanmıştır.

Heykel, firavunlar döneminin giysilerine bürünmüş bir kadın şeklinde olacak ve elinde “Asya'nın ışığının Mısır'dan geldiğini” sembolize eden bir meşale olacaktı. Heykel, dönemin ünlü heykeltıraşı Frederic Auguste Bartholdi'ye sipariş edilir ve devrin padişahı Sultan Abdülaziz tarafından yüklü bir miktarda avans verilir. Bartholdi derhal işe başlar ve heykel birkaç sene sonra tamamlanır.

Heykel, Marsilya’dan gemiyle yola çıkacaktır, ancak Said Paşa ölünce yerine gelen İsmail Paşa, Müslüman bir coğrafyada heykel olmaz diyerek heykeli istemez..

Süveyş kanalı 1869’da dünyanın dört bir tarafından gelen davetlilerin katıldığı büyük ama 'heykelsiz' bir törenle açılır.

Heykeltıraş Bartholdi'nin eseri Paris'te bir depoya konulur ve tozlanmaya terk edilir. O yıllarda dünyanın bir başka tarafında, Fransa ile Amerika Birleşik Devletleri arasında sıkı işbirliği başlar. Paris'te kurulan Fransız-Amerikan dostluk grubunun lideri olan Edouard Rene Lefebvre de Laboulaye, Amerikalıların Fransa’nın dostluğunu daima hatırlamaları için bir hediye vermek ister. Hediye bir heykel olmalıdır. Bir elinde hukuku simgeleyen bir kitap tutacak, diğer elinde de “dünyayı aydınlatan özgürlüğün sembolü” olan bir meşale taşımalıdır.

Sipariş gene aynı heykeltıraşa, Frederic Auguste Bartholdi'ye verilir. Bartholdi ise yeniden uğraşmayı gerekli görmez ve Süveyş kanalı için yaptığı heykelin elleri, kolları ve yüzünde değişiklik yapar ve eser tamamlanır. Heykeltıraş Bartholdi, New York'a yanına Süveyş kanalının mühendisi ve heykelin fikir babası olan Ferdinand de Lesseps'i de alarak gider. 25 Ekim 1886’da heykel ve anıt büyük bir törenle New York’ta açılır.

Böylece parasının önemli bir kısmını bizim ödediğimiz heykel Amerika'nın sembolü olur.