Phalanx CIWS sistemini ateşlemenin maliyeti belli oldu
Kırk yılı aşkın bir süredir hizmet veren Phalanx Yakın Mesafe Silah Sistemi (CIWS), ABD Donanması ve diğer müttefik savaş gemilerinde iyi bilinen bir savunma özelliği haline geldi.
Ateşlediği özel tungsten çekirdekli mühimmat ya da bu mermilerin maliyeti hakkındaki ayrıntılar daha az bilinmektedir.
ABD Donanmasının 2025 Mali Yılı talebindeki bütçe rakamlarına göre, bir Phalanx'ın iki saniyelik ateşlenmesi Donanmaya yaklaşık 7.000 dolara mal oluyor.
Donanma, Savunma Bakanlığı'nın geri kalanıyla birlikte, 2025 Mali Yılı için önerilen bütçesini Pazartesi günü açıkladı.
Buna göre, hizmet 372.000 adet Mk 244 Mod 0 20mm fişek satın almak için 17 milyon doların biraz üzerinde bir meblağ talep ediyor.
Bu da mermi başına 45.84 dolarlık bir maliyete denk geliyor.
Geliştirilmiş Öldürücü Fişek (ELC) olarak da bilinen Mk 244, şu anda Amerikan savaş gemilerindeki Phalanx CIWS'lerde kullanılan birincil operasyonel mermidir.
Phalanx, altı namlulu M61 Vulcan topu ile donatılmış, kendi kendine yeten, taretli bir yakın savunma sistemidir.
Sistemler hedef tespiti ve angajman için kendi arama ve takip radarlarına ve elektro-optik ve kızılötesi kameralara sahiptir ve manuel olarak çalıştırılabilir veya otonom modlarda kullanılabilir.
Donanmaya göre Phalanx'ın M61'i, seyir füzeleri ve uçaklar gibi hava hedeflerine veya "asimetrik tehditlere" (küçük tekneler gibi "kıyı savaşı tehditlerini" de içerir) karşı kullanılmak üzere sırasıyla dakikada 4.500 veya 3.000 mermi olmak üzere iki atış hızından birine ayarlanabilir.
Daha yüksek atış hızında, Phalanx tipik iki saniyelik bir ateşlemede 150 adet 20mm mermi atar.
Sistemin şarjörü 1.550 mermi alabilir, bu da dakikada 4.500 mermide 20 saniyelik toplam ateşleme süresine eşittir.
Dakikada 3.000 mermide, iki saniyelik ateşleme oranı 100 mermi ve toplam ateşleme süresi 31 saniyedir.
Bu mermilerin ne kadar hızlı harcandığına bakılmaksızın, bir Phalanx'ın şarjörünü Mk 244'lerle tamamen doldurmanın maliyeti 71.000 doların biraz üzerindedir.
General Dynamics Ordnance and Tactical Systems (GD-OTS) tarafından üretilen Mk 244 kinetik bir mermidir, yani hedefleri fiziksel olarak parçalayarak yok etmek üzere tasarlanmıştır. Mermi, atılan plastik bir sabot içinde alt kalibreli bir tungsten mermi içerir.
Ateşlemeden sonra sabot kırılır ve tungsten mermi ilerlemeye devam eder.
Atılan sabot tasarımı, merminin hızını artırarak hedefe olan mesafeyi daha hızlı kapatmasına ve çarpma kuvvetini artırmasına yardımcı olur.
GD-OTS'ye göre ELC'deki "Geliştirilmiş Öldürücülük" öncelikle merminin Phalanx CIWS için önceki Mk 149 mermisinden yüzde 48 daha ağır olması ve "hedef üzerinde daha yüksek kinetik enerji üretmesi" anlamına geliyor.
Şirket ayrıca Mk 244'ün daha isabetli olduğunu ve atış dağılımının Mk 149 fişeklerinden yüzde 40 daha düşük olduğunu söylüyor.
Burada ABD Ordusunun Kara konuşlu Phalanx Silah Sistemlerinde farklı 20mm mühimmat kullandığını belirtmek gerekir.
Bunlar Centurion olarak bilinir ve genellikle birincil rolleri olan C-RAM (Karşı-Roket, Topçu ve Havan) sistemleri olarak anılırlar.
Centurion için mevcut operasyonel mermi, tungsten uçlu yüksek patlayıcı bir yangın çıkarıcı tip olan M940 çok amaçlı fişektir.
M940 ayrıca bir hedefi vurmazsa bir süre uçtuktan sonra kendini imha edecek şekilde tasarlanmıştır, bu da dost kuvvetler ve aşağıdaki masum seyirciler için potansiyel tehlikeleri azaltır.
Bu aynı zamanda bu sistemler ateşlendiğinde patlamamış mermilerin havada infilak etmesiyle havai fişek gösterisi gibi bir şey üretir.
Ordunun 2025 Mali Yılı bütçe talebine göre, bir başka GD-OTS ürünü olan her bir M940'ın şu anda 80,70 dolarlık bir fiyat etiketi var.
Bu da bir Centurion'un dakikada 4.500 mermi atma hızıyla iki saniyelik bir atışının 12.100 doların biraz üzerinde bir fiyata mal olacağı anlamına geliyor.
ABD savaş uçaklarındaki M61 Vulcan'ların ateşlediği 20 mm'lik mermiler genellikle bu daha özel fişeklerden daha ucuzdur.
Örneğin, Hava Kuvvetleri'nin mevcut standart PGU-28A/B yarı zırh delici yüksek patlayıcı yangın çıkarıcı fişeklerinin her biri, bu servisin bütçe belgelerine göre yaklaşık 34 dolara mal olmaktadır.
Bu da bir F-15C'nin 940 mermilik tamburunun yaklaşık 32.000 dolara mal olduğu anlamına gelmektedir.
Bir F-16'nın 511 mermi ile doldurulması 17,000 doların üzerinde bir maliyete neden olacaktır.
Donanmanın Phalanx sistemleri Ocak ayında, Arleigh Burke sınıfı destroyer USS Gravely'nin Kızıldeniz'de seyrederken gelen Husi gemisavar seyir füzesini vurmak için bir tane kullandığı ortaya çıktığında ana akım haber döngüsüne girdi.
Bu durum İran destekli militanların bir silahı ABD savaş gemisine bu kadar yaklaştırabilme kabiliyetine ilişkin endişeleri arttırmıştı.
Phalanx genellikle son savunma hattı olarak görülüyor.
İran destekli Husi militanları aylardır bölgedeki ticari gemilere ve yabancı donanma gemilerine gemisavar balistik ve seyir füzelerinin yanı sıra insansız hava araçları da fırlatıyor.
ABD ve diğer uluslararası güçler düzinelerce Husi füzesi ve insansız hava aracını düşürdü ve grubun Yemen içindeki varlıklarına da saldırılar düzenledi.
Sadece geçtiğimiz iki ay içerisinde Yemenli militanlar ticari gemilere ölümcül saldırılar düzenleme ve hatta onları batırma konusundaki istek ve kabiliyetlerini tam anlamıyla ortaya koydular.
Bir Phalanx CIWS için tam yüklü bir Mk 244 mermisinin maliyeti, ABD Donanması savaş gemilerinin Husi tehditlerini daha uzun menzillerde vurmak için kullandığı milyonlarca dolarlık füzelerden katlanarak daha ucuzdur.
Tüm bunlar aynı zamanda bu tehditlerin önlenememesinin milyarlarca dolarlık gemilere vereceği zararın yanı sıra potansiyel hayati maliyetle kıyaslandığında önemsiz kalmaktadır.
Phalanx şu anda bu denklemin önemli bir parçasıdır ve ABD deniz kuvvetlerinin kendilerini dahil bulabilecekleri, daha yüksek hacimde gelen tehditler içeren üst düzey çatışmalar da dahil olmak üzere, gelecekteki diğer çatışmalarda da önemli bir rol oynayacaktır.
Sistem özellikle Donanma gemilerinin, gemilerine çok yaklaşan insansız hava araçlarının yarattığı çok gerçek tehditle başa çıkmak için sahip olduğu sınırlı sayıdaki savunma araçlarından biridir.
Donanma aktif olarak denizde drone'lara karşı koyma kabiliyetlerini genişletmeye çalışıyor.
Phalanx gibi bir sistemi kolayca alt edebilecek ezici drone sürüleri daha odaklanmış bir tehdit haline geldikçe bu çok daha kritik hale gelecektir.
Lazer ve yüksek güçlü mikrodalga yönlendirmeli enerji silahları angajman maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilir, ancak bunların da sınırlamaları vardır.
Buna ek olarak, şu anda manuel olarak yapılması gereken Phalanx sistemlerinin yeniden yüklenmesi ve gemilerin bunlar için mühimmatla dolu tutulması, giderek daha fazla odak noktası haline gelen daha geniş operasyonel ve lojistik zorlukları vurgulamaktadır.
Her saniye ateşlenmesi binlerce dolara mal olan Phalanx, hala düşük maliyetli bir silah olarak görülebilir ve öngörülebilir gelecekte Donanma savaş gemileri için savunma karışımının kritik bir parçası olmaya devam edecektir.