Polonya'nın yeni hedefi: F-15EX savaş uçakları
Jetin üreticisi Boeing'e göre Polonya F-15EX Eagle II avcı uçaklarını satın almakla aktif olarak ilgileniyor.
Bu duyuru, ABD Hava Kuvvetleri'nin F-15EX planlarına ilişkin belirsizliğin devam ettiği ve Polonya'nın yeni savaş uçaklarının alımını da içeren büyük bir savunma harcaması çılgınlığı yaptığı bir dönemde geldi.
Boeing bugün erken saatlerde Polonya'ya belirsiz sayıda F-15EX satma planıyla ilgili bir duyuru yaptı.
Eagle II'nin bugüne kadar tek müşterisi, bu savaş uçaklarından iki tanesini teslim alan ve şu anda toplam 104 jetli bir filo edinmeyi planlayan ABD Hava Kuvvetleri.
Geçtiğimiz ay Endonezya hükümeti F-15ID olarak bilinen ülkeye özel bir F-15EX türevinden 24 adet satın almak için resmi bir taahhütte bulundu, ancak bu anlaşma henüz sonuçlanmadı.
Boeing'in Avrupa ve Amerika'dan sorumlu Küresel İş Geliştirme Kıdemli Direktörü Tim Flood yaptığı açıklamada, "Polonya'nın F-15EX'e olan ilgisi, askeri güçlerinin hazırlıklı ve etkin olmasına olan bağlılığını teyit ediyor" dedi.
"F-15EX, Polonya'nın bağımsız savunma yetenekleri geliştirme hedefini destekleyecek sağlam bir endüstri planının yanı sıra üstün birlikte çalışabilirlik, desteklenebilirlik ve uygun fiyat sunmaktadır."
Boeing'in F-15 programının İş Geliştirme Direktörü Rob Novotny de "F-15EX, eşsiz kabiliyet, ölümcüllük ve beka kabiliyetine sahip dünyanın en gelişmiş avcı uçağıdır ve Polonya'nın güvenlik ihtiyaçlarını güçlendirmek için doğru seçimdir" dedi.
"ABD ve NATO kuvvetleriyle gelişmiş birlikte çalışabilirlik, teknoloji geliştirme kapasitesi ve 20.000 saatten fazla ekonomik operasyonel gövde ömrü sayesinde Polonya, F-15EX'in mevcut ve gelecekteki tehdit ortamlarında kazanmasını bekleyebilir."
F-15EX, bugün üretimde olan F-15'in en gelişmiş versiyonudur ve eski Eagle'lara göre çok yetenekli bir AESA radarı ve gelişmiş bir elektronik harp paketi de dahil olmak üzere bir dizi gelişmiş özellik ve kabiliyete sahiptir.
Boeing düzenli olarak jetin piyasadaki diğer ABD ve yabancı savaş uçaklarına kıyasla önemli savaş menzili ve faydalı yük kapasitesine sahip olduğunu belirtmektedir.
Boeing'in Polonya'nın F-15EX'e olan ilgisine ilişkin bugün yaptığı basın açıklamasında, Eagle II'nin "gelişmiş hipersonik silahlar taşıma kabiliyetine" ilişkin uzun süredir dile getirilen bir hususun yinelenmesi de dikkat çekiyor.
F-15EX'in Polonya Hava Kuvvetleri'nin modernizasyon planlarına tam olarak nasıl uyacağı belli değil.
Şu anda taktik savaş jeti filoları Blok 52+ F-16C/D Viper ve MiG-29 Fulcrum avcı uçakları ile Su-22 Fitter savaş uçaklarından oluşuyor.
Polonya ayrıca F-35A Müşterek Taarruz Uçağı edinme sürecindedir ve yakın zamanda Güney Kore FA-50GF hafif muharebe jetlerini teslim almaya başlamıştır.
Polonya'daki yetkililer, bir kısmı Ukrayna'ya transfer edilmiş olan MiG-29'ları ve Su-22'leri nihai olarak emekliye ayırmayı planlıyor.
Nispeten küçük bir F-15EX filosu bile Polonya Hava Kuvvetleri'ne mevcut F-16C/D'lerin veya gelecekteki F-35A'ların sağlayamayacağı yetenekler sunabilir.
Daha önce de belirtildiği gibi, Eagle II önemli ölçüde daha fazla menzil ve faydalı yük kapasitesi sunarak, gizliliğin o kadar da kritik olmayacağı ülkenin hava sahasını koruma ve yüzey hedeflerine karşı saldırı düzenleme kapasitesini artırma konusunda Polonya için özellikle yararlı olabilir.
F-15EX'in sunduğu uzun menzilli ve mesafeli vuruş kabiliyetleri özellikle seferi operasyonlar bağlamında faydalı olacaktır, ancak bazı açılardan ülkelerin kendi sahasında savaşması için de geçerlidir.
Ayrıca, ABD Hava Kuvvetleri'nin planlanan F-15EX alımlarını önemli ölçüde azalttığını ve programda başka kısıtlamalara gittiğini de belirtmek gerekir.
Özellikle Polonya için F-15EX, ülkenin NATO'nun nükleer silah paylaşım düzenlemelerine katılma olasılığı söz konusu olduğunda denklemin bir parçası olabilir.
Bu program kapsamında ABD ordusu Avrupa'daki birçok üste B61 nükleer ağırlık bombaları stoklamakta ve yeterince ciddi bir kriz durumunda bu silahları ittifakın belirli üyelerinin kullanımına sunmak için prosedürler uygulamaktadır.
F-15EX, ABD Hava Kuvvetleri'nin en yeni B61-12 versiyonu da dahil olmak üzere B61'in birçok varyantını kullanmasına izin verdiği F-15E Strike Eagle'dan türetilmiştir.
Strike Eagle aynı zamanda B61-12'de bulunan yeni hassas güdüm kabiliyetinden yararlanabilecek sadece belirli sayıda teslimat platformundan biridir.
NATO'nun mevcut nükleer kapasiteli filolarının büyük bölümünü oluşturan B61'leri kullanmak üzere yapılandırılmış F-16'lar bu bombaları sadece güdümsüz modda kullanabileceklerdir. Nükleer kapasiteli F-35A'lar ise güdümlü işlevsellikten yararlanabileceklerdir.
Polonya şu anda NATO'nun nükleer silah paylaşım programına üye değildir, ancak geçmişte en azından silahlara ev sahipliği yapmaya ilgi duyduğunu ifade etmiştir.
Rusya'nın geçen yıl Belarus'ta bu ülkenin ordusuyla iş birliği içinde nükleer silahları ileri konuşlandırma kararından duyulan endişeler bu politikanın altını çizmektedir.
Ülkenin silahlı kuvvetlerinin Genelkurmay Başkanı Polonyalı General Rajmund Andrzejczak bu hafta Karpacz Ekonomik Forumu'nda yaptığı konuşmada "NATO bir nükleer anlaşma örgütüdür; Ruslara karşı çok daha proaktif ve güçlü olmalıdır" dedi.
Polonya'nın F-15EX'ler, F-35A'lar, F-16C/D'ler ve FA-50GF'ler olmak üzere dört farklı savaş uçağı filosunu satın almaya, işletmeye ve idame ettirmeye gücünün yetip yetmeyeceği kesinlikle bir soru işareti.
Aynı zamanda ülke uzun zamandır tüm silahlı kuvvetlerinde büyük bir modernizasyon çabası içindeydi ve bu çaba Rusya'nın Ukrayna'yı topyekûn işgalinin ardından daha da genişledi.
Polonya hükümeti geçtiğimiz yıl içinde, aralarında sabit kanatlı uçaklar, helikopterler, tanklar ve diğer zırhlı araçların da bulunduğu bir dizi büyük savunma anlaşması imzaladı.
Polonya'nın bir başka Boeing ürünü olan ve yaklaşık 12 milyar dolar değerinde 96 adet AH-64E Apache saldırı helikopteri sipariş etmesi bekleniyor ki bu da Polonya'yı ABD Ordusu'nun ardından bu tipin en büyük ikinci operatörü haline getirecek.
Ülke ayrıca milyarlarca dolar değerinde ABD yapımı Patriot karadan havaya füze sistemlerini ve Entegre Savaş Komuta Sistemi (IBCS) adı verilen modern bir ağa bağlı komuta ve kontrol omurgasını içeren çok sağlam bir entegre hava savunma sistemi kurma sürecindedir.
Ayrıca Polonya yabancı savunma müteahhitleri ile önemli ortaklıklar kurmaktadır.
Daha bu hafta Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ) ile Raytheon ve Lockheed Martin ortaklığı olan Javelin Joint Venture (JJV) arasında Javelin tanksavar füzesinin bazı bileşenlerinin gelecekte Polonya'da üretilmesi ve bu silahların Polonya'da monte edilmesine ilişkin bir Mutabakat Zaptı (MOU) imzalandı.
Javelin, Rusya ile mevcut çatışmada Ukrayna güçleri tarafından yoğun bir şekilde kullanılması sayesinde dünya çapında bir isim haline geldi.
Şirket bugün F-15EX ile ilgili olarak yaptığı basın açıklamasında "Boeing 30 yılı aşkın bir süredir Polonya'da faaliyet göstermektedir" dedi.
"Varşova'daki genel merkezi, Gdansk'taki Boeing Dijital Çözümler ve Analitik operasyonları ve Rzeszow'daki Parça ve Dağıtım Hizmetleri ile Boeing, Polonya'da 1.000'den fazla kişiyi istihdam ediyor ve şu anda üç lokasyonunda da güçlü mühendislik kapasitesi oluşturuyor."
Dahası, Polonya şu anda NATO ittifakı içinde GSYİH yüzdesi olarak ABD'yi bile geride bırakarak en fazla savunma harcaması yapan ülke konumunda.
Resmi NATO verilerine göre ülke bu yıl GSYİH'sinin yüzde 3.9'unu savunmaya ayırmayı beklerken, bu oran ABD hükümetinde yüzde 3.49'dur.
Polonya, NATO'nun 31 üyesi arasında ittifakın GSYH'sinin yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırma hedefini karşılayan 11 ülkeden biri ve GSYH'sinin yüzde 3'ünü ya da daha fazlasını bu alanda harcayan sadece üç ülkeden (diğerleri ABD ve Yunanistan) biri.
Polonyalı yetkililer bu harcamayı nihayetinde ülkenin GSYH'sinin en az yüzde dördüne çıkarmayı hedeflediklerini belirtmişlerdir.
ABD Hava Kuvvetleri'nin F-15EX programıyla ilgili yukarıda bahsedilen durum göz önüne alındığında, Eagle II'lerin satışı Boeing için de çok önemli olabilir. Şirket bu yılın başlarında diğer amiral gemisi savaş uçağı F/A-18E/F Super Hornet'in üretimini 2025 yılında sonlandıracağını ve bu kaynakları mevcut ve gelecekteki diğer projelere yeniden odaklayacağını duyurdu. Eagle II'leri satın alması halinde Polonya, orijinal versiyonun 1970'lerde tanıtılmasından bu yana herhangi bir F-15 varyantının ilk Avrupalı operatörü olacaktır.
Polonya Hava Kuvvetleri'nin nihai olarak F-15EX'leri alıp almayacağı ve alacaksa ne miktarda alacağı henüz belli değil.
Aynı zamanda bu uçakların satın alınması ülkenin halihazırda iddialı olan savunma modernizasyon planlarına da pek çok açıdan uygun olacaktır.