Putin'in üst düzey görev değişiklikleri ne anlama geliyor?
Putin'in üst düzey görev değişiklikleri ne anlama geliyor? Üst düzey atamalar Rusya-Ukrayna savaş sürecini nasıl etkileyecek?
Katar merkezli yayın organlarından Al Jazeera'de, Rusya Devlet Başkanı Putin'in Savunma Bakanı dahil olmak üzere sürpriz görev değişikliklerinin neden ve sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.
12 yıldır Rusya'nın Savunma Bakanlığı görevini yürüten Sergey Şoygu'nun görevden alınması ve sivil bir ismin bu göreve atanması gibi çok sayıda üst düzey atamanın, Putin'in Ukrayna savaşındaki süreci yönetmekte zorlandığını gösteren bir emare olduğu belirtilen analizde, süreç içerisinde Wagner krizi gibi gelişmelere de dikkat çekildi.
Analizde ayrıca, çok sayıda Rus askeri analist ve uzmanın da değerlendirmelerine yer verildi.
İşte Al Jazeera'de yayınlanan analiz:
Rusya Devlet Başkanı'nın sürpriz görev değişikliğiyle Başbakan Yardımcısı ve ekonomist Andrei Belousov, Şoygu'dan boşalan Savunma Bakanlığı koltuğuna oturdu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kabinesinde yaptığı önemli bir değişiklikle 12 yıldır Savunma Bakanlığı görevini yürüten Sergey Şoygu'yu görevinden alarak 2008'den bu yana Nikolay Patruşev'in yürüttüğü Güvenlik Konseyi Sekreterliği görevine atadı.
Bu hamle; Kremlin'e yakın analistler arasında spekülasyonlara yol açtı. Bu karara neyin yol açmış olabileceği ve bunun Şoygu, Patruşev ve Rusya'nın yeni savunma bakanı Andrei Belousov için ne anlama geldiği konusunda çeşitli teoriler ortaya konuldu.
Şoygu Putin'e sadık bir isim olarak biliniyor. Hatta ikili Sibirya'nın derinliklerinde balık avlarken fotoğraflanmış ve Şoygu Ukrayna işgali boyunca Rus silahlı kuvvetlerine Wagner krizine rağmen sadık bir şekilde liderlik etmişti.
Belousov'un atamasının ardından Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov basına yaptığı açıklamada;
"Bugün savaş alanında kazanan, yeniliğe daha açık olan ve mümkün olduğunca çabuk uygulamaya geçenlerdir. Gelinen aşamada Devlet Başkanı’nın Savunma Bakanlığı'nın başına bir sivilin getirilmesine karar vermesi doğaldır."
değerlendirmesinde bulundu.
Gözlemciler bu değişikliğin Rusya'nın üçüncü yılına giren Ukrayna savaşını sona erdirmek gibi bir planının olmadığının işareti olduğunu belirtiyor.
London School of Economics'in uluslararası tarih bölümünde öğretim görevlisi olan Jeff Hawn ise atamalarla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede;
"Bu, Kremlin'in Ukrayna'dan bir çıkış yolu aramadığını, çatışmayı mümkün olduğunca uzun süre devam ettirmek istediğini gösteriyor. Rusya, ekonomik yetersizlikler nedeniyle savaşın ölçeğini ne kadar arttırabileceği konusunda çok sınırlı. Ancak belli bir seviyede yıpratma savaşını sürdürebilir.”
ifadelerini kullandı.
Genelkurmay başkanlığından alına Şoygu, yakında Rusya Askeri-Sanayi Komisyonu'nun başkan yardımcılığı görevini üstlenecek. Ayrıca diğer ülkelerle askeri donanım anlaşmalarından sorumlu Rusya Federal Askeri-Teknik İşbirliği Servisi'nin de başına geçecek.
Putin ve Rusya üzerine çeşitli kitapların yazarı olan Mark Galeotti ise atamalarla ilgili;
"Savunma Bakanlığı'nın başına bir ekonomistin geçmesi ve eski bakanın politika ve danışmanlık rolü üstlenmesiyle teknokratlar yükselişe geçti. Putin; 'özel askeri operasyon' rejiminin merkezi örgütlenme ilkesi haline geldikçe, savaşı devam ettirmek için teknokratlara ihtiyacı olduğunu biliyor."
değerlendirmesinde bulundu.
Putin'in kararnamesi aynı zamanda Rusya Federal Askeri-Teknik İşbirliği Servisi'nin, Savunma Bakanlığı'ndan ayırarak Şoygu'yu sadece Putin'e hesap vermekle yükümlü kılıyor.
Rus askeri analist Alexander Mikhailov, TASS haber ajansına yaptığı açıklamada Şoygu'nun uluslararası uzmanlık düzeyine ve yurtdışı deneyimine dikkat çekerek;
"Ukrayna'daki özel askeri operasyonun üzerinden iki yıldan biraz fazla bir süre geçmesine rağmen, Sergey Şoygu profesyonel olarak savunma bakanlığı seviyesini aştı. Bu durum, Güvenlik Konseyi Sekreteri olarak önemli bir pozisyon elde etmekle kalmayıp aynı zamanda iç ve dış savunma konularının gözetimini de elinde tutacak olan Şoygu için bir tenzil-i rütbe olarak tasarlanmış gibi görünmüyor. Bu değişimin en büyük kaybedeni, aynı zamanda Ukrayna'nın işgalinin arkasındaki kilit karar alıcılardan biri olan Patrushev gibi görünüyor."
değeerlendirmesinde bulundu.
Patrushev'in yeni görevinin ne olacağı henüz belli değil.
Rus siyasi analist Tatiana Stanovaya da atamalarla ilgili şu değerlendirmede bulundu.
"Güvenlik Konseyi, Putin'in 'eski' kilit isimleri için bir depo haline geliyor. Gitmelerine izin verilmiyor, ancak onları barındıracak başka bir yer de yok.”
Ivanov zengin yaşam tarzıyla ün salmış ve savaşta harap olan Ukrayna şehri Mariupol'un yeniden inşası için ayrılan fonları çalmakla suçlanmıştı.
Andrei Belousov kimdir?
Şoygu gibi Belousov da Putin'e sadık ve hükümet harcamalarının ateşli bir savunucusu olarak biliniyor ve 2019'daki tartışmalı vergi artışının arkasında olduğu düşünülüyor.
Carnegie Endowment for International Peace'de kıdemli araştırmacı olan Andrei Kolesnikov ise atamaları;
"Putin'in en ölçüsüz atamalarından biri Keynesyen ekonomist Belousov'u savunma bakanı olarak atamasıdır. Putin'in savaş için harcanan muazzam paraların çalınmadığından emin olması artık çok önemli."
şeklinde değerlendirdi.
Kremlin'e yakın bir kaynak Rus haber kuruluşu The Bell'e yaptığı açıklamada;
"Belousov sadece görevleri yerine getiren biri değil, kafasında Rus ekonomisinin nasıl işlemesi gerektiğine dair kendi vizyonu var ve bunu elinden geldiğince hayata geçiriyor.”
Rus ekonomist Konstantin Sonin ise atamaları şöyle değerlendiriyor.
"Rusya'nın yeni Savunma Bakanı Andrei Belousov'u uzun yıllardır tanıyorum. Savunma Bakanlığı'nda Şoygu yerine Belousov, Güvenlik Konseyi'nde Patruşev yerine Şoygu atamaları, 'yozlaşmış otokrasi' teorimizin mükemmel bir örneği. İşler Putin'in planına göre gitmiyor ama o, kendisine sadıklar grubunu durmadan değiştirecek. Putin yönetim kademelerine yeni insanlar getirmekten her zaman korkmuştur ve öyle olmaya devam ediyor.”