Real Clear Defence: 9 Aylık Rusya-Ukrayna savaşının ardından veriler bize ne anlatıyor?

Rus birlikleri Ukrayna'ya işgal girişimine başlayalı dokuz ay oldu. Dokuz ay önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin halkına ve tüm dünyaya; "Ukrayna'yı Nazi ve soykırımcı rejimden temizlemek için özel bir askeri operasyon yapacağını duyurmuştu.

Savaşın başlaması ile birlikte neredeyse tüm Batılı hükümetler ve askeri uzmanlar "operasyonun" kısa süreceğini düşündüler. Ancak şu anda dokuz aylık bir dönem geride kaldı ve savaşın biteceğine dair devam eden hiçbir müzakere süreci söz konusu değil.

Askeri uzmanlar, savaşın başlamasından bu yana geride kalan 9 aylık süreci veriler üzerinden değerlendirme ve bir sonuca ulaşma yoluna gitmeye çalışıyor.

İlk olarak belirtilmesi gereken Ukrayna, elde ettiği tüm sürpriz kazanımlara rağmen, Ukrayna topraklarının beşte birinin Rusların eline geçme riski ile karşı karşıya.

Ancak Ukraynalılar için de iyi haber şu ki, son ivme onların tarafında. Ukrayna silahlı kuvvetleri, Rusya'nın savaşta daha önce işgal ettiği toprakların yaklaşık yüzde 55'ini geri aldı.

ABD Savunma Bakanlığı'nın topladığı verilere göre, savaş başladığından beri Ukrayna'da 100.000'den fazla Rus askerinin öldürüldüğü veya yaralandığını tahmin ediyor. Ukrayna'nın kayıpları da neredeyse aynı derecede yüksek.

Bu rakamlar, savaşın başlangıcındaki beklentiler düşünüldüğünde şaşırtıcı bir gerçek ve giderek de büyümeye devam ediyor.

Siviller söz konusu olduğunda, bu sayıların kesin olarak değerlendirilmesi ise daha zor.

Ukrayna'daki sivil kayıpları takip eden Birleşmiş Milletler organları, en son sivil ölü sayısı için 6.500 rakamını verdi. Ancak BM organları, herhangi bir ölümü yalnızca bir isim doğrulandıktan sonra sayıyor ve savaş alanında isim doğrulanması oldukça güç olduğu için bu rakamın çok daha yüksek olduğu kabul edilebilir. Zira Ukraynalı yetkililer ise yaklaşık 40.000 sivilin öldürüldüğünü tahmin ediyor.

Bu arada, Birleşmiş Milletler Mülteci Ajansı'na göre Şubat ayından bu yana 7,8 milyondan fazla insan, mülteci olarak Ukrayna'dan ayrıldı. Ve milyonlarcası da üke içerisinde evlerini terk etti ve ülkedeki daha güvenli alanlara yerleşti.

Bu, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana Avrupa'da insanların açık ara en büyük yer değiştirmesi olarak kabul edilebilir.

Diğer yandan son saldırılardan sonra, kış aylarının da başlaması ile birlikte Ukrayna hükümeti insanlara yeterli enerji ve ısı tedarikini garanti edemediğini söylediği bölgeleri boşaltmaya başladı. Dünya Sağlık Örgütü, 3 milyon kadar Ukraynalının bu kış muhtemelen evlerini terk edeceği konusunda uyarıyor.

DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge gazetecilere verdiği demeçte, on milyon Ukraynalının şu anda elektriksiz yaşadığını ve Ukrayna'nın enerji altyapısının yarısının son Rus füze saldırıları nedeniyle hasar gördüğünü veya yok edildiğini açıkladı.

Daha az göze çarpan ve istatiksel olarak daha az olan diğer bir durum da, Rusların ülkelerinden göçüdür. Savaşın ilk ayında Rusya'yı terk eden yaklaşık 200.000 bin Rus vatandaşı olduğu tahmin ediliyor. Bu göç, Putin'in kısmi seferberlik ilan etmesinin ardından Eylül ayında patlama yaşadı ve bu süreçten sonra 370 binden fazla Rus'un ülkeyi terk ettiğine inanılıyor.

Toplam yerinden edilmiş Ukraynalılar 14 milyondan fazla

Şu anda Avrupa ülkeleri tarafından resmi olarak BM kayıtlarına geçen 7,8 milyondan fazla Ukraynalı mülteci var.

Birleşmiş Milletler verileri, savaşın başlamasından bu yana 15 milyondan fazla Ukraynalının sınırı geçtiğini, ancak çoğunun özellikle Polonya üzerinden evlerine döndüğünü belirtiyor.

Ekim ayının sonlarında, Uluslararası Göç Örgütü'nün ülke içinde yerinden edilmiş Ukraynalılar ile ilgili son verileri, Ukrayna içinde evlerine dönen daha fazla Ukraynalı olduğunu ortaya koydu. Ancak tüm veriler karşılaştırıldığında en az 6,5 milyon Ukraynalı kendi ülkesi içinde yerinden edilmiş durumda.

Yani hem ülke içerisinde hem de mülteci durumuna düşen Ukraynalılar'ın verileri 14 milyondan fazla insanın yerinden edildiğini ortaya koyuyor.

Dokuz aylık süreçteki diğer savaş ölçümleri:

Savaş alanındaki techizatların kayıp rakamlarını takip eden Oryx'e göre Rusya şu ana kadar; en az 1.503 tank, 154 Çoklu Roketatar, 63 uçak, 71 helikopter ve 12 donanma gemisi kaybetti.

Ayrıca ekonomik zincirleme etkiler söz konusu olduğunda, sürpriz olabilecek iki rakam var:

Gösterge petrol fiyatları Rus işgalinden kısa bir süre sonra fırladı. Ancak o zamandan bu yana önemli ölçüde düşerek Şubat'ta 92,81 dolar olan rakam şu anda 77,29 dolara kadar geriledi. Aynı zaman diliminde, bir kilo buğdayın fiyatı 9,34 dolardan 8,10 dolara düştü.

Öldürülen yada yaralanan Ukraynalı ve Rus askerler

Zelenskiy'nin üst düzey danışmanları Haziran ayı itibari ile, savaşın başlamasından bu yana 10.000 Ukraynalı askerin öldürüldüğünü tahmin ediyordu. Zelenskiy'nin bir danışmanı da Ukrayna'nın her gün 200 kadar asker kaybettiğini belirtmişti.

ABD istihbarat yetkilileri ise Kasım ayı başlarında, her iki tarafın da yaklaşık 100.000 askerinin öldürüldüğünü veya yaralandığını tahmin ettiklerini açıkladı.

Savaşın ilk günlerinden itibaren, Rus askerleri için zayiat sayıları kaynağa bağlı olarak büyük farklılıklar gösterdi.

Ukrayna, çatışmada öldürülen Rus askerlerine ilişkin tahminini 85.000'in üzerine çıkardı. Bu rakamlar, ülkenin Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı verilerinde sık sık güncelleniyor.

Rusya ise, Mart ayından bu yana kendi kayıpları ile ilgili resmi bir güncelleme yapmıyor. Ancak Kremlin sözcüsü Peskov Nisan ayında "önemli asker kayıpları yaşandı ve bu bizim için büyük bir trajedi" açıklamasında bulundu.

Rusya ayrıca üst düzey subaylar arasında yüksek oranda zayiat verdi. Ukraynalı yetkililere göre en az on üç Rus general öldürüldü. ABD Savunma İstihbarat Teşkilatı ise bu rakamı sekiz ile 10 arasında veriyor.