'Sen Busun'a maruz kalmak: Gaslighting
Psikolojik şiddetin türlerinden biri olan 'Gaslighting', inançlarını ve gerçeklik algını sorgulamana neden olan duygusal bir istismar çeşididir. Zamanla, bu manipülasyon benlik saygını ve özgüvenini yıpratabilir ve seni, sana bunu yapan kişiye bağımlı hale getirebilir.
Peki Gaslighting hakkında neler biliyoruz?
Karşındakinin seni olmadığın şekilde ısrarla yaftalaması psikolojide 'Gaslighting' olarak adlandırılıyor. Her an milyonlarca insan bir başkasının bilinçli veya bilinçsiz kurbanı oluyor.
Gaslighting'in adını, yapım yılı 1938 olan 'Gas Light (Gaz Lambası)'' filminden alıyor. Karı koca olan Jack'in Bella'ya Gaslighting uygulaması sonucu, Bella kendisinin delirmiş olduğunu düşünüyor ve özgüvenini kaybediyor. Filmi izleyerek bu istismarın nasıl uygulandığını görebilirsin.
Bireyin kendisini güvende hissetmemesine neden olan Gaslighting'e maruz kalan kişi, kendisini ve kararlarını sürekli sorgular. Bu durumda kişi kendini sürekli suçlu hisseder ve özgüvenini kaybeder.
Bu istismarı uygulayanların asıl amacı, karşıdaki kişinin sevgisini suistimal ederek kendisine bağımlı hale getirmek.
Gaslighting kurbanı olduğunu nasıl anlarsın?
- Kendini sürekli özür dilerken bulursun.
- Kendini ispatlamak zorunda hissedersin.
- Sürekli karşındaki kişiden onay almak zorunda hissedersin.
- Seni en iyi onun tanıdığını düşünürsün.
- Kendini olmadığın şekilde hissetmeyi normalleştirirsin.
- Kendine 'yanlış mı davrandım?' gibi sorular sorarsın.
Bunları biraz düşündüğünde günlük hayatında bile bu psikolojik şiddete maruz kaldığını fark edebilirsin. Ancak bunu fark etmek her zaman kolay olmuyor. Gaslighting sadece duygusal ilişkilerde yaşanan bir durum değildir. Anne babalar, öğretmenler, patronlar ya da arkadaşlar tarafından bu duruma maruz kalınabilir.
Böyle bir durum yaşadığını düşünüyorsan, gün sonunda oturup sakin kafayla düşündüğünde nerede hata olduğunu göreceksin. Ya da güvendiğin biriyle bu durumu paylaşabilir, olaylara farklı açıdan bakan bir görüşü dinleyebilirsin.
Psikolojik olarak oldukça yıpratıcı olan bu durum hakkında bilinçlenmek oldukça önemli. Bir başkasının senin gerçekliğinin üstüne başka bir gerçeklik yazmasına izin vermemelisin.