Stres beynimiz için faydalı olabilir mi?

Günümüzde stressiz bir insan bulmak neredeyse imkansız. Yaşam şartları, çalışma hayatı, sosyal çevre derken hepimiz bir şekilde stresle iç içe oluyoruz.

1. resim
10.08.2022

Ancak yeni yapılan bir araştırmaya göre, bizi strese sokan durumlar, beynimiz için faydalı olabilir.

Georgia Üniversitesi Genç Gelişim Enstitüsünde yapılan çalışmada, düşük ile orta dereceli stres seviyelerinin insanların direnç kazanmasına ve depresyon ile antisosyal davranışlar gibi sorunların gelişmesine engel olabileceği keşfedilmiş.

Düşükten orta seviyeye kadar olan stres, insanların gelecekte karşılaşacakları stresli durumlarla başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Georgia Üniversitesi Genç Gelişim Enstitüsündeki Baş yazar Prof. Asaf Oşri bu durumu şöyle aktarıyor: “İçinde bulunduğunuz ortam belli seviyede stres barındırıyorsa, daha verimli ve etkili çalışmanıza yardımcı olacak mücadele mekanizmaları geliştirebilir ve kendinizi bu doğrultuda düzenleyebilirsiniz.”

Bir sınava çalışmak, iş yerinde büyük bir sunuma hazırlanmak, yapılması gereken işleri bitirmek için uzun saatler çalışmaktan kaynaklanan stres, kişisel gelişime öncülük edebilir.

Fakat doğru miktardaki stres ile çok fazla stres arasındaki çizgi, ince bir çizgi elbette.

Oşri, "Zor bir şey yapmaya devam ettiğinizde cildinizin nasır tutmasına benziyor. Cildinizi, uyguladığınız bu baskıya uyum sağlamak üzere tetikliyorsunuz. Fakat çok yaparsanız cildiniz yara olur." diyor.

Araştırmacılar bu çalışma için 1200'ü aşkın genç yetişkinin verisini analiz etmiş. Katılımcılara, belli düşünce veya hisleri ne sıklıkla yaşadıkları hakkında sorular sorulmuş.

Bunlar arasında "Son bir ayda beklenmedik bir şeyin olması yüzünden ne kadar sık üzüldünüz?" ve "Son bir ayda, yapmanız gereken şeylerle baş edemeyebileceğinizi ne kadar sık düşündünüz" gibi sorular yer alıyor.

Ardından dikkatin ve görsel uyarana karşı otomatik yanıtları baskılama kabiliyetinin ölçüldüğü testler yoluyla katılımcıların nörobilişsel kabiliyetleri; bilişsel esneklikleri, giderek çoğalan bir dizi cismi hatırlamayı kapsayan sıralı görüntü bellekleri; işler hafızaları ve işleme hızları değerlendirilmiş.

Elde edilen bulgular, diğer davranışsak ve duygusal sorunların yanısıra endişeli hislerin, dikkat problemlerinin ve saldırganlığın birden çok ölçütü üzerinden katılımcıların verdikleri cevaplarla karşılaştırılmış.

Yapılan analizde ise, düşük ile orta seviyelerdeki stresin psikolojik açıdan faydalı olduğu ve zihinsel sağlık belirtilerinin oluşmasına karşı bir çeşit aşılama görevi görebileceği saptanmış.

"Çoğumuz esasında bizi daha güçlü yapan bazı olumsuz şeyler yaşıyoruz" diyor Oşri. "Sizi geleceğe hazırlayacak beceriler, geliştirmenize yardımcı olabilecek bir takım tecrübeler var."

Ancak strese ve olumsuzluğa dayanabilme kabiliyeti, bireyden bireye büyük ölçüde değişiklik gösteriyor.

Yaş, genetik durumlar ve ihtiyaç duyulan zamanlarda başvurulacak bir insanın olması, bireylerin karşılaştıkları zor durumları idare etmelerinde büyük önem taşıyor. Bir miktar stresin bilişsel açıdan faydalı olma durumu olsa da Oşri, yüksek seviyede devam eden stresin hem fiziksel hem de zihinsel yönden zararlı olabileceğini vurguluyor.

Kaynak

  1. Popüler Science