Suriye Rus eyaletine mi dönüşüyor?

Esed rejimi, Rusya'ya körü körüne bağımlı hale geldiğini her seferinde kanıtlıyor. Geçtiğimiz şubat ayında, Şam'ın Rusya’nın işgal ettiği Lugansk ve Donetsk’i tanıması halkta Suriye’nin ülke statüsünden bir eyalete dönüşmesi hakkında soru işaretleri bırakıyor.

Şam Ukrayna’daki sözde iki cumhuriyeti neden tanıdı?

Birleşmiş Milletler (BM), Esed’in sözde Lugansk ve Donetsk cumhuriyetlerini tanımasına yanıt olarak, BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric düzenlediği basın toplantısında, Birleşmiş Milletler'in tutumunun Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana olduğunu açıkladı.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky, Rusya yanlısı ayrılıkçı cumhuriyetler Donetsk ve Lugansk'ın bağımsızlığını ve egemenliğini tanımasının ardından Kiev'in Suriye ile tüm ilişkilerini kestiğini duyurdu. Esed hükümetinin iki ayrılıkçı bölgeyi tanıma kararını " önemsiz bir konu" olduğunu ve diğer konulara odaklanmayı tercih ettiğini söyledi.

Rusya araştırmacısı Samer Elias, Şam yönetiminin 2015’te kendisini kurtaran Rusya’ya her geçen yıl daha da bağımlı hale gelmesi nedeniyle bu iki tanımayı yaptığını iddia etti.

Elias, Lugansk ve Donetsk'in tanınmasında en dikkat çekici noktanın, başta Rusya’nın askeri müttefik ülkeleri de dahil olmak üzere, eski Sovyetler Birliği ülkeleri, Şanghay Örgütü, Kolektif Güvenlik Antlaşması ve Avrasya Birliği'nin bu ülkeyi tanımaması olduğunun altını çizdi.

Elias, Rusya’nın Batı karşıtı bir dünya kurarken Ota Doğu’da güvenebileceği tek dostunun Esed olduğunu bildiğini ve Şam’ın da tahtta kalmak için Rus dostluğuna daha fazla ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Siyaset araştırmacısı Tarık Vehbe ise Al-Hol Net ile yaptığı röportajda Esed’in dış politikasının bölgede artık bir değeri olmadığı görülüyor, bu yüzden Esed bu tanıma yoluyla Rusya'ya siyasi sadakatini ödeyerek koltukta kalmaya devam etmek istediğini belirtti.

Bir yanda da ekonomik olarak bitik olan kendi kontrol ettiği bölgeleri yeniden kalkındırmak için Rusya’ya göbekten bağlı olan Esed rejiminin Moskova’ya sadakatten başka seçeneği yok.

Esed’in hayali bir Rus eyaleti olmak mı?

Rusya, önceki yıllarda Esed rejimini elinde rehin tutmayı başardı. Bu nedenle, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlangıcından bu yana Esed, Rus askeri operasyonunu desteklediğini açıkladı.

Samer Elias, Ukrayna ve iki ayrılıkçı cumhuriyetin Rusya için Suriye'den daha önemli olduğuna inanıyor, çünkü Ukrayna Rusya için varoluşsal bir sorun.

Şam, iki cumhuriyeti tanıyarak Moskova'yı kandırmasına rağmen, Batı’ya karşı elinde koz olarak tuttuğu Esed rejimini herhangi bir pazarlık kartı olarak elinde tutan Rusya her an bu kartı kullanabilir.

Elias'a göre, Rusya NATO ve Batı baskısını hafifletmek için Suriye’de Esed bölgeleri için anlaşma yapabilir. Esed’in bu anlaşmada sadece taraf ülke kartından ileri geçemeyecek olması Şam’ı tedirgin ediyor.

Tarık Vehbe ise, Esed’in hala Rusya’nın eski Sovyet ülkeleri üstünde bir hakimiyetinin olduğunu düşündüğü için Moskova’ya çok yakın durmanın karlı olduğunu belirtti.

Ukrayna savaşı bittiğinde Rusya’nın bu ülkeler üzerindeki hakimiyetini pekiştirerek Suriye’de Esed’i tekrar iktidar olarak kabul edeceklerini umuyor.

Vehbi, Esed rejiminin bazı kadrolarının Rusya’nın kendisi lie birlikte Şam’ı da uluslararası tecride ittiğinden ve Moskova’nın savaşı kaybetmesi halinde rejiminde ağır bedeller ödemesinden korktuğunu belirtti.

Şam’ın uluslararası arenadan daha çok Rusya’nın sözlerine güvenmesi Esed’i kamuoyunda daha da güçsüzleştirecek ve ağır bir yenilgi alacak.