The Council on Foreign Relations: 5 soruda Netanyahu'nun ABD ziyaretinin arka planı!

İngiltere merkezli düşünce kuruluşu The Council on Foreign Relations'da, İsrail Başbakanı Netanyahu'nun ABD ziyaretinden beklentilerin ve olası sonuçlarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Netanyahu'nu gerçekleştireceği ziyaret ile, öncelikle İsrail'in Hizbullah ile süregelen sınır çatışmasını tırmandırmaya karar vermesi halinde ABD'nin hem askeri hem de diplomatik desteğini almak istediği belirtilen analizde, ziyaretin sonuçlarının İsrail siyasi sahnesinde de değişikliklere yol açabileceği tespiti yapıldı.

Analizde ayrıca; İsrail-Filistin savaşının geleceği, ABD-İsrail ilişkilerinin geleceği ve bundan sonraki sürece dair öngörülere de yer verildi.

İşte The Council on Foreign Relations'da yayınlanan analiz:

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD ziyareti ile neyi başarmayı hedefliyor? Görüşmelerde İsrail'in Hamas'la savaşını sonlandırmaya yönelik görüşmelerde ilerleme kaydedilecek mi?

Netanyahu'nun bu ziyaret için özellikle iki temel hedefi var.

Birincisi, içerideki eleştirmenlerinin suçladığı gibi İsrail'in ABD ile ilişkilerini baltalamadığını göstermek istiyor.

24 Temmuz'da Kongre'nin ortak oturumunda yapacağı konuşma başlangıç için iyi bir yer olacak.

İsrail Başbakanı ayrıca ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü askeri operasyonlar konusundaki görüş ayrılıklarına rağmen Beyaz Saray ile bağlarının güçlü olduğunu göstermek isteyecektir.

Capitol Hill'deki konuşmasından ayrı olarak Netanyahu, hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi partilerin liderleriyle bir araya geldiğinde İsrailliler için Kongre salonlarında İsrail'e ne kadar destek verildiğini vurgulayacak.

İkinci olarak Netanyahu, konuyu Gazze'deki çatışmadan İran ve vekillerinin sadece İsrail için değil. ABD için de oluşturduğu tehdide kaydırmaya çalışacak.

Ülkenin ordusu İsrail Savunma Kuvvetleri Gazze'deki büyük operasyonlarını sonlandırıp dikkatini İran destekli Hizbullah'a ev sahipliği yapan güney Lübnan'a çevirmeyi planlarken bu Netanyahu ve İsrail için kritik önem taşıyor.

Netanyahu, İsraillilerin Hizbullah ile süregelen sınır çatışmasını tırmandırmaya karar vermesi halinde ABD'nin hem askeri hem de diplomatik desteğini almak istiyor.

İsrail hükümeti, Hizbullah'ın sınırdaki varlığına ve İsrail'in kuzeydeki yerleşim birimlerinde yaşayan seksen bin kişiyi tahliye etmek zorunda kalmasına tahammül edemiyor.

Bu arada Biden yönetimi, daha geniş çaplı bir bölgesel çatışma potansiyelinden duyulan endişe nedeniyle daha fazla müdahil olma konusunda tereddütlü davranıyor. Netanyahu'nun ziyareti ve Kongre üyelerinden alacağı muhtemel destek, zorlu bir başkanlık seçimi sürecinde Biden üzerinde baskı oluşturmayı amaçlıyor.

Netanyahu Kongre'ye hitap etmesi için neden davet edildi? Geçmiş İsrailli liderler tarafından belirlenmiş tarihi bir emsal var mı?

Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi liderliğin İsrail hükümetine ve Netanyahu'ya destek göstermek istediği açık.

Bu hamle, Biden yönetiminin İsrail'e silah sevkiyatını durdurduğu; Senato Çoğunluk lideri Chuck Schumer'in (D-NY) Netanyahu'nun yenileceği umuduyla İsrail'de seçim çağrısı yaptığı ve diğer Demokrat Kongre üyelerinin İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki eylemlerine yönelik eleştirilerini yoğunlaştırdığı bir dönemin ardından geldi.

Cumhuriyetçilerin bu gerilimden siyasi çıkar elde etmeyi umup ummadıkları ise başkalarının çıkaracağı bir sonuç.

1970'lerden bu yana çeşitli İsrail başbakanları Kongre'nin ortak oturumlarına hitap etti. Ancak daha önce atmosfer hiç bu kadar gergin olmamıştı.

İsrail'e destek konusundaki iki partili konsensüs, Kongre'de bu yardıma ilişkin oylamalar İsrail lehine orantısız kalsa bile bozuluyor. Washington'daki pek çok kişi için bir paratoner olan Netanyahu'nun gelecekteki bir seçimde görevden alınması halinde ortamın düzeleceği düşünülebilir.

Ancak Gazze, iki devletli çözüm ve İsrail'in kuzey toplumlarının güvenliği gibi günün en önemli konularında mevcut başbakan, kendisini değiştirmek isteyenlerle büyük ölçüde uyum içinde.

İsrail-Filistin savaşının dokuzuncu ayında ABD-İsrail ilişkileri ne durumda?

İlişkilerde, özellikle de Beyaz Saray ile İsrail başbakanı arasında bir gerilim olduğu açık. Ayrıca, yukarıda da belirtildiği üzere, Kongre'de İsrail'e destek konusunda uzun süredir var olan mutabakatı sorgulayan ve neredeyse tamamı Demokrat olan Kongre üyelerinin sayısı da giderek artıyor.

Aynı zamanda ilişkiler kurumsal olarak da güçlü olmaya devam ediyor.İstihbarat işbirliği hala kararlı ve asker-asker ilişkileri sağlam.

Nisan ayında İran İsrail'e çok sayıda füze ve insansız hava aracı fırlattığında ABD ordusu ve İsrail ordusunun sergilediği işbirliği ve birlikte çalışabilirlik bunu açıkça ortaya koydu.

İsrail siyasi sahnesinde değişim beklentileri nelerdir?

Eğer aynı anda hem siyasi istikrarsızlık hem de istikrar mümkünse, İsrailliler buna sahip.

Netanyahu ve koalisyonuna karşı, Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırısını mümkün kılan başarısızlıklar zinciri nedeniyle şiddetli bir muhalefet var.

Rehinelerin akıbeti, Hamas'ın yenilgiye uğratılmasından sonra Gazze için net bir planın olmaması, ultra Ortodoks Yahudilerin İsrail ordusuna alınması ve bir dizi başka konuda da Netanyahu yönetimine şüpheyle yaklaşılıyor.

Hükümet koalisyonu içinde de Netanyahu'yu farklı zamanlarda birbirine karşıt olan farklı kanatları yatıştırmaya zorlayan önemli siyasi gerginlikler var.

Bu arada Netanyahu ve koalisyonu 120 sandalyeli Knesset'te 64 sandalyeyi kontrol ediyor. Bu, Netanyahu'nun 2013 başında kurduğu üçüncü hükümetten bu yana bir hükümet için en büyük fark.

Netanyahu koalisyonu bir arada tutmayı başardığı sürece, hükümet dört yıllık görev süresi 2026'da tamamlanana kadar düşmeyecek.