The Jerusalem Post: Türkiye-İsrail ilişkileri yeni bir döneme giriyor
Türkiye-İsrail ilişkileri yeni bir döneme giriyor. İki ülkenin ekonomi ve enerji alanlarında örtüşen çıkarları, bölgede yeni fırsatlar doğurabilir.
İsrail merkezli Jerusalem Post'da, BM zirvesinin yankılarının ve Cumhurbakanı Erdoğan ve Netanyahu arasında zirve kapsamında gerçekleşen görüşmenin yankılarının değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İsrail Başbakanı Netanyahu'nn aralarıdnaki anlaşmazlıkları bir kenara bırakarakülkelerinin çıkarları için yeni bir dönem başlatğı belirtilen analizde, iki ülke arasındaki mevcut jeopolitik pozisyonların karşılıklı olarak birbirlerinin hedeflerine fayda sağlayabilecek şekilde örtüştüğün belirtildi.
Analizde ayrıca, Türkiye'nin İsrail gazı için bir enerji merkezi olma ve Avrupa'ya ihracat yapılmasına yardımcı olma ihtimalinin gündeme geldiği ve bu konuda görüşmelerin gerçekleşmesi için iki liderin uzlaştığı belirtildi.
İşte Jerusalem Post'da yayınlanan analiz:
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Erdoğan'ın BM'de yaptığı ve Filistin devletine desteğini yinelediği konuşmanın ardından ilk kez bir araya geldi.
Erdoğan'ın iletişim ofisinden yapılan açıklamaya göre; Türkiye Cumhurbaşkanı, ülkesinin İsrail ile enerji, teknoloji, inovasyon, yapay zeka ve siber güvenlik konularında işbirliği yapabileceğini belirtti.
Açıklamada ayrıca;
"Görüşmede uluslararası ve bölgesel konular, iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra İsrail-Filistin ihtilafına ilişkin son gelişmeler ele alındı.”
ifadeleri kullanıldı.
Erdoğan'ın iletişim ofisi, iki liderin birlikte oturduğu ve Türk Dışişleri Bakanı ve Türk İstihbarat Başkanı gibi kilit yetkililerin de katıldığı fotoğraflar yayınladı.
Ankara'da yaşayan dış politika ve güvenlik analisti Ömer Özkızılcık, iki ülke arasındaki mevcut jeopolitik pozisyonların karşılıklı olarak birbirlerinin hedeflerine fayda sağlayabilecek şekilde örtüştüğünü belirtti.
Bunlar arasında Türkiye'nin İsrail gazı için bir enerji merkezi olma ve Avrupa'ya ihracat yapılmasına yardımcı olma arzusu da yer alıyor.
Özkızılcık, The Media Line'a yaptığı açıklamada;
“Siyasi, ekonomik ve enerji alanlarında çıkarlarının örtüştüğünü gören Netanyahu ve Erdoğan, geçmişteki husumetlerini bir kenara bırakarak, devlet lideri gibi davrandılar"
değerlendirmesinde bulundu.
Her iki lider ayrıca, milyarder girişimcisi Elon Musk ile yapay zeka alanındaki potansiyel işbirliğini görüştü. Erdoğan da Netanyahu ile görüşmesinde bu konunun ele alındığını doğruladı.
Erdoğan ayrıca Musk'ı Türkiye'de bir Tesla fabrikası kurma konusunda teşvik etti. Ekonmik sıkıntılar ve döviz kriziyle karşı karşıya olan Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın öncülüğünde aktif bir şekilde yabancı yatırım arayışında.
İsrail Başbakanı Netanyahu'nun sosyal medya hesabı ise, iki ülke arasındaki yenilenen ilişkiyi güçlendirmeyi amaçlayan karşılıklı ziyaretlerin yakın zamanda gerçekleşebileceğini belirtti.
Ayrıca Ankara'nın son dönemde ilişkilerini düzelttiği bir diğer ülke olan İsrail-Suudi Arabistan ilişkilerinin normalleştirilmesi konusunda da görüşmeler yapıldığı kaydedildi.
Netanyahu'nun sosyal medya hesabında yapılan açıklamada;
"Liderler ticaret, ekonomik konular ve enerji alanlarında ikili ilişkileri ilerletmeye devam etme kararı aldı."
ifadeleri kullanıldı.
Uluslararası araştırma kurumu RANE'nin Orta Doğu analisti Ryan Bohl da The Media Line'a konu ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Ryan Bohl yaptığı değerlendirmede, görüşmenin İsrail için genel olarak olumlu olduğunu ve olası bir Kudüs ziyaretinin, Erdoğan'a Filistinliler ve İsrail arasında arabulucu rolü üstlenme fırsatı sunabileceğini belirtti.
Yeni bir dönem
İsrail ve Türkiye, Filistinli protestocuların öldürülmesi nedeniyle 2018 yılında kopan diplomatik ilişkilerini kısa bir süre önce yeniden kurdu.
İki ülke arasındaki ilişkiler daha önce 2010 yılında İsrail'in Gazze'ye giden ve Türk aktivistleri taşıyan bir gemiye düzenlediği ölümcül baskının ardından dibe vurmuştu.
Diğer yandan Erdoğan, BM'de gerçekleştirdiği konuşmasında, ateşkes sağlanmasına rağmen, Dağlık Karabağ bölgesinde askeri operasyon başlatan Azerbaycan'a da destek verdi.
Türkiye Cumhurbaşkanı yapptığı açıklamada;
"Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki diplomasiyi her zaman destekledik. Ne yazık ki Ermenistan'ın bu tarihi fırsatı değerlendiremediğini görüyoruz. Azerbaycan'ın haklı davasını desteklemeye devam edeceğiz"
ifadelerini kullandı.
Erdoğan ayrıca, Nijer'de demokratik bir yönetim umduğunu ve Temmuz ayında darbe yaşanan ülkeye askeri müdahaleye karşı olduğunu belirtti.
Özkızılcık, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Nijer hakkındaki yorumlarının özellikle dikkat çekici olduğunu, çünkü bunun Ankara'nın Afrika'da artan rolünü gösterdiğini belirtti.