The National News: ABD, Türkiye'nin İsveç'e onay vermesi için ne yapabilir?

ABD merkezli The National News'de, 11-12 Temmuz'da Vilnius'da gerçekleşecek olan NATO Zirvesi öncesinde, Türkiye'nin İsveç ve ABD ile ilişkilerinin ve dış politika yaklaşımının değerlendirildiği bir analiz yayımlandı.

Türkiye'nin özerk bir dış politika izleyerek bölgesel etkisini ortaya koymaya çalıştığı belirtilen analizde, ABD'nin Türkiye'yi İsveç'in NATO üyeliğine onay vermesi için nasıl ikna edebileceğine dair önerilere yer verildi.

Diğer yandan analizde, Ukrayna savaşının başlamasının ardından Rusya ile ticaret hacmini yüzde 250 artıran Hindistan liderinin Beyaz Saray'da ağırlandığı ancak Rusya ile ticaret yaptığı için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a soğuk davranıldığı belirtilerek, ABD'nin çifte standartına dikkat çekildi.

İşte The National News'de yayınlanan analiz:

Moskova'nın Şubat 2022'de Ukrayna'ya tam kapsamlı bir işgal başlatmasından bu yana Türkiye, savaşan iki taraf arasında zekice bir duruş ve politika yürütüyor.

Ankara, aynı zamanda insansız hava aracı üretim tesisi inşa ettiği Ukrayna'ya, Bayraktar insansız hava araçları ve çok sayıda askeri malzeme gönderdi. Atlantik Konseyi'ne göre Türkiye, aynı anda da Rusya'nın enerji kaynaklarından faydalanmaya devam etti ve Rusya ile ticaretini yüzde 90'dan fazla artırdı. Türkiye ayrıca, Rusya'nın şu anda sona erdirmekle tehdit ettiği tahıl anlaşması müzakerelerine de defalarca öncülük etti.

Türkiye'nin Rusya ile yıllık çift yönlü ticareti şu anda 60 milyar doların üzerinde, bu da Ankara'nın Moskova'nın ekonomik olarak hayatta kalmasını kısmen destek sağladığını gösteriyor.

Diğer yandan Rusya'nın, bir başka ABD müttefiki olan Yunanistan ile ticaretinde ise daha da büyük bir sıçrama yaşandı ve iki ülke arasındaki ticaret rakamları yüzde 104 artış gösterdi. Hindistan ise bu konuda açık ara dünya lideri. Hindistan'ın bu süreçte Rusya ile ticareti yaklaşık yüzde 250 arttı.

Peki ABD, neden Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da ağırlarken, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a soğuk davranıyor?

Bu sorunun cevabı muhtemelen iki sebeple özetlenebilir.

Birincisi Hindistan, ABD'nin çıkarları açısından Çin'e karşı çok yararlı bir müttefik olabilir.

İkincisi ise ABD ve Hindistan'ın büyük teknoloji ve savunma anlaşmaları bulunuyor.

Türkiye-ABD ilişkileri, Türkiye'nin 1952'de NATO'ya katılımından bu yana, Ankara'nın ittifakın en büyük ikinci ordusuna sahip olması nedeniyle sadece bu başlıktaki ortaklık düzeyinde devam ediyor.

Fakat bu ortaklığın dışında ABD ve Türkiye arasında çok sayıda sorun yaşanıyor. Ankara, Batı karşıtı değil, ancak NATO ile arasındaki uçurum rahatsız edici derecede derin.

Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri satın alması, ABD'nin buna karşılık olarak Türkiye'ye yaptırımlar uygulaması, eski ABD başkanı Donald Trump'ın “Türkiye ekonomisini yok etmekle” tehdit etmesi ve ABD'nin Türkiye'nin terörist olarak tanımladığı Suriyeli gruplarla işbirliği yapması gibi çok sayıda başlık, iki ülke arasında yaşanan sorunların başında geliyor.

Council on Foreign Relations'da üst düzey bir Türkiye gözlemcisi olan Steven Cook yaptığı değerlendirmede;

iddia ediyor.

ABD'nin İncirlik'te yaklaşık 50 taktik nükleer silah bulundurduğu düşünülürse, bu hiç de önemsiz bir iddia değil.

Ancak şu anda acil olan konu, ittifakın önümüzdeki hafta Vilnius'ta yapılacak zirvede sonuçlandırmayı umduğu İsveç'in NATO'ya katılımı meselesi. Türkiye, onayını Stockholm'ün teröre karşı daha sert bir tavır alması şartına bağladı ve ayrıca, ABD'den F-16 savaş uçakları talep ediyor. Türkiye bu şekilde, aslında bölgedeki etkisini ortaya koymak için kendi adına olumlu bir hamle yapıyor olabilir.

Diğer yandan geçtiğimiz günlerde yaşanan başka bir gelişme de NATO görüşmelerini şekillendirebilir.

İsveç, bir protestocunun Stockholm'deki bir caminin önünde Kur'an yakmasına izin vererek, çoğunluğu Müslüman olan diğer ülkelerin yanı sıra Türkiye'den de sert eleştiriler aldı.

Önümüzdeki günler İsveç-NATO görüşmelerinin telaşına sahne olacak.

Biden Beyaz Saray'da İsveç başbakanını ağırlayacak ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Perşembe günü Türkiye, İsveç ve Finlandiya'dan üst düzey yetkililerle görüşecek. Son olarak da, Cuma günü Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsveçli ve Finlandiyalı mevkidaşlarıyla Brüksel'de bir araya gelecek.

Bu süreçte Türkiye'ye karşı ABD yaptırımlarının kalkması, Halkbank davasının sadece para cezası ile sonuçlanması ve ayrıca Amerikan yapımı F-16'ların Türkiye'ye verilmesi, önümüzdeki günlerde İsveç açmazına dostane bir çözüm sağlayabilir.