The New York Times: ABD'nin Çin'i düşman olarak tanımlaması hataydı

Pandemi döneminde Çinli teknoloji girişimcileriyle yapılan toplantılarda Pekin hükümeti, büyükelçilik bölgesindeki yabancı diplomatları, askeri görevlileri ve istihbarat yetkililerini izleyen güvenlik kameralarının yeterli olmadığından şikayetçiydi.

Çinli casuslar girişimcilerden bölgedeki herkes hakkında anlık dosya oluşturacak ve davranışlarını analiz edecek bir yapay zeka programı istedi.

Ajanlar, kurulacak yapay zeka programının veri tabanından ve kamera kayıtlarından beslenmesini önerdi. Bunlara araç plakaları, cep telefonu verileri, bağlantılar ve daha fazlası dahildi. The New York Times’ın ulaştığı toplantı notlarına göre yapay zeka tarafından oluşturulan profiller, Çinli casusların hedefleri seçmesine, ağlarını ve güvenlik açıklarını belirlemesine olanak tanıyacak.

MSS ile CIA burun buruna

Çinli casusların teknolojiye olan ilgisini ilk kez açıklayan bilgiler, ülkenin istihbarat teşkilatı Devlet Güvenlik Bakanlığı (MSS)'nın bazı büyük hedeflerini ortaya koyuyor. Çin son yıllarda Amerikan vatandaşları da dahil olmak üzere daha geniş bir casusluk veri tabanı yaratmak konusunda kendisini geliştirdi. Casusluk ajansı, Çin lideri Şi Cinping’in ABD’ye rakip olma hedeflerini gerçekleştirebilmek için daha fazla eğitimi bütçe ve ileri teknolojiyle güçlendi.

Bir zamanlar ana bilgi kaynağı büyükelçilikledeki davetler olan Çin casus ajansı MSS, şimdi dünya çapında istihbarat toplama konusunda CIA ile burun buruna yarışıyor.

Soğuk Savaş dönemine benzetiliyor

Biden yönetimi sırasında CIA'in Çin tehdidine karşı yaptığı harcamalar iki katına çıkartı. Bu süreçte ABD, Çinli şirketlere ve onların teknolojik ilerlemelerine yönelik casusluk faaliyetlerini keskin bir şekilde artırdı. ABD ve Çin casus teşkilatları arasındaki rekabet, Soğuk Savaş'taki KGB-CIA rekabetini hatırlatıyor. O dönemde Sovyetler, Amerika'nın en gizli sırlarını çalabilecek ve gizli operasyonlar yürütebilecek, aynı zamanda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de dahil olmak üzere zorlu siyasi liderler yetiştirebilecek bir teşkilat kurdu. Ancak arada dikkate değer bir fark var: Yapay zeka.

Çin'in ekonomik büyümesi ve sanayi politikaları sayesinde MSS, Sovyetlerin yapamayacağı bir şekilde ABD'li casuslara meydan okumak için yapay zekayı kullanabiliyor. ABD ve Çin arasındaki casusluk yarışının en büyük ödülü şüphesiz ki bu teknolojiler.

Biden yönetimi para akıtıyor

ABD merkezli araştırma enstitüsü Stimson Center'ın direktörü Yun Sun, “Özellikle Çin için diğer ülkelerin teknolojisini ve ticari sırlarını kullanmak, hükümetin teşvik ettiği popüler bir yol oldu. Teknolojik casusluğun aciliyeti ve yoğunluğu önemli ölçüde arttı” dedi.

MSS, hem askeri hem de sivil kullanıma yönelik teknoloji geliştiren ABD şirketleri üzerindeki ajanlık hamlelerini yoğunlaştırdı. CIA ise yapay zeka, kuantum hesaplama ve diğer bener araçları geliştiren Çinli şirketler hakkında veri toplamak için para akıtıyor. Her ne kadar ABD istihbarat topluluğu uzun süredir ekonomik istihbarat topluyor olsa da, ABD bir zamanlar savunma şirketleri dışındaki ticari teknolojik gelişmeler hakkında ayrıntılı bilgi toplamaktan kaçınıyordu. Ancak Çin'in casusluk teknolojisini geliştirmesiyle ilgili bilgiler de artık önemli görülüyor.

CIA Direktör Yardımcısı David Cohen, Biden yönetiminde teşkilatın Çin’e yetişebilmesi için yatırım yaptığını söyledi. Teşkilat hem Çin misyon merkezi hem de teknoloji istihbarat merkezi kurdu. Cohen “Yapay zeka algoritmalarının veya biyoteknolojik ekipmanların yeteneklerine odaklandığımızdan daha uzun süredir tankları sayıyor ve füzelerin yeteneklerini anlıyoruz” dedi. Ancak bazı politikacılar çabaların hala yetersiz kaldığını ve Çin’in ilerlemeleriyle ABD hükümetini şaşırttığını söylüyor.

1983'te kuruldu, zamanla büyüdü

Pekin 1983 yılında Devlet Güvenlik Bakanlığı'nı kurdu. Teşkilat on yıllar boyunca parti liderlerinin gözüne girmek için mücadele etti. Rakibi Halk Kurtuluş Ordusu'nun istihbarat servisleri daha büyük kaynaklara ve siber casusluk alanında daha iyi bir ticari beceriye sahipti. MSS yavaş yavaş taktiklerini geliştirdi ve daha büyük bütçeler elde etti.

Eski CIA analisti Peter Mattis, iş adamı olarak gizli çalışacak bazı MSS görevlilerinin eğitim için özel sektör ofislerine gönderildiğini söyledi. Çinli ajanlar ABD vatandaşları da dahil olmak üzere yabancı üye kazanma hedeflerini genişletti.

ABD vatandaşını işe aldı

Örneğin ABD, Şangay MSS'nin Glenn Duffie Shriver adlı Amerikalı bir öğrenciyi işe aldığını ve CIA ve Dışişleri Bakanlığı'na başvurmasını sağladığını keşfetti. Shriver 2011 yılında dört yıl hapis cezasına çarptırıldı. ABD istihbarat analisti John Culver, "MSS'nin ilk kez Çinli olmayan Amerikalıları hedef alması ve ABD istihbarat camiasına sızmaya çalışması, ticari becerilerini geliştirdiğinin büyük bir işaretiydi" dedi. Bu davanın çok geniş kapsamlı sonuçları oldu. ABD, Çin'de eğitim görmüş ya da orada bağlantıları olan kişilerin hükümette işe alırken daha şüpheci oldu ve dikkatini MSS taşra bürolarına çevirdi.

Taşra büroları, Pekin'in kuzeybatısındaki Xiyuan yerleşkesinde bulunan ajansın dışında kalan mıntıkalarıydı. Şi yönetiminde bu bürolar denizaşırı operasyonlarda daha agresif hale geldi ve bazıları ABD’de muhbir bulma ve çalıştırma konusunda uzmanlaştı.

ABD'li yetkililer, Şangay'ın yanındaki Jiangsu eyaletinde bulunan büronun da ABD sırlarını ve özellikle de savunma teknolojilerini ele geçirmeye odaklanan bir başka büro olduğunu söyledi. Bu büronun memurları Ji Chaoqun'u 2013 yılında Chicago'daki Illinois Teknoloji Enstitüsü'nde mühendislik eğitimi almak için ABD’ye uçmadan kısa süre önce işe almıştı. MSS yöneticisi Xu Yanjun, Chaoqun’dan havacılık ve uydu casusluğu yapacak 9 kişinin ismini istedi.

ABD’ye iade edilen ilk MSS ajanı

Ji sonunda ABD Ordusu Yedek Kuvvetlerine katıldı ve burada güvenlik izni alarak CIA, FBI veya NASA'da çalışmak için başvuruda bulunmayı hedefledi. Ji 2018 yılında Chicago'da tutuklandı ve bu yıl sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı. İşvereni Xu ise 2018'de Brüksel'de FBI tarafından yürütülen operasyonda tutuklanarak ABD'ye iade edilen ilk MSS ajanı oldu. 30’dan fazla online iş ilanı incelenen kurum, özellikle temel pozisyonlar için genellikle doğrudan üniversitelerden işe alım yapıyor. Son yıllarda ise hackerlar da dahil olmak üzere işe almak için teknoloji uzmanları aradı.

Adını değiştirip bakan yardımcısı oldu

MSS, Amerika Birleşik Devletleri konusunda uzmanlar yetiştiriyor. Bu yılın başlarında, ana araştırma enstitüsünün başkanı Yuan Peng, ismini değiştirerek (Yuan Yikun) bakan yardımcısı olarak ortaya çıktı. Kariyerinin başlarında Yuan sık sık ABD'li akademisyenlerle bir araya geliyordu. Kimilerine göre soğukkanlı bir Washington gözlemcisiydi. Araştırma enstitüsünün başkanıyken Yuan, Şi'nin ABD'yi Çin'in yükselişinin önündeki ana tehdit olarak gören kapsamlı "genel ulusal güvenlik" kavramının savunucusu oldu.

"ABD’nin en büyük hatası Çin’i düşman olarak seçmesi olabilir"

2022’de yayınlanan uluslararası strateji değerlendirmesinde Yuan, "Biden 'Amerika geri döndü' dedi ama dünya artık eskisi gibi değil ve eğer Amerika büyük küresel değişimlere ayak uyduramazsa, değişen dünya kaçınılmaz olarak ABD'nin kontrolünden çıkacaktır. Bundan birkaç on yıl sonra Amerika'nın mevcut büyük stratejisini değerlendirirken, en büyük hatası Çin'i düşman olarak seçmesi olabilir” diye yazdı.