Ukrayna, İran'ın kamikaze İHA üretim tesislerini vurmak için Batı'dan yardım istedi
Kiev'in Batılı müttefiklerine gönderdiği ve Rusya, İran ve Suriye'deki üretim tesislerine saldırmak için uzun menzilli füzeler talep ettiği gizli bir belgeye göre, Ukrayna şehirlerine yönelik son saldırılarda kullanılan İran'a ait kamikaze İHA'lar Avrupa menşeli bileşenlerle dolu.
Ukrayna hükümeti tarafından Ağustos ayında G7 hükümetlerine sunulan 47 sayfalık bir belgede, son üç ay içinde batı teknolojisi içeren insansız hava araçları (İHA) kullanılarak şehirlere 600'den fazla saldırı düzenlendiği iddia ediliyor.
Guardian tarafından elde edilen belgeye göre, 2,000km uçuş menziline ve 180 km/s seyir hızına sahip Şahit-131 insansız hava aracında Batılı şirketler tarafından üretilen 52, Şahit-136 modelinde ise 57 elektrik aksamı bulundu.
Aralarında çok uluslu bir İngiliz şirketinin Polonya'daki iştirakinin de bulunduğu beş Avrupalı şirket, tespit edilen bileşenlerin orijinal üreticileri olarak adlandırılıyor.
"Üreticiler arasında merkezi yaptırım koalisyonu ülkelerinde bulunan şirketler var: Amerika Birleşik Devletleri, İsviçre, Hollanda, Almanya, Kanada, Japonya ve Polonya" deniyor.
Belgeye göre İran, Rusya'nın Novorossiysk limanına teslimat yapan bir Suriye fabrikasını kullanarak üretimini zaten çeşitlendirmiş durumda ancak Tahran bileşenleri tedarik etmeye devam etse de insansız hava araçlarının üretimi Rusya'ya, Alabuga'nın merkezi Tatar bölgesine kayıyor.
Raporda İran hükümetinin "Rusya'ya silah sağlamakla ilişkisini kesmeye çalıştığı" ve "Rusya'nın talebi ve Ukrayna'daki kullanım yoğunluğuyla baş edemediği" belirtiliyor.
Ukrayna'nın Batılı müttefiklerinin harekete geçmesi için yapılan öneriler arasında - ki bu önerilere muhtemelen karşı çıkacaklardır - "İran ve Suriye'deki bu İHA'ların üretim tesislerinin yanı sıra Rusya Federasyonundaki potansiyel bir üretim tesisine füze saldırısı" da yer alıyor.
Belge şöyle devam ediyor: "Yukarıda belirtilenler, ortakların gerekli imha araçlarını sağlaması halinde Ukrayna savunma güçleri tarafından gerçekleştirilebilir."
Parçaları tespit edilen Batılı şirketlerin herhangi bir suiistimalde bulunduğuna dair bir imada bulunulmuyor.
Belgede, "İran İHA üretimi, tedariki zayıf olan ya da hiç kontrol edilmeyen mevcut ticari bileşenleri adapte etti ve çoğunlukla kullanıyor" deniyor.
Ukrayna raporunda gümrük bilgilerinin "İran'a yapılan ithalatın neredeyse tamamının Türkiye, Hindistan, Kazakistan, Özbekistan, Vietnam ve Kosta Rika'dan geldiğini" gösterdiği belirtiliyor.
Avrupa Parlamentosu'nun savunma ve güvenlik alt komitesinde yer alan milletvekili Bart Groothuis, AB'nin istihbarat servisleri arasında Batılı bileşenlerin kötüye kullanımıyla mücadele etmek için yeterli koordinasyon olmadığını söyledi.
"Bence pek çok Avrupa istihbarat teşkilatı yaptırımlara bakmıyor bile" dedi.
Fransa, ABD, İngiltere, Almanya, Japonya, İtalya ve Kanada'nın yanı sıra AB'den oluşan G7'ye yapılan başvuruya göre, düşürülen insansız hava aracı modellerinde Batılı şirketler tarafından üretilen çok çeşitli bileşenler bulundu.
Belgeye göre, çok uluslu İngiliz TI Fluid Systems'in ana şirketi olduğu Alman Ti Automotive GmbH tarafından Polonya'da üretilen bir yakıt pompasının yanı sıra, bir Şahit-136'da dahili flash belleğe sahip bir mikro denetleyici ve İsviçreli STMicroelectronics firması tarafından üretilen inhibitörlü çok düşük voltajlı regülatör keşfedildi.
Ayrıca bir Şahit-136'da, Alman Infineon Technologies AG firmasının bir yan kuruluşu olan International Rectifier tarafından üretilen ağ sürücüsü ve transistörden oluşan entegre devre keşfedildi.
TI Fluid Systems yorum talebine yanıt vermedi. Şirketin ekipmanları Avrupa'daki perakendecilerden serbestçe satın alınabiliyor ve şirket daha önce İran'a satış yapmadığını açıklamıştı.