Unutkanlığa ve Alzheimer'a karşı hafızayı güçlendirmenin yolları neler?
ABD'deki George Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde nörolog Profesör Richard Restak, unutkanlığın çoğunun odaklanmamaktan kaynaklı olduğunu söylüyor.
Guardian gazetesinden Gaby Hinsliff'in haberine göre, Amerikan Nöropsikiyatri Derneği'nin eski başkanı Restak bu durumu şöyle anlatıyor:
"Bir partiye gittiniz diyelim. Hala işle ilgili bir konuyu düşünüyor ve size bir şeyler anlatan kişiyi aslında dinlemiyorsanız, sonra bu kişinin adını hatırlamadığınızı fark edersiniz. Önce bilgiyi hafızaya yerleştirirsiniz, sonra da bunu hatırlamanız gerekir. Ama ilk aşamada yerleştirme olmamışsa zaten o bilgi yoktur."
Restak, hafızanın kişiden kişiye değişkenlik gösterdiğini ve bazı insanların her zaman dağınık olacağını belirtiyor.
Asıl uyarı sinyali ise karakter dışı görünen bir değişiklik. Mesela, çok iyi olduğunuz ve nasıl oynandığını her zaman çok iyi takip edebildiğiniz bir oyunda; aniden bunu artık yapamadığınızı fark ederseniz, bu araştırılması gereken bir durum olabilir.
Restak ayrıca, demansın erken evrelerinde birçok hastanın, roman okumayı bıraktığını; çünkü romandaki karakterleri ve olayları takip etmekte zorlandıklarını söylüyor.
Aslında karmaşık romanlar okumak iyi bir zihinsel egzersiz olabilir. Eğer bunu yaparken zorlanıyorsanız, eni bir karakterden ilk bahsedildiğinde altını çizmenin ve gerekirse daha sonra hatırlamak için geri dönmenin sorun olmayacağını söylüyor:
> "Okumaya devam etmek için ne yapmanız gerekiyorsa yapın."
Bir yemek tarifini takip etmek gibi durumlarda aslında bir çalışma belleği egzersizi. Çalışma belleği, işlemlerin geçici olarak tutulduğu ve üzerlerinde değişikliklerin yapıldığı bellek bileşeni.
Kendi haline bırakıldığında, hafızanın 30'lu yaşlardan itibaren doğal olarak azalmaya başladığını vurgulayan Restak, her gün pratik yapılmasını öneriyor.
Hafızada kalıcılaşmayı sağlayan yöntemlerden biri, hatırlamak istediğiniz şeyler için canlı görsel imgeler yaratmak olabilir.
Yapılan bir araştırmaya göre, tıpkı kalp hastalığı ve birçok kanserde olduğu gibi, Alzheimer vakalarının yaklaşık yüzde 40'ı, sigaradan obeziteye ve aşırı içkiye kadar 12 risk faktörünün sınırlandırılmasıyla önlenebilir veya geciktirilebilir.
Restak'ın beyin fonksiyonları ve hafızayı güçlendirmek için önerileri şöyle:
- Sigara ve zararlı maddelerden uzak durmak gerekiyor.
- Yeterince uyumak beyin fonksiyonlarına yardımcı oluyor. Öğleden sonra yapılan kısa şekerlemeler hafıza için oldukça faydalı.
- İşitme veya bir görme sorunu varsa ihmal edilmemeli; bunlar çarkların dönmesini sağlayan sohbetlere ve hobilere katılmayı zorlaştırır.
- Sosyalleşme, Alzheimer ve demanstan uzak durmanın ve hafızayı korumanın en önemli parçasıdır.
Kaynak
BBC Türkçe