gdh'de ara...

The Wall Street Journal: Selçuk Bayraktar Türkiye'nin bir sonraki lideri mi olacak?

Türkiye'nin büyüyen savunma sanayisi, ülkenin küresel güç statüsüne ulaşma hedefi doğrultusunda ilerliyor. Peki Erdoğan'ın görev süresi sonrasında, bu hedefi devam ettirecek lider kim olacak?

1. resim

ABD'nin önde gelen yayın organlarından The Wall Street Journal'da, Türk insansız savaş araçlarının küresel etkilerinin ve Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar'ın, Türkiye'nin geleceğinde alabileceği rolün değerlendirildiği bir analiz kaleme alındı.

Türk insansız hava araçlarının; Libya'dan Suriye'ye, Karabağ'dan Ukrayna'ya kadar çok sayıda çatışma noktasında dengeleri değiştirerek Türkiye'yi uluslararası arenada ön plana çıkardığı belirtilen analizde, bu gelişmelerin Selçuk Bayraktarı'ı da bir halk kahramanı ve muhtemelen bir sonraki potansiyel lider haline getirdiği tespiti yapıldı.

Analizde ayrıca; Türkiye'nin büyüyen savunma sanayisinin, ülkenin küresel güç statüsüne kavuşma hedefi doğrultusunda ilerlediğine dikkat çekilerek, bu konuda etkin isimlerden birisi olan Selçuk Bayraktar'ın “şu anda siyasi bir hedefi olmadığı” açıklamalarına atıfta bulunuldu.

İşte The Wall Street Journal'da yayınlanan analiz:

Bayraktar TB2 insansız hava araçlarının arkasındaki mühendis Selçuk Bayraktar, Recep Tayyip Erdoğan'ın potansiyel varisi olarak görülüyor

Selçuk Bayraktar'ın TB2 insansız hava araçları, Rusya'nın Ukrayna işgalini durdurmada önemli bir rol oynadı ve Rusya'nın askeri konvoylarını Kiev yolunda havaya uçurarak ilerleyişlerini engellemeyi başardı.

Bu insansız hava araçları şu anda, Ukrayna'nın uzun vadeli savunma planlarının bir parçası olmaya devam ediyor. Hatta Selçuk Bayraktar'ın şirketi, ülkeye Batı'nın desteği azalırken bile Ukrayna'ya bir üretim tesisi kuruyor.

Bu insansız hava araçları; 2020 yılında Azerbaycan tarafından Ermeni güçlerine karşı kullanılırken, Libya'da ise Rus destekli Hafter güçlerinin engellenmesine yardımcı olmuştu.

Bayraktar insansız hava araçları, Türkiye'yi küresel sahnede öne çıkardı ve 42 yaşındaki MIT eğitimli havacılık ve uzay mühendisi Selçuk Bayraktarı'ı bir halk kahramanı ve muhtemelen bir sonraki potansiyel lider haline getirdi.

Genellikle uçuş ceketi ve havacı gözlükleri giyen Bayraktar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kızlarından biriyle evli ve gittiği her yerde hayranlarının yoğun ilgisi ile karşılaşıyor.

Türkiye'deki anketler, Selçuk Bayraktar'ı ülkenin en popüler halk figürlerinden biri olarak gösteriyor. Hayranları ise onu, ülkenin bir sonraki cumhurbaşkanı olması için destekliyor.

Siyasete girecek mi?

Bayraktar siyasi bir hedefinin olmadığını ancak Erdoğan'ın gelecekteki bir seçimde aday olmasını istemesi halinde bunu göz ardı etmeyeceğini belirtiyor.

20 yılı aşkın bir süredir iktidarda olan Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın görev süresi 2028'de doluyor ve yapılacak yerel seçim öncesinde, lider olarak onu kimin takip edeceğine dair spekülasyonlar yapılmaya başlandı.

Selçuk Bayraktar, geçtiğimiz sonbaharda The Wall Street Journal'a verdiği bir röportajda;

"Aktif siyasetin içinde değilim. İleri de belki evet derim. Ama bu koşullara bağlı."

ifadelerini kullanmıştı.

Selçuk Bayraktar bu röportajı verirken, dışarıda binlerce insan onun düzenlediği bir teknoloji festivali serisi olan Teknofest için İzmir'de bulunan bir alanda toplanmıştı. Rage Against the Machine'in "Killing in the Name" şarkısı hoparlörlerden yükselirken, tepede ise F-16 savaş uçakları güneşin altında toplanan kalabalığın tezahüratları ile boy gösteriyordu.

Erdoğan daha sonra “Dünya lideri" sloganlarıyla sahneye çıkarak bu kalabalığa hitap etti.

Erdoğan hem başbakanlık hem de cumhurbaşkanlığı yaptığı yirmi yıl boyunca, Türkiye'nin son yüzyıldaki en güçlü lideri haline geldi.

Hatta geçen yıl, ülkesi ölümcül bir deprem ve ekonomik krizle sarsılmasına rağmen, zorlu bir seçimden yeniden zafer kazanarak çıktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu hafta sonu yapılacak yerel seçimlerin "yasalara göre" son seçim kampanyası olacağını söylemesinin ardından ise Erdoğan'ın yerine kimin geçeceği sorusu gündeme geldi.

Türk lider hala fikrini değiştirebilir. Ancak Türk siyasetinin yakın gözlemcileri, onun yerine geçecek kişi için yarışın çoktan başladığını belirtiyor.

U.S. Naval War College bünyesinde strateji profesörü olan Türk siyaseti uzmanı Burak Kadercan;

"Selçuk Bayraktar Erdoğan'ın damadı. Düzgün ve güvenilir birisi. Bence ortaya çıkan durum Bayraktar'ı işaret ediyor."

değerlendirmesinde bulundu.

İstanbul'da mühendis bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Bayraktar, uzun süredir iyi bağlantılara sahip ve geniş çevrelerde hareket ediyor.

Babası Özdemir Bayraktar, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Karadeniz kıyısında büyüdükleri dönemden tanıyordu. Hatta Özdemir Bayraktar, 1990'larda Baykar adlı otomobil parçaları şirketini kurduğunda da görüşmeye devam ediyorlardı.

Selçuk Bayraktar gençliğinin çoğunu bu aile fabrikasında geçirdi ve bazen kitlerden radyo kontrollü model uçaklar yaptı.

Selçuk Bayraktar'ın bu merakı, 2000'li yılların başında ABD yapımı insansız hava araçlarının Afganistan ve Irak'taki savaş alanlarında belirleyici bir fark yaratmaya başlamasıyla birlikte kendisi için odak noktası haline geldi. Bayraktar önce İstanbul'da daha sonrada Pensilvanya Üniversitesi'nde insansız hava araçlarına odaklandı.

Bayraktar daha sonra ise, Türkiye'deki aile fabrikasında kendi prototip insansız hava araçlarını denemeye başladı. Zira Selçuk Bayraktar'ın yüksek lisans tezi de "İnsansız hava araçları için agresif iniş manevraları" başlığını taşıyordu.

Türkiye o dönemde, Batılı üreticilerin tedarik kısıtlamalarına karşı, bağımsız ve yerli bir silah endüstrisi kurmak için çalışıyordu.

2003 yılına ait belgesel görüntülerinde Bayraktar'ın bir grup askeri yetkiliye mürettebatsız hava araçlarının önemini anlattığı görülüyor.

Bayraktar 2014 yılında silah taşıyabilen ilk insansız hava aracı prototipini tanıttı. Bu ürün, Bayraktar'ın çığır açan ürünü TB2'ydi.

Bu ürün, ABD'de üretilen benzerleri kadar sofistike olmayabilirdi ama Bayraktar, alçaktan ve yavaş uçarak hava savunma sistemlerini alt edebilecek güvenilir bir insansız hava aracı üreterek büyük bir boşluğu doldurmuştu.

Sektördeki pek çok kişi tarafından insansız hava araçlarının Kalaşnikof'u olarak görülen TB2, Türk ordusunun Rus hava savunma sistemlerinden kaçarak etkili olduğu Suriye'de de önemli bir rol oynadı.

Ukrayna bunlardan bir filo oluşturdu ve bu insansız hava araçları, dünyanın dört bir yanındaki çatışmaların dinamiğini değiştirme yeteneklerini giderek daha fazla göstermesiyle birlikte, başka ülkelerden tarafından da sipariş edildi.

Türkiye'de geçen yıl yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında Bayraktar İHA'ları, Erdoğan'ın kampanyasının temel bir parçası haline gelmiş, ulusal gururun ve Türkiye'nin küresel nüfuz hedefinin bir sembolü olarak öne çıkarılmıştı.

Kısa süre önce ülkenin ilk uçak gemisini üreten Türkiye'nin büyüyen savunma sanayi, Erdoğan'ın ülkeyi küresel güç statüsüne kavuşturmayı hedefi doğrultusunda ilerlemeye devam ediyor.

2021 yılında Özdemir Bayraktar'ın vefat etmesinin ardından Baykar Şirketi'nin başına geçen Haluk Bayraktar da, Erdoğan'ın yakın çevresindeki danışmanlar arasında yer alıyor ve ülkeyi yurtdışında temsil etme konusunda daha belirgin bir rol üstlenmiş durumda.

Haluk Bayraktar Ukrayna'yı sık sık ziyaret eden bir isim ve geçen yıl Türkiye'yi ziyaret eden Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'i havaalanında karşılarken görüntülenmişti.

Erdoğan sonrası liderlik

Erdoğan'ın potansiyel varisleri arasında birkaç uygun aday daha ortaya çıktı.

Erdoğan'ın kendi çocuklarından hiçbirinin özgeçmişi Bayraktar'ın özgeçmişi ile kıyaslanabilecek bir başarıya sahip değil.

Erdoğan'ın diğer damadı Berat Albayrak ise 2018-2020 yılları arasında yürüttüğü maliye bakanlığı görevinin ardından yaygın eleştirilere maruz kaldı.

Türkiye'nin muhalefet partileri ise henüz Erdoğan'ın karşısına çığır açacak bir aday koyamadı.

Erdoğan'ın potansiyel rakiplerden biri olan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, yine Erdoğan'ın partisinden rakibi olan Murat Kurum ile hafta sonu yapılacak seçimlerde önemli bir sınav verecek.

Bayraktar'ın hayranları, onun başarısının daha meritokratik bir geleceğe işaret ettiğini söylüyor ve onu normalde Steve Jobs ya da Elon Musk gibi isimler için kullanılan terimlerle tanımlıyor.

Teknofest'e katılan 22 yaşındaki bir mühendis Kadir Burak Tandoğan,

"Dinde önyargı yok, ırkta önyargı yok, siyasi eğilimde önyargı yok.”

ifadelerini kullanırken, Selçuk Bayraktar ile fotoğraf çektirmek için sıraya giren 35 yaşındaki bir mobilya şirketi yöneticisi Özge Yılmaz ise şu sözleri söylüyor;

"Türkiye'de ona karşı olan tek bir vatandaş bulamazsınız. Erdoğan'dan sonra Türkiye'nin lideri olarak görmek istediğimiz ilk ve tek kişi o."

Tartışma