3.250 yıllık işe gelmeme mazeretleri

Mısır Deir el-Medina’da bulunan MÖ 1.250 tarihli bu ostrakonun üzerinde, işçilerin işe gelmeme nedenlerini gösteren bir liste bulunuyor.

1. resim

II. Ramses’in ’40. Yılı’ olarak etiketlenmiş olan bu işe katılım kaydı, yılın 280 gününü kapsayan bir işçi kaydı sağlıyor.

Ostrakonun her iki yüzünde, sağ tarafta sütunlar halinde düzenlenmiş 40 işçinin isminden oluşan bir liste ve sol tarafta yatay bir çizgide siyahla yazılmış tarihler bulunuyor.

Çoğu tarihin üzerinde, bu kişinin o tarihte neden işe gelmediğini gösteren kırmızı bir kelime veya deyim bulunuyor: Bu ifadeler arasında “hasta”, “patronuyla birlikte”, “bira mayalıyor”, “annesini mumyalıyor”, “akrep ısırdı” gibi çeşitli mazeretler yer alıyor.

Liste 40. Yılda derlenmiş olmasına rağmen, içerdiği bilgilerin bir önceki yıla ait olması muhtemel.

Günlük çalışma kayıtlarının daha küçük ostrakonlara not edildiği ve daha sonra bu geniş kayda aktarıldığı düşünülüyor. Kayıtların kapsadığı 280 günün yalnızca 70’inin tam iş günü olduğu görülüyor.

Arka yüzdeki 11. satırda ismiyle bahsedilen Qenherkhepshef, diğer yerlerde “katip” olarak anılıyor. Ön yüzde adı geçen Pennub’un hasta Aapheti’ye baktığı için işten izinli olduğu anlaşılıyor.

Devamsızlığın en sık kaydedilen nedeni, ‘göz rahatsızlığı’ ve ‘akrep sokması’ da dahil olmak üzere hastalık (100’den fazla kez geçiyor). Bir sonraki en sık görülen durum ise kişinin patronunun yanında onun için özel iş yapması.

Listenin tam halini aşağıda görebilirsiniz.

Ön yüzde yer alan Hiyeratik yazıya göre:

Penduauu: Baharın 1. ayı, 14. günü (Khonsu ile içmek)

Hornefer: Kışın 2. ayı 13. gün-17. gün (Patronuyla)

Hornefer: Yazın 2. ayı 10. günü (Hasta)

Sawadjyt: Baharın 3. ayı 23. gün-24. günü (Patronuyla), Baharın 4. ayı 16. gün (Kızının kanaması vardı), Kışın 1. ayı 14. gün-15. gün (Tanrıya adak), Kışın 1. ayı 24. gün-25. gün (Babası için libasyon), 26. gün-28. gün (Patronuyla)

Sawadjyt: Yazın 2. ayı 14. Gün (Patronuyla)

Horemwia: Baharın 3. ayı 21. gün-22. gün (Patronuyla), Kışın 2. ayı, 8. gün (Bira mayalıyor), Yazın 3. ayı 17. gün-21. gün (Hasta), Yazın 2. ayı 4. gün (Patronuyla)

Horemwia: Yazın 4. ayı 4. gün-7. gün (Hasta)

Amennakht: Baharın 4. ayı 15. gün-17. gün (Patronuyla), Kışın 3. ayı 18. gün (Bira mayalıyor), Yazın 2. ayı 4. gün (Patronuyla), Yazın 3. ayı 7. gün-8. gün (Patronuyla), Yazın 3. ayı 24. gün-26. gün (Patronuyla)

Wadjmose: Kışın 4. ayı 23. gün (Kızının kanaması vardı), Yazın 4. ayı 6. gün (Evini inşa ediyor)

Nebamentet: Hehnekhu: Yazın 1. ayı 16. gün-17. gün (Patronuyla), Yazın 2. ayı 7. gün-8. gün (Annesini mumyalıyor)

Nakhy: Baharın 1. ayı 14. gün-15. gün (Patronuyla)

Nakhtmin: Kışın 1. ayı 25. gün (Libasyon), Kışın 2. ayı 7. gün (Katip için taş alıyor), Kışın 3. ayı 27. gün (Eşinin kanaması vardı)

Pennub: Baharın 3. ayı 21. gün-24. gün (Aapehti ile birlikte), Kışın 2. ayı 7. gün-8. gün (Katip için taş alıp getiriyor), 23. gün-24. gün (Katiple birlikte), Kışın 3. ayı 28. gün (Bira mayalıyor), Kışın 4. ayı 24. gün-25. gün (Annesi hasta)

Aapehti: Baharın 3. ayı 21. gün-22. gün-23. gün-24. gün (Hasta), Baharın 4. ayı 7. gün-8. gün (Hasta), 15. gün-16. gün (Hasta), Kışın 1. ayı 14. gün (Tanrıya adak), Kışın 1. ayı 17. gün-18. gün (Hasta), Yazın 1. ayı 27. gün (Hasta)

Khaemtir: Baharın 3. ayı 21. gün-24. gün (Patronuyla), Kışın 1. ayı 18. gün (Bira mayalıyor), Yazın 3. ayı 8. gün (Hasta)

Amenmose: Kışın 2. ayı 8. günü (Bira mayalıyor)

Anuy: Kışın 1. ayı 24. gün (Katip için taş alıp getiriyor), Kışın 3. ayı 28. gün (Bira mayalıyor)

Wennefer: Kışın 1. ayı 14. gün (Tanrıya adak), Yazın 4. ayı 4. gün (Tanrıya adak)

Buqentuf: Kışın 1. ayı 17. gün (Patronuyla), Kışın 1. ayı 18. gün (Bira mayalıyor), Yazın 2. ayı 6. gün-8. gün (Annesini mumyalıyor)

Manninakhtef Huy: Kışın 1. ayı 17. gün -18. gün (Bira mayalıyor), Kışın 2. ayı 17. gün (Bira mayalıyor), Kışın 3. ayı 27. gün-28. gün (Patronuyla), Kışın 4. ayı 3. gün-8. gün (Patronuyla)

Huy: Kışın 4. ayı 24. gün-26. gün (Patronuyla), Baharın 3. ayı 21. gün-24. gün (Hasta), Baharın 4. ayı 7. gün-8. gün (Hasta), Kışın 1. ayı 24. gün (Hasta), Kışın 2. ayı 8. gün (Bira mayalıyor), Yazın 2. ayı 8. gün (Bira mayalıyor)

Paherypedjet: Baharın 3. ayı 21. gün-24. gün (Aapehti ile), Baharın 4. ayı 7. gün-8. gün (Aapehti ile), 15. gün-17. gün (Aapehti ile), Kışın 1. ayı 14. gün (Tanrıya adak), Kışın 3. ayı 25. gün-27. gün (Khons’un tedavisi), Yazın 1. ayı 25. gün-27. gün (Katibin eşine tedavi), Yazın 2. ayı 2. gün-8. gün (Katibin eşine tedavi), Yazın 3. ayı 3. gün (Khons’un tedavisi), 17. gün-18. gün (Horemwia ile birlikte), 21. gün (Horemwia ile birlikte), Yazın 4. ayı 24. gün (Hasta), Baharın 1. ayı 15. gün-16. gün (?) (Hasta)

Arka yüzde yer alan Hiyeratik yazıya göre:

Huynefer: Kışın 2. ayı 7. gün-8. gün (Hasta), Yazın 3. ayı 3. günü-5. günü (Gözü acıyor), 7. gün-8. gün (Hasta)

Amenemwia: Kışın 1. ayı 15. gün (Hormose’yi mumyalıyor), Kışın 2. ayı 7. gün (İzinli), Kışın 2. ayı 8. gün (Bira mayalıyor), 16. gün (Kapıyı tamir ediyor), 23. gün-24. gün (Hasta), Kışın 3. ayı 6. gün (Annesini mumyalıyor)

Inhurkhawy: Baharın 4. ayı 17. günü (Eşinin kanaması vardı)

Neferabu: Baharın 4. ayı 15. gün (Kızının kanaması vardı), Yazın 2. ayı 7. gün (Kardeşini mumyalıyor), 8. gün (Kardeşi için libasyon), Yazın 4. ayı 26. gün (Eşinin kanaması vardı)

Paser: Kışın 1. ayı 25. gün (Oğlu için libasyon), Yazın 1. ayı 27. gün (Bira mayalıyor), Yazın 2. ayı 14. gün-15. gün (Hasta)

Pakhuru: Yazın 4. ayı, 4. gün-7. gün (Hasta)

Seba: Baharın 4. ayı 17. günü (Akrep ısırdı), Kışın 1. ayı 25. günü (Hasta), Kışın 4. ayı 8. günü (Eşinin kanaması vardı), Yazın 1. ayı 25. gün,-27. gün (Hasta), Yazın 2. ayı 2. gün-7. gün (Hasta)

Neferemsenut: Kışın 2. ayı 7. günü (Hasta)

Simut: Kışın 1. ayı 18. gün (İzinli), Kışın 1. ayı 25. gün (Eşinin kanaması vardı), Kışın 4. ayı 23. günü (Eşinin kanaması vardı)

Khons: Baharın 4. ayı 7. gün (Hasta), Kışın 3. ayı 25. gün-28. gün (Hasta), Kışın 4. ayı 8. gün (Tanrısı ile birlikte), Yazın 4. ayı 26. gün (Hasta)

Inuy: Kışın 1. ayı 24. gün (Qenherkhepshef için taş topluyor), Kışın 2. ayı, 17. gün (Katip ile izinli)

Sunero: Kışın 2. ayı 8. gün (Bira mayalıyor), Yazın 2. ayı 2. gün-8. gün (Hasta)

Nebenmaat: Yazın 3. ayı 21. gün-(Hasta), Yazın 4. ayı 4. gün-8. gün (Hasta), 24. gün-26. gün (Hasta)

Merwaset: Kışın 2. ayı 17. gün (Bira mayalıyor), Yazın 3. ayı 5. gün-8. gün (Hasta), 17. gün (Hasta), 18. gün (Patronuyla)

Ramose: Kışın 2. ayı 14. gün-15. gün (Hasta), Yazın 2. ayı 2. gün (Oğlunun yasını tutuyor), 3. gün (Hasta)

Bakenmut: Kışın 2. ayı 7. gün (Katip için taş alıyor)

Rahotep: Kışın 1. ayı 14. gün (Tanrıya adak), Kışın 4. ayı 25. gün (Kızının kanaması var), Yazın 2. ayı 5. gün-8. gün (Oğlunu mumyalıyor), Yazın 4. ayı 7. gün-8. gün (Katip ile birlikte)

Iierniutef: Kışın 2. ayı 8. gün (İzinli), Kışın 2. ayı 17. gün (Katip ile birlikte), Kışın 2. ayı 23. gün (Hasta), Kışın 3. ayı 27. gün (Katip ile birlikte), 28. gün (İzinli), Kışın 4. ayı, 8. gün (Katip ile birlikte)

Nakhtamun: Kışın 1. ayı 18. gün (Bira mayalıyor), Kışın 1. ayı 25. gün (Patronuyla), Kışın 2. ayı, 13. gün-18. gün (Patronuyla), 24. gün (Patronuyla), Kışın 3. ayı 25. gün-28. gün (Patronuyla), Kışın 4. ayı 8. gün (Katiple birlikte), Yazın 1. ayı 16. gün-17. gün (Gözü acıyor), Yazın 1. ayı 25. gün-27. gün (Hasta), Yazın 3. ayı 21. gün (Patronuyla)

British Museum’da sergilenen ve antik iş yaşamının nadir bir belgesi olarak dikkat çeken bu liste, binlerce yıl öncesine ait bir toplumun günlük yaşamına pencere açarak, antik Mısır’da işçi sınıfının yaşamı, çalışma koşulları ve toplumsal yapı hakkında değerli bilgiler sağlıyor.

Kaynaklar

Tartışma