Axios'a konuşan iki ABD'li yetkiliye göre, Başkan Joe Biden Perşembe günü yaptığı bir telefon görüşmesinde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'dan bölgedeki gerilimi tırmandırmayı bırakmasını ve derhal Gazze'de bir rehine ve ateşkes anlaşması için harekete geçmesini talep etti.

Neden önemli?

Axios'ta yer alan habere göre, Biden ve üst düzey yardımcıları, Netanyahu'nun dört yıl sonra Oval Ofis'e yaptığı ilk ziyaretten bir haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşen İsrail'in Beyrut ve Tahran'daki suikastlarından dolayı derin bir hayal kırıklığı yaşıyor. Biden yönetimi, İsrail ve Hamas arasında bir rehine ve ateşkes anlaşmasını Orta Doğu'daki tüm savaş sonrası stratejisinin merkezine koydu.

ABD'li yetkililer, 1983'te Beyrut'ta 241 ABD deniz piyadesinin öldürülmesine karışan Hizbullah'ın üst düzey askeri komutanı Fuad Şükr'ün ve şehit Hamas lideri İsmail Haniye'nin ölümleri için yas tutmuyor. Ancak yetkililer, Netanyahu'nun geçen hafta Başkan'ın Gazze anlaşmasına odaklanma talebine özen gösterdiği izlenimini bıraktıktan sonra, suikastları gerçekleştirme planları konusunda Biden'ı karanlıkta tuttuğunu düşünüyor.

 Biden, Perşembe günü Netanyahu'yu arayarak, İran ve Hizbullah'ın misillemelerine karşı ABD-İsrail ortak askeri hazırlıklarını görüşmek ve İsrail başbakanının son bir haftada izlediği yoldan memnun olmadığını açıkça ifade etmek istedi.

ABD'li yetkililere göre, Biden, Netanyahu'ya geçen hafta Oval Ofis'te rehine anlaşmasını güvence altına almak için konuştuklarını, ancak Netanyahu'nun bunun yerine Tahran'daki suikastı gerçekleştirdiğini söyledi.

Biden, ABD'nin İran'ın saldırısını püskürtmek için İsrail'e yardım edeceğini, ancak bundan sonra İsrail'in gerilimi tırmandırmamasını ve rehine anlaşması için derhal harekete geçilmesini beklediğini ifade etti.

"Güvenmeyin"

ABD'li yetkili, Biden'ın Netanyahu'yu tekrar gerilimi tırmandırması halinde ABD'nin kendisini kurtaracağına güvenmemesi konusunda uyardığını da sözlerine ekledi.

Beyaz Saray, konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. İsrail başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada ise, Netanyahu'nun Başkan Biden'a Amerika'nın desteğini takdir ettiğini ve İsrail Başbakanı olarak sadece İsrail Devleti'nin güvenlik ihtiyaçlarına göre hareket ettiğini söylediği belirtildi.

Perde Arkası: Görüşme hakkında bilgi sahibi üç İsrailli yetkiliye göre, geçen Perşembe günü Oval Ofis'te Netanyahu ile yapılan görüşmenin sonunda Biden sinirlendi ve Netanyahu'ya bir an önce Gazze anlaşmasına varması gerektiğini söyledi. Üst düzey bir İsrailli yetkili, Biden'ın sesini yükselterek bir ya da iki hafta içinde bir anlaşmaya varılmasını istediğini aktardı.

Biden, Netanyahu'ya şu anda en önemli şeyin bir rehine ve ateşkes anlaşması olduğunu söyledi.

Kısa bir süre sonra, Başkan ve İsrail Başbakanı Gazze'de tutulan Amerikalı rehinelerin aileleriyle bir araya geldiklerinde, Biden, Netanyahu'ya verdiği mesajı yineledi: "Bir dönüm noktasındayız... Anlaşma mükemmel olmasa bile savaşı sona erdirmek ve bölgesel istikrara ulaşmak için her şeyi yapmalıyız. Hamas şu anda anlaşmayı istiyor. Bu değişebilir."

Biden, Perşembe gecesi gazetecilere Netanyahu ile yaptığı görüşme hakkında "Bugün başbakanla çok doğrudan bir görüşme yaptım. Çok doğrudan" dedi. Biden, ateşkes için bir temel olduğunu söyledi ve Netanyahu'nun "şimdi harekete geçmesi" gerektiğini vurguladı. Hamas lideri Haniye'nin öldürülmesinin bir anlaşma şansını yok edip etmediği sorulduğunda ise Biden, "Yardımcı olmadı" diye yanıt verdi.

Biden: Haniye'nin öldürülmesi ateşkesi zora soktu

Biden, Hamas lideri İsmail Haniye'nin şehit öldürülmesinin Gazze'de ateşkes sürecini zorlaştırdığını söyledi.

Gazetecilere konuşan Biden, Haniye'nin ölümünün Gazze'de ateşkes şansını yok edip etmediği yönündeki soruya "Yardımcı olmadı" yanıtını verdi. Yaptığı kısa açıklamada Ortadoğu'da tansiyonun daha fazla artmasından endişe ettiğini ve bir ateşkese varılmasını istediğini söyleyen Biden, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir telefon görüşmesi de gerçekleştirdi.

Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamada, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in de katıldığı görüşmede Biden'ın Washington'ın İsrail'in güvenliğine olan bağlılığını teyit ederken Ortadoğu'da tansiyonun düşürülmesi için sürdürülen çabaların önemini de vurguladığı belirtildi. Görüşmede İsrail'e yönelik yeni silah sevkiyatlarının da ele alındığı açıklandı.

Haniye; Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda İsrail ve Hamas arasında yürütülen müzakerelerde kritik bir rol oynuyordu. Hamas liderinin İran'ın başkentinde öldürülmesinden hemen sonra Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani sosyal medyadan, "Bir taraf, diğer tarafın müzakerecisini öldürdüğünde arabuluculuk nasıl başarılı olabilir" mesajını paylaşmıştı.