Çin, Vietnam'a en yakın adasında pist inşasına başladı

Şu anki haliyle pistin büyüklüğü, tam olarak hangi amaca hizmet edeceğini bilmenin zor olduğu anlamına geliyor.

Ancak, tartışmalı Paracel takımadaları içinde Vietnam'a en yakın olan Triton Adası'nda bu tür bir inşaatın yapılması başlı başına önemli.

Çin kontrolündeki Triton Adası'ndaki ani gelişme uydu görüntülerinde ortaya çıkıyor.

Çalışmaların henüz erken bir aşamada olduğu açık, ancak şu ana kadar kaydedilen ilerlemenin bu kadar hızlı olması şaşırtıcı.

Bu uçak pistinin inşasına en fazla birkaç hafta önce başlanmış.

Temmuz ortasına ait görüntülerde böyle bir faaliyetin olmadığı görülüyor.

Uçak pistinin yanı sıra uydu görüntüleri, bir çimento fabrikasını da içeren devasa bir yeni çalışma alanını ortaya koyuyor.

Bunların hepsi geçen ay içinde ortaya çıktı.

Daha önce bu Çin ileri karakolunda iki radom ve birkaç büyük Çin bayrağı bulunan bir gözlem istasyonu bulunuyordu, ancak daha fazlası yoktu.

Adaya daha önce küçük bir liman ve bir helikopter pisti hizmet veriyordu.

Yeni pistin uzunluğu 600 metrenin biraz üzerinde görünmektedir ki bu da oldukça kısadır.

Şu anda sadece yaklaşık 13 metre genişliğinde olan pist aynı zamanda dardır.

Turboprop ve hafif uçaklar gibi kısa kalkış ve inişli (STOL) sabit kanatlı uçaklara ev sahipliği yapmak için kullanılabilir.

Bu adım Paracel takımadalarının en batısındaki lojistiği büyük ölçüde geliştirebilir.

Pist helikopterleri de barındırabilir.

Belki de en olası kullanım alanı MALE sınıfı insansız hava araçlarının konuşlandırılması olacaktır.

Bu pistin daha da genişletilmesi mümkün ancak adanın fiziksel sınırlamaları, adanın ayak izini genişletmeden yaklaşık 1.000 metre üzerine çıkılamayacağı anlamına gelmektedir, ancak Çin bunu kesinlikle yapabilecek kapasitededir.

Elbette bunun sadece bir tür karayolu olarak kalması ihtimali de var, ancak bu şu anda pek olası görünmüyor.

Bu yeni eklentinin uzun vadeli planları ne olursa olsun, Triton Adası'nın konumu göz önünde bulundurulduğunda, buradaki altyapının daha da geliştirilmesi büyük bir stratejik öneme sahiptir.

Yaklaşık 30 ada ve 100'den fazla resif, kıyı ve diğer deniz özelliklerinden oluşan bir grup olan Paracel Adaları zinciri, son yıllarda Çin'in önemli askeri gelişmelerine sahne olmuştur.

Çin'in Paracel Adaları'ndaki tesislerinin boyutunu ve kapsamını genişletmesi, aynı zamanda Güney Çin Denizi'ndeki kabiliyetlerini ve kapsayıcı varlığını arttırmaya yönelik çok daha büyük bir çabanın parçasıdır.

Bugün Güney Çin Denizi bölgesi, çoğu daha önce yaşanmaz durumda olan farklı sığlık ve kayalıklarda kurulmuş kale benzeri ve büyük ölçüde insan yapımı ileri karakollarla doludur.

Bu durum Pekin'in neredeyse tüm su kütlesi üzerinde egemen ulusal toprakları olduğu iddiasıyla uyumludur ki uluslararası toplumun büyük çoğunluğu buna karşı çıkmaktadır. Bu aynı zamanda, tahmin edilebileceği üzere, yakın bölgedeki ülkelerle gerginliklere yol açmıştır.

Çin'in Xisha Adaları olarak isimlendirdiği Paracel Adaları mevcut haliyle Pekin'in kontrolünde olmakla birlikte Vietnam ve Tayvan tarafından da hak iddia edilmektedir.

Paracel adalarından birinde - özellikle de Vietnam'a en yakın olanında - yeni bir uçak pisti kurmak da doğrudan Çin Ordusunun fikirlerinden biri olarak değerlendirilebilir.

Belki de en iyi bilinen önceki örnek Woody Adası’dır - Çin'de Yongxing Adası olarak bilinir.

Bu ada şu anda uzun menzilli bombardıman uçaklarının konuşlandırılması da dahil olmak üzere PLA uçakları için bir ileri harekat üssü olarak hizmet vermektedir.

Triton Adası'ndaki uçak pisti, yaklaşık 100 mil kuzeybatıda yer alan Woody Adası'ndakinden çok daha küçüktür.

Woody Adası'ndaki pist neredeyse 2.700 metre uzunluğundadır ve deniz ve hava kuvvetleri unsurlarının defalarca gerçekleştirdiği büyük çaplı PLA tatbikatlarına ev sahipliği yapmıştır.

Paracel Adaları çevresinde yüksek profilli füze testleri de yapıldı.

Bunlar arasında PLA'nın Ağustos 2020'de orada gerçek bir uzun menzilli gemisavar balistik füze (ASBM) kabiliyetinin bilinen ilk gösterimi de yer alıyor.

Triton Adası'ndaki uçak pisti henüz çok erken aşamalarda olsa da, inşaat çalışmalarının ölçeği, önemli bir ileri karakol haline gelebilecek bu bölgenin askerileştirilmesi açısından daha fazlasının yapılacağını gösteriyor.

Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki diğer ileri karakollarında da görüldüğü gibi, çok daha genişletilmiş havacılık kabiliyetlerinin yanı sıra, hava ve kıyı savunma sistemleri ve diğer varlıkların eklenmesi de bunu takip edebilir.

Özellikle karadan havaya ve karadan karaya füze sistemlerinin burada kurulması, destekleyici gözetleme varlıklarıyla birlikte Çin'in Vietnam'ın çok yakınında bir A2/AD kabiliyeti katmanı oluşturmasına olanak sağlayacaktır.

Vietnam anakarasından sadece 150 mil uzakta olan PLA, uzun menzilli Su-30 Flanker avcı uçakları da dahil olmak üzere Vietnam askeri faaliyetlerini sürekli olarak izlemekle kalmayacak, aynı zamanda A2/AD 'balonunu' Triton Adası'ndan Vietnam topraklarına doğru güçlendirip genişletebilecektir.

Bu bölgeden sadece insansız hava aracı operasyonları bile faydalı olabilir, özellikle Triton Adası ile batı ve güneydeki Vietnam kıyı şeridi arasındaki bölgedeki faaliyetlerin alt-orta kademe insansız sistemler tarafından izlenmesine olanak sağlayabilir.

Paracellerin konumu onları, Çin'in nükleer denizaltı kuvvetlerini - ülkenin ikinci vuruş caydırıcılığını temsil eden Tip 094 nükleer balistik füze denizaltıları veya boomer filosu da dahil olmak üzere - ve Hainan Adası'ndaki bir uçak gemisi grubunu da içeren su üstü filosunun büyük bölümünü barındıran devasa askeri tesislerin bulunduğu kuzey Güney Çin Denizi'nin tam ortasına yerleştiriyor.

Çin'in uçak gemisi filoları giderek büyüyor ve ülkenin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması mevcut uçak gemisi saldırı gruplarını Güney Çin Denizi de dâhil olmak üzere daha uzun menzilli görevlere gönderiyor.

Güney Çin Denizi'nin kuzey ucundaki bölge, güneye ve nihayetinde doğuya Hint Okyanusu'na ve doğrudan batıya Pasifik'e erişim sağlayan bilinen bir deniz ve denizaltı tıkanma noktasıdır.

Açık okyanusa erişmek için nükleer balistik denizaltılarına ihtiyaç duyan Çin ve benzer şekilde düşmanları için son derece ilgi çekicidir.

Triton Adası'nın Paracel zincirinde Vietnam'a en yakın ada olması nedeniyle Hanoi'den de bir tepki gelebilir.

Çin, Vietnam'ın en büyük ticaret ortağı ve iki ülkenin orduları yıllar boyunca yakın ilişkiler içinde olmuş olsa da, Güney Çin Denizi'ndeki toprak anlaşmazlıkları ciddi boyutlarda ve iki taraf geçmişte de karşı karşıya geldi.

Paracellerin Pekin hükümetinin fiili kontrolü altına girmesine yol açan, 1974 yılında Çin ve Güney Vietnam arasında yaşanan bir çatışmaydı. Kuzey ve Güney Vietnam 1976 yılında resmen yeniden birleşti.

Çok daha yakın geçmişte, Çin gemilerinin Vietnam balıkçı teknelerine çarparak onları batırdığı çok sayıda olay yaşandı. Ayrıca Çinlilerin Paracel Adaları'ndaki Vietnamlı balıkçıları fiilen kaçırdığına dair suçlamalar da olmuştur.

Çin donanmasına ait gemilerin yanı sıra görünüşte sivil olan çeşitli hükümet kuruluşlarına ait gemiler de Pekin'in Güney Çin Denizi'ndeki geniş ve büyük ölçüde tanınmayan hak iddialarını uygulamak için rutin olarak kullanılmaktadır.

Çin hükümeti ayrıca, tartışmalı sularda yabancı gemileri taciz etmek ve gözdağı vermek için kullanılan balıkçı gemilerinden oluşan ve genellikle deniz milisleri olarak adlandırılan bir gücü de istihdam etmektedir.

Son yıllarda Vietnam, Paracel gibi yerlerde Çin'in tecavüzlerine karşı koymak için kendi rakip deniz milislerini büyütmeye çalışıyor.

Vietnam hükümeti ayrıca Çin'in saldırganlığı karşısında Güney Çin Denizi'nde kontrol ettiği adaları uzun menzilli güdümlü roket toplarıyla silahlandırmak da dahil olmak üzere tahkim ediyor.

Çin'in bölgedeki askeri ayak izinin yeni yeni artmasının diğer ülkeleri de endişelendireceği kesin.

Şimdilik, Pekin'in bir kez daha Güney Çin Denizi'nde kontrol ettiği adalardan birini yeniden geliştirdiğinden ve Triton Adası'nda meydana gelecek yeni gelişmeleri ilgiyle izleyeceğimizden başka güvenle söyleyebileceğimiz çok az şey var.