Esed 2011'den beri 18 kez ilan ettiği aflarda sadece bin kişiyi serbest bıraktı
Suriye'de 2011 yılında çıkan barışçıl gösterilere mermi ile cevap veren Esed rejimi, iç savaşın başından beri sivilleri tutukluyor.
Suriye'de iç savaşın başından beri Esed rejimi 18 kere af yasası çıkarttı. Çıkarılan af yasalarında genel olarak düşülen şerhlerle "terör", "adam öldürme" ve "Devlete ihanet" maddeleri kapsam dışına alındı.
Esed rejimi, BM'ye gönderdiği raporda tutuklu olan on binlerce sivilin "terör" suçundan yargılandığı iddia etti.
Suriye'de sivillere yönelik hak ihlallerini belgeleyen Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR ) af yasasının bir aldatmacadan ibaret olduğunu iddia etti. Ağ, Tadamon Katliamı sonrası tepki için çıkarılan af yasasından sadece 193 kişi yararlandığını bildirdi.
SNHR Müdürü Fadıl Abdülgani, Esed rejiminin tutuklulara 9 ayrı suç istidat ettiğini ve bunun sadece 2 tanesinin af kapsamına girdiğini belirtti. Abdulgani, Af kanunu, bu suçların ikisini kapsasa bile diğerlerini kapsamayacak. Dolayısıyla devrimle alakalı veya siyasi tutkulular serbest bırakılmaz." diye konuştu.
Katliam sonrası af yasası
Esed rejimi 2014 yılında "Sezar" kod isimli bir rejim polisinin Almanya'ya iltica ettikten sonra ortaya çıkan katliamda 11 bin tutukluya sistematik işgence uyguladığı anlaşıldı.
55 bin fotoğrafın basına sızmasıyla Esed zor durumda kaldı. Bunun üzerine genel af ilan ederek "terör" ve "devlete ihanet" suçları hariç bütün suçluların affedildiğini açıkladı. Aftan sadece 200'e yakın insan faydalanabildi.
Esed, Ocak'ta İdlib ve çevresine yaptığı insanlığa karşı suçları örtmek ve asker açığını gidermek için 25 Ocak 2022'de genel af ilan etti. Af kapsamında asker kaçaklarının ülkeye geri dönmesi sonrası askere gitme şartı konuldu.
Esed'in 2013 yılında işlediği belgelenen Tadamon Katliamı'na gelen tepkileri örtmek için rejim 30 Nisan 2022'de genel af ilan etti. Çıkarılan af kanununda diğerlerinde olduğu gibi "terör" ve "devlete ihanet" kapsam dışı kaldı. Aftan sadece 190 civarında insan yararlandı.
SNHR Müdürü Fadıl Abdülgani, "Af yasasının amacı, dünya gündeminde oturan ve savaş suçu niteliğindeki Tadamon Katliamı'nın üzerini kapatmak." dedi.
Suriye İnsan Hakları Ağı, en az 132 bin sivil halen rejim zindanlarında tutulduğunu ve 14 bin 500 sivili işkence ederek öldürüldüğünü bildiren bir rapor yayınladı.
Rejim hapishanelerinde 3 sene
Esed rejimi hapishanelerinde 3 yıl alıkonulan 26 yaşındaki Şılaş, rejimin "tutuklular dosyasını" ailelerinden para koparmak için araç olarak kullandığını belirterek, sözde af yasasına rağmen rejime yüklü miktarda para ödeyerek salıverildiğini söyledi.
> Esed rejimi tarafından çıkarılan kişilerden servet değerinde paralar istendi.
Suriye'de Beşşar Esed rejimi zindanlarında 3 yıl boyunca alıkonulan ve çeşitli işkencelere maruz kalan 26 yaşındaki Muhammed Şılaş ilk alıkonulmasından yaklaşık 1,5 ay sonra Şam'daki Saydnaya Hapishanesine nakledildikten sonra burada gördüğü işkenceleri şöyle anlattı:
"Saydnaya'da 3 metre genişlikteki koğuşa alındım. Küçücük koğuşta çok sayıda insan vardı. Oturacak yer yoktu. 2 gün sonra tekli hücrelere alındık. Hiçbir hakkımız yoktu. Sorgusuz işkenceler yaptılar. Kollarımızdan tavana asılırdık. Bu işkencelerin en ağırıydı. Bu haledeyken üzerimize su döküp darp ederlerdi. İşkenceler genelde gece yarısından sonra olurdu. Artık bu işkencelere alışmıştık. Bu işkenceler aylarca sürdü. Tuvalete gidemiyorduk. Tutulduğumuz yerde ihtiyacımızı gidermek zorundaydık. Aç bırakılırdık. 3 zeytin ve bir parça ekmek verirlerdi. Haftada sadece bir kez peynir verirlerdi ve onu da pislerlerdi."