Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan veya zarar gören tarihi eserler
Kahramanmaraş'ta gerçekleşen ve "Asrın Felaketi" olarak tanımlanan 7.7 ve 7.6'lık iki deprem binlerce cana maloldu. Depremde yüzbinlerce insan evsiz kalırken kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmaları halen devam ediyor. Bu büyük depremde bölgede bulunan ve büyük hasar gören tarihi eserleri sizin için derledik.
Son Güncelleme: 14.02.2023 - 10:29
1. Habib-i Neccar Camii
Türkiye sınırları içindeki en eski Cami olan Habib-i Neccar Camii Antakya'nın İslam Devleti'nin lideri Halife Ömer'in komutanlarından Ebu Ubeyde bin Cerrah tarafından 636 yılında fethedildiği dönemde fethin simgesi olarak, Habib-i Neccar ve İsa'nın iki havarisinin mezarının bulunduğu yerde inşa edilmişti. 1098 yılında Haçlılar'ın eline geçen ve 1099'da Antakya Prensliği halini alan şehri Memluk Sultanı Melik Zahir Baybars fethedince camiyi yeniden yaptırmıştır. Caminin medrese duvarlarında üzerinde Baybars'ın adı olan bir kitabe bulunur. Depremlerden zarar gören cami ve minaresi birçok kez yenilenmiştir. 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 şiddetinde peşpeşe meydana gelen depremlerde ise büyük bir kısmı yıkılmıştır.
2 Antakya Ulu Camii
Antakya'da bulunan bu camii Selçuklu mimari özellikleri gösteriyordu. Memlüklüler tarafından 13. yüzyılda inşa edilmiştir. Cami, Hatay'daki en eski ve en büyük cami olarak kabul edilmekteydi. 2023 depreminde tamamen yıkılmıştır.
3. Azizler Petrus ve Pavlus Kilisesi
Antakya'nın Hürriyet Caddesi’nde yer alan Azizler Petrus ve Pavlus Rum Ortodoks Kilisesi’nin yapımına 1830’lu yıllarda başlandı. Ancak 1872 depreminde büyük hasar görerek yıkıldı. Kilise yeniden inşa edilerek 1900’de ibadete açıldı. Şimdiki kilise binası, yanmış olan kilisenin yerine yapılmış taş yontusu ustalığı ile Bizans Mimari Tarzının çok iyi bir örneğini yansıtıyordu. Kilise 2023 depreminde tamamen yıkıldı.
4. Malatya Yeni Camii
Yeni Camii, Malatya'nın şehir merkezinde bulunan, inşaatı 1913'te tamamlanmış bir Osmanlı camisiydi. Malatya'nın simgesi sayılan cami, Hacı Yusuf Camisi, Hoca Cami, Hace Cami, Taze (Teze) Cami, Taş Cami gibi isimlerle de anılır. 1843'te inşa edilmiş "Hacı Yusuf Camii" adlı caminin 1889 ve 1890'daki yangınlarda yanmasından sonra aynı yerde inşa edilen cami 1913'te ibadete açıldı; minareleri Cumhuriyetin ilk yıllarında yapıldı. Eski caminin şerefeden sonrası yıkılmış minaresi caminin yanı başındaydı.
Cami, 2023 yılında yaşanan depremde yıkılmıştır.
5. Gaziantep Kalesi
Gaziantep'in merkezindeki bir tepeye kurulmuş olan kalenin ne zaman inşa edildiği bilinmemekle birlikte, Hititler döneminde gözlem amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Kale, tarih boyunca birçok kez restore edilmiş ve son halini 2000'li yılların başında yapılan bir restorasyon ile almıştır.
Daire biçimindeki kalenin çevresi 1200 metredir. Duvarları taş bloklardan yapılmış olup 12 kulesi ve burçları vardır. Kale, günümüzde "Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesi" olarak kullanılmaktadır. Kale, 2023 Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar aldı.
6. Karakuş Tümülüsü Tokalaşma Sütunu
Adıyaman'ın Kâhta ilçesindeki Çukurtaş köyü yakınlarında, MÖ 30-20 yıllarında Kommagene Kralı II. Mithridates tarafından yaptırılan Kraliçe İsias ve Kommagene Prensesleri Antiochis ve I. Sütun 2023 Türkiye-Suriye depreminde çöktü.
7. Diyarbakır Surları
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı (Harput Kapısı), Urfa Kapı (Rum Kapısı), Mardin Kapı (Tell Kapı) ve Yeni Kapı (Dicle-Irmak-Şat Kapı)'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
2023 Gaziantep-Kahramanmaraş depremlerinde kalenin surları hasar görmüştür.
8. Diyarbakır St.George Kilisesi
İçkale’nin kuzeydoğu köşesinde yer alır. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak inşaa tarzı ve yapıda kullanılan malzemeden dolayı MS 2'nci yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Artuklular Dönemi'nde sarayın hamamı olarak kullanılmıştır. Bazı kaynaklarda, Artuklu Hükümdarlarının bu hamamda ve sarayda Cizreli bilgin Eb-ül İz El Cezeri’nin imal ettiği robotları kullandıkları yazılmaktadır. Günümüzde sanat galerisi olarak kullanılmaktadır. 2023 depreminde yapının duvarlarına çökmeler meydana gelmiştir.
9. Tarihi Antakya Evleri
Tarih boyunca çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan ve dar sokaklar içerisinde mimari özelliklerinin yanı sıra avlularıyla dikkati çeken eski Antakya evleri de Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerden nasibini aldı.
10. Darb ı Sak Kalesi
Merkez üssü Kahramanmaraş olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler, Alaybeyli köyündeki Darb-ı Sak Kalesi ile buradaki Bayezid-i Bistami Türbesi'ne de zarar verdi. Tarihi Darb-ı Sak Kalesi tamamen yıkıldı. Dağ eteğine inşa edilen kalenin yıkılmasıyla molozlar ve dağdan hareket eden devasa kayalar ise Bayezid-i Bistami Hazretleri Türbesinin girişini kapattı. Türbe kısmen yıkılmış ve girişleri kapanmış olmasına rağmen vatandaşların içeriye girip dua ettikleri görüldü.
11. Hazreti Ukkaşe Türbesi
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Gaziantep'in Nurdağı ilçesindeki Hazreti Ukkaşe Türbesi ile çevresinde caminin de olduğu yapılar depreme dayanamayarak yıkıldı.
12. Gaziantep İçkale Camii
Gaziantep'in Araban ilçesinde, milattan önce 1200 yıllarında Tunç Çağı'nda yapıldığı tahmin edilen Raban Kale-i Zerrin Kalesi içine sonradan eklendiği belirtilen İç Kale Cami'sinde de depremler nedeniyle hasar oluştu.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi



