65 yıl önce Rusya üzerinde düşürülen casus pilot
65 yıl önce, 19 Ağustos 1960'ta, ABD'li casus pilot Francis Gary Powers, Sovyetler Birliği üzerinde uçağı düşürüldükten sonra Moskova'da 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Son Güncelleme: 01.09.2025 - 20:46
- CIA pilotu Francis Gary Powers'ın kullandığı U-2 casus uçağı, 1 Mayıs 1960'ta Sovyet hava sahasında bir füzeyle vuruldu.
- Powers paraşütle atlayıp sağ kurtuldu ancak KGB tarafından yakalanarak casusluk suçlamasıyla yargılandı ve 10 yıl hapis cezası aldı.
- Olay, ABD ile SSCB arasında yapılacak olan Paris barış zirvesinin iptal olmasına ve diplomatik ilişkilerin kopma noktasına gelmesine neden oldu.
- Powers, iki yıl sonra "Casuslar Köprüsü" olarak bilinen bir esir takasıyla Sovyet casusu Rudolf Abel karşılığında serbest bırakıldı.
U-2 casus uçağı Sovyet füzesiyle vuruldu
1 Mayıs 1960'ta CIA pilotu Francis Gary Powers, U-2 casus uçağıyla Pakistan'dan havalanarak Sovyetler Birliği'nin askeri tesislerini fotoğraflamak üzere gizli bir göreve çıktı. Ancak Sovyet savunma sistemleri, 21 km yükseklikte uçan uçağı tespit etti ve Sverdlovsk şehri yakınlarında bir karadan havaya füzeyle vurdu.
Powers o anı, "Yukarı baktım, etrafa baktım ve her yer turuncuydu," diye anlatmıştı. Uçağın bir kanadı koptu ve kuyruktan başlayarak yere doğru spiral çizerek düşmeye başladı. Fırlatma koltuğunun bacaklarını koparacağını fark eden Powers, kanopiyi açarak dışarı tırmanmaya çalıştı ancak uçağın kendini imha düğmesine basamadan dışarı fırlatıldı.
Olay büyük bir diplomatik krize dönüştü
Powers'ın paraşütle yere inmesiyle KGB tarafından yakalanması bir oldu. ABD hükümeti ise pilottan haber alamayınca, uçağın NASA'ya ait bir hava durumu araştırma uçağı olduğunu ve Türkiye üzerinde rotasını kaybettiğini iddia eden bir örtbas hikayesi yayımladı.
Ancak Sovyet Başbakanı Nikita Kruşçev, Powers'ın hayatta olduğunu ve uçağın casusluk ekipmanlarına sahip olduklarını dünyaya duyurarak ABD'nin yalanını ortaya çıkardı. Bu skandal, Paris'te yapılması planlanan ve Soğuk Savaş'ı yumuşatması beklenen barış zirvesinin başlamadan bitmesine neden oldu.
'Casuslar Köprüsü' takasıyla serbest bırakıldı
Moskova'da yargılanan Powers, 19 Ağustos 1960'ta casusluk suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Duruşmayı izleyen eşi Barbara Powers, pilotun kendilerini gördüğünü ancak üzülmemeleri için onlara bakmaya dayanamadığını söylemişti.
İki yılını bir Rus hapishanesinde geçiren Powers, 1962'de, ABD'de yakalanan KGB ajanı Rudolf Abel ile takas edildi. Bu esir değişimi, daha sonra "Casuslar Köprüsü" filmine de konu oldu.
Powers, ülkesine döndüğünde uçağı imha etmediği ve intihar etmediği için bazı kesimler tarafından eleştirilse de, Senato ve CIA tarafından onuru iade edildi. Francis Gary Powers, 1977'de bir helikopter kazasında hayatını kaybetti.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
The Hill: Trump neden Putin'i “ödüllendirmek” istiyor?
Hindistan, Putin’in ziyareti öncesi Rusya’dan 2 milyar dolarlık nükleer denizaltı kiralama anlaşmasını tamamladı
AB Rusya'yı mali suçlardan kara listeye aldı
Medvedev AB’nin dondurulmuş Rus varlıklarını kullanmasını "savaş nedeni" saydı
Avrupalı liderlerden ABD'nin barış görüşmelerine sert eleştiri
Brussels Signal: Çok kutuplu düzende Avrupa'ya yer yok
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


