Ankara Savaşı ’nerede oldu?’ tartışması

Ankara Savaşı’nın Haymana’nın Culuk Mahallesi’nde yaşandığı tezini sunan Çankırı Karatekin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Osman Gümüşçü ve Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden Doç. Dr. İlker Yiğit, Haymana Belediyesi’nin desteğiyle bölgede saha çalışmalarına başladı.

Osmanlı Devleti ile Timur Devleti arasında 1402 yılında yapılan Ankara Savaşı’nın Haymana’nın Culuk Mahallesinde geçtiğini öne süren Prof. Dr. Osman Gümüşçü ve Doç. Dr. İlker Yiğit’in tezleri üzerine harekete geçen Haymana Belediyesi, iki hoca ile iletişim kurarak kendilerini Haymana’ya davet etti. Hafta sonu, iki hocanın ve Haymana Belediyesi uzmanlarının içinde yer aldığı bir ekip, Culuk Mahallesinde saha araştırmalara başladı.

Gümüşçü “Ankara Savaşı Culuk arazisinde oldu”

Ankara Savaşı’nın geçtiği yerle ilgili olarak araştırmalarda bulunan Prof. Dr. Gümüşçü, “Bizim en temel dayanağımız Timur’un tarihçisi Nizamüddin Şami. Timur’un yanından ayırmadığı Şami, Ankara Savaşı’nın geçtiği yerden bahsederken ‘Timur Culuğ arazisine kondu’ diyor. Şami’nin kitabını 1949’da Türkçe’ye çeviren Necati Lugal, çeviriye koyduğu dipnotta “Herhalde Çubuk olacak’ ifadesiyle kendi düşüncesini kitaba ekliyor. Oysa Nizamüddin Şami, açık açık Culuk diyor. Erken Osmanlı kroniklerinde de Çubuk ifadesi geçmez. Bir diğer önemli bilgi de Osmanlı tarihçisi Neşri’nin eserinde; ‘Yıldırım otağını Sivriler’e kurdu.’, Timur için de ‘suyun başını tuttu’ ifadelerini kullanıyor. Sivriler denilen yer, bugün Culuk çevresindeki Sivri tepelerdir. Suyun başı dediği yer ise Mogan ve Emir gölleri olsa gerektir. Çünkü en önemli su kaynakları bu göllerdir. Dolayısıyla tarihçilerin bahsettiği su kaynakları Emir ve Mogan gölleridir” dedi.

“Arazideki toponimik ve topoğrafik veriler de Haymana’yı işaret ediyor”

Burdur Mehmet Akif Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlker Yiğit ise arazideki toponimik ve topoğrafik verilerin de Haymana’yı işaret ettiğini belirterek, “Osmanlı kaynaklarında savaşın kaybedilmesinin nedenlerinden birinin de susuzluk olduğu belirtilir. Timur suyun başını tuttuğu için Yıldırım’ı suyun bulunmadığı yere yani Kuru Çöl’e mahkum etmiştir. Kroniklere yansıyan Kerbela benzetmesi ve bu benzetmenin mekana yansımasının sonucu olarak Culuk arazisi ve mücavir alanda Kerbela Tepesi, Kerbela arazisi, Kurakçöl, Kuruçöl mevki isimlerinin mevcudiyeti savaş yerine ilişkin önemli veriler durumundadır. Sahada önümüzdeki süreçte yapacağımız arazi ve kazı çalışmalarında 600 senelik bir savaş aleti, bir şehitlik bulunduğunda iddiamızı bilimsel olarak ispatlamış olacağız” diye konuştu.

“Tarihimizin dönüm noktalarında hep Haymana var”

Tarihimizin dönüm noktalarında hep Haymana’nın olduğunu belirten Haymana Belediye Başkanı Özdemir Turgut; “Osmanlı’nın Anadolu’da ilk yerleştiği yerlerden biri Haymana, ismimizin kökeni Ertuğrul Gazi’nin annesi Hayme Ana’dan geliyor. Osmanlı’nın kuruluşunda böylesine önemli bir rolümüz var, Sakarya Meydan Muharebesinin kazanıldığı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bir anlamda temellerinin atıldığı yer de Haymana var. Şimdi de Ankara Savaşı’nın İlçemiz Culuk Mahallesi’nde geçtiği tezi var. Halk arasında ve bazı kaynaklarda Ankara Savaşı öncesi Timur’un bugünkü Demirözü Mahallemizde karargâhını kurduğu, köyün Timurözü olan ve zamanla Demirözü’ne dönüşen isminin de buradan geldiğini biliyorduk. Başka bir rivayette ise karargahını Haymana’da kuran Timur’un çok sevdiği ve yanından ayırmadığı kızı Mana’nın Ankara Savaşı sırasında burada vefat ettiği, buna çok üzülen Timur’un sürekli ‘Hey Mana’ diye feryat figan ortalığı inlettiği ve o yüzden buraya da Hey Mana dendiği şeklindedir. Bu bilgilerin yanında hocalarımızın tezlerini de duyunca kendileriyle irtibata geçerek onları Haymana’ya davet ettik, kendilerine bizleri heyecanlandıran bu teze elimizden gelen desteği vereceğimizi belirttik. Bugün de hocalarımız; Belediyemiz yetkilileri, Culuk Muhtarı ve hemşehrilerimize saha araştırması yapıyorlar. Bulunacak bulgular ışığında ve hocalarımızın yönlendirmesiyle gerekli çalışmaları yapacağız” ifadelerini kullandı.

Culuk muhtarı Yakup Türkoğlu da dedelerinden buralarda mezarlar olduğunu duyduklarını belirterek “Mahallemizin adı zaten Culuk Ören Yeri olarak da bilinir. Dedelerimiz anlatırdı, eski mezarlar, tarihi alanlar olduğunu. Bizler de heyecanlandık, araştırmanın sonucunu sabırsızlıkla bekliyoruz. Hocalarımıza ve Haymana Belediyesine araştırmaları ve çalışmaları için teşekkür ediyoruz” açıklamalarında bulundu.