Suudi Arabistan merkezli yayın organlarından Arab News'de, Türkiye'nin Libya ve Suriye'deki etkisinin ardından Mısır ile de ilişkilerinin derinleşmesine dair gelişmelerin ve bu gelişmenin olası etkilerinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

NATO'nun Orta Doğu'daki imajının özellikle Libya'ya müdahalesi nedeniyle, on yıllardır tartışmalı bir hale geldiğine dikkat çekilen analizde, Türkiye'nin ise bir NATO üyesi olarak bölge ülkeleri ile iyi ilşkileri olduğu ve bunu avantaja çevirdiği kaydedildi.

Analizde ayrıca, Türkiye'nin Mısır ile daha derin ilişkiler kurarak Doğu Akdeniz'de etkisini daha da artırabileceği tespiti yapıldı.

İşte Arab News'de yayınlanan analiz:

NATO 2011 yılında Libya'ya askeri müdahalede bulunduğunda Mısır, müdahalenin kapsamı ve niyetiyle ilgili endişeleri nedeniyle temkinli bir tutum benimsedi. Kahire, ittifakın müdahalesinin Libya'daki istikrarsızlığı artırarak bölgede daha büyük bir güvenlik boşluğu yaratacağını düşünüyordu.

NATO'nun Orta Doğu'daki imajı, kısmen Libya'ya müdahalesi nedeniyle, on yıllardır tartışmalı bir hale geldi ve bu da hem siyasi elit hem de genel halk arasında olumsuz algılamaları ve güvensizliği daha da körükledi.

Diğer yandan bu algılar, NATO ile Mısır arasındaki stratejik diyalog eksikliği nedeniyle daha da güçlendi.

Ancak şu anda NATO'nun Mısır ile temas noktası olan Ankara, ittifak ile Kahire arasındaki bağları güçlendirmeye ve bu ilişkiye dair kamuoyu bilincinin artmasına katkıda bulunmaya istekli görünüyor.Türkiye'nin Kahire Büyükelçiliği geçtiğimiz hafta NATO-Mısır ilişkilerini ve Türkiye ile İtalya'nın paylaşacağı NATO temas noktası rolünü tartışmak üzere bir etkinliğe ev sahipliği yaptı.

Etkinlikte ayrıca 2024 yılında Washington'da düzenlenen NATO zirvesinde kabul edilen NATO Güney Komşuluk Eylem Planı da ele alındı ve Mısır ile NATO arasındaki bağları güçlendirmeyi amaçlayan ortak bir girişim başlatıldı.Türkiye, NATO-Mısır ilişkilerinde önemli bir rol oynuyor.

Geçmişte bu ilişkiler gerildiğinde Türkiye, Kahire'nin ittifakla bir ortaklık geliştirmesini önlemek için Mısır'ın NATO ile ortaklık faaliyetlerini engelledi. Türkiye 2021 yılında bu engellemeyi kaldırdı ve Mısır'ın Akdeniz Diyaloğu kapsamında NATO ile ortaklığa doğru ilerlemesini ve NATO ile tüm faaliyetlere katılmasını destekledi.

1990'lardan bu yana NATO, Akdeniz Diyaloğu aracılığıyla Mısır da dahil olmak üzere Orta Doğu'daki devletlerle yakın ilişki içinde oldu.

NATO üyeleri geçen yıl ortak bir rapor yayınlayarak Mısır'ın bölgede barış, güvenlik ve istikrar için stratejik bir ortak olduğunu belirtti.

Bu arada Türkiye için Mısır, Doğu Akdeniz'de kilit bir oyuncu ve burası, Türkiye'nin yüksek çıkarlarının bulunduğu önemli bir ilgi alanı.

Sürecin geleceği

Kahire ve Ankara arasındaki yakınlaşma bölgesel dinamikler açısından herzaman önemli oldu.

Her iki ülke de İsrail saldırılarını istikrarsızlaştırıcı olarak gördüğünden, özellikle Gazze savaşı yenilenen ilişkilerin pekiştirilmesinde önemli bir rol oynadı.

İlişkiler yeniden tesis edilirken her iki ülke de yenilenen işbirliğinin önceliğinin Libya'nın istikrara kavuşturulması olacağını açıkça ortaya koydu.

O halde Türkiye ve Mısır arasındaki yakın ilişkilerin NATO'nun bölgedeki hedef ve istekleriyle de örtüştüğü ve Libya'nın işbirliğini güçlendirmek için bir fırsat sunduğu açık.

NATO Libya'da savunma yapılarının oluşturulmasına yardımcı olmaya ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak bunu etkili bir şekilde yapabilmek için Mısır ve Türkiye ile işbirliğine ihtiyaç duyuyor.

Mısır Sina, Libya ve Sudan'da önemli güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya ve Libya özellikle kritik bir sorun teşkil ediyor. Libya ise NATO müdahalesinden bu yana yıllar süren krizlerin sonuçlarıyla mücadele etmeye devam ediyor.

Türkiye, etkin güvenlik ve siyasi işbirliği yoluyla bölgesel istikrarı tehdit eden gerilimleri azaltmak için NATO'nun Mısır da dahil olmak üzere bölge ülkeleriyle ortaklıklar kurmasını destekliyor.

Bir NATO üyesi olarak Türkiye, NATO'nun Orta Doğu stratejisinde önemli bir rol oynuyor ve öncelik, Libya da dahil olmak üzere süregelen krizlerin çözümüne daha aktif bir şekilde müdahil olarak bölge ülkelerinin güvenliğini riske atmak yerine, bu ülkelerin güvenliğini arttırmak.

Türkiye'nin NATO-Mısır ilişkilerini güçlendirmeye yönelik çıkarları, özellikle farklı gündemlere ve ortaklıklara sahip oldukları Libya ve Doğu Akdeniz ile ilgili bazı temel hususlardan kaynaklanmaktadır.

Türkiye'nin dış politikasında kritik bir rol oynayan Doğu Akdeniz'de ortaklara ihtiyacı var ve Kahire ile daha yakın ilişkiler Ankara'nın bu bölgedeki etkisini daha da artırabilir.

Mısır'ın bölgedeki mevcut ortaklıklarını tehlikeye atması pek olası olmasa da, Ankara ile ilişkilerin geliştirilmesi en azından Kahire'nin Türkiye'nin çıkarlarına aykırı girişimlere aktif olarak katılmasını engelleyebilir. Doğu Akdeniz aynı zamanda NATO'nun güney kanadı için de stratejik öneme sahip.Diğer yandan Türkiye Libya'yı ihtilaflı bir bölge olmaktan çıkarıp güvenli alana dönüştürmek istiyor.

Bu noktada da hem Türkiye hem de Mısır'ın ortak çıkarları olduğu görülüyor.

Son olarak Türkiye, ittifakın Mısır da dahil olmak üzere Orta Doğu ülkeleriyle ilişkileri arasında köprü kurarak NATO içindeki konumunu güçlendirmeye çalışıyor ve bu yönde bir dış politika izlemeye devam ediyor.