Brussels Signal: NATO Zirvesi ve çok kutuplu dünyada yer bulamayan Avrupa

Brüksel merkezli düşünce kuruluşlarından Brussels Signal'de Lahey'de gerçekleşen NATO Zirvesi'nin ve genel olarak Avrupa kıtasının geleceğinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Dünyanın çok kutuplu bir düzene doğru hızla ilelerdiği ve NATO'nun öneminin daha da arttığı bir dönemde Avrupa'nın büyük bir gerilee içerisinde olduğu tespiti yapılan analizde, Avrupa'nın özellikle üç büyük başlıkta varoluşşsal sıkıntılar yaşadığına dikkat çekildi.

Analizde ayrıca; Avrupa'nın yeni dünya düzenindeki, savunmadan liderlik sorununa kadar çok sayıda başlıktaki geleceğine dair değerlendirmelere yer verildi.

İşte Brussels Signal'de yayınlanan analiz:

NATO zirvesi düzenlendi ve zirveye Lahey ev sahipliği yaptı.

Yapılan zirvede, 32 NATO üye ülkesinin liderleri ile Yeni Zelanda, Ukrayna ve Avrupa Birliği liderleri bir dizi toplantı ve görüşme için bir araya gelerek, tüm üyeler için GSYİH'nın yüzde 5'i oranında bir askeri harcama hedefi üzerinde anlaşma sağlandı.

Elbette, bu anlaşmada büyük boşluklar var. Zira tüm üyelerin bu hedefi ne zaman gerçekleştireceği belirsiz ve İspanya şimdiden tamamen muafiyet garantisi aldı. Ancak, bu yine de Başkan Donald Trump için bir zafer olarak itelendirildi. Çünkü NATO uzmanlarına göre eğer o olmasaydı bu taahhüt tartışılmayacaktı bile.

Bu da zirveyle ilgili özellikle dikkat çekici bir noktayı vurguladı.

Avrupa, fiziksel olarak oradaydı ve zirve Avrupa topraklarında gerçekleşti. Ancak Avrupa gerçek anlamda “orada” değildi.

Zirve gösterdi ki; NATO'nun ötesi sözkonusu olduğunda tartışmasız ve şok edici bir gerçek ortaya çıktı. Sert güç veya hatta yumuşak güç (modern Avrupa'nın en sevdiği güç türü) söz konusu olduğunda, Avrupa tamamen ortada yok.

Zirvenin tamamı, Trump'ın yüzde beş harcama hedefi talebi etrafında tasarlanmıştı ve yıllardır Avrupa'nın ihtiyaçlarını karşılama sözü verdiği Ukrayna neredeyse dışlanmış durumdaydı. Ukrayna neredeyse eli boş eve dönüyor ve tek neden, Trump'ın önceliğinini Ukrayna olmamasıydı.

Çok kutuplu yeni dünya ve Avrupa

Dünya artık çok kutuplu bir yapıya sahip ve Amerikan hegemonyası yerine, birçok güç birbiriyle rekabet ediyor.

Ancak analistler çoklu “kutupları” sıralarken genellikle üç tanesini ön plana çıkarıyor. Amerika, Çin ve Rusya.

Ve görüldüğü üzere bir zamanlar dünyayı yöneten Avrupa artık bu listede yer almıyor.

Bunun sebeplerinden birisi Avrupa'daki liderlik sorunu olarak göze çarpıyor.

Uzun zamandır, “Avrupa Birliği yetkilisi” olmak, başarısızlığın bir göstergesi olarak görülmeye başladı ve mevcut kadroya bakıldığında bunun nedenini anlamak zor değil.

En üst düzeydeki üç yetkiliye bakalım.

İlk olarak, AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Emmanuel Macron ve Angela Merkel'in sorun çıkarmayacağını düşündüğü için bu göreve getirdiği başarısız bir savunma bakanıydı.

İkinci olarak Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa. Yolsuzluk skandalı nedeniyle görevinden ayrılmak zorunda kalan eski Portekiz başbakanı.

Ve üçüncü olara Avrupa Birliği'nin Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak görev yapan Kaja Kallas.

O ise, kocasının yüzbinlerce avro verdiği bir şirketle Rusya'da iş yaptığı ortaya çıkan ama bu skandal nedeniyle görevinden ayrılmayan bir isim.

Avrupa için diğer bir sorun ise; Rusya'ya bu kadar odaklanmanın daha büyük bir çok kutuplu strateji olmadan gerçekleşmiş olması.

Çin ile ilişkileri ise vasat düzeyde ve Temmuz ayında bir AB-Çin zirvesi yapılacak. Ancak Avrupa Çin ile gerçekten dostane ilişkiler kurma konusunda sıkıntılar yaşıyor. Giderek Avrupa'ya daha şüpheci yaklaşan Trump'ın liderliğindeki Amerika ile ilişkileri de aynı şekilde vasat.

Eğer dünya çok kutupluysa ve bir kutup ile ilişkileriniz kötü, diğer iki kutup ile ilişkileriniz vasat ise, oyunu pek de iyi oynamıyorsunuz demektir.

Bu gerçekler ise sonucu, ilk ve nihai konuya geri getiriyor. O da savunma harcamaları.

Avrupa, güç projeksiyonunu ciddiye almak istemediği için bu zor durumda. Yumuşak gücübü zaten kaybeden Avrupa, sert gücünü ise yeniden toparlama konusunda yatırım yapmakta zorlanıyor.

Bu konuda şimdiye kadar verilen sözler boş vaatlerden ibaretti ve zaman, %5'lik harcama sözünün de yine boş bir vaatten öteye geçemeyeceğine gösterebilir.

Çok kutuplu dünya çoktan Avrupa'nın kapısına dayandı.

Gelinen noktada Avrupa ya bu gerçekliği ciddiye alacak ya da sadece diğer kutupların mücadele ettiği bir yer haline gelecek.