Çin altın fiyatlarını manipüle mi ediyor?

• Resmi verilere göre düşük görünen Çin altın alımları, analistlerin hesaplamalarında çok daha yüksek seviyelerde.
• Société Générale’e göre Pekin’in bu yılki gerçek alımları 250 tona yaklaşabilir.
• Çin’in izlenemeyen altın talebi fiyatlamayı zorlaştırıyor; 4.300 doların üzerini gören fiyatlarda etkisi büyük.
• Türkiye, 2025 yılında en çok altın alan merkez bankaları arasında ikinci sırada yer aldı.

Financial Times’ın haberine göre Çin’in altın piyasasındaki gerçek talebi, resmî rakamların çok üzerinde seyrediyor. Analistler, Pekin yönetiminin dolarizasyonu azaltmak için büyük miktarda altın biriktirdiğini ve bu örtülü talebin uluslararası fiyatlarda görülen rekor yükselişleri tetiklediğini söylüyor.

Çin Merkez Bankası (PBoC), haziran, temmuz ve ağustos aylarında sırasıyla 2,2 ton, 1,9 ton ve 1,9 tonluk mütevazı alımlar bildirdi. Ancak piyasa bu rakamların gerçeği yansıtmadığını düşünüyor. Société Générale analistleri, Çin’in 2025 boyunca toplamda 250 tona yakın altın almış olabileceğini hesaplıyor. Bu miktar, bu yılki küresel merkez bankası altın talebinin üçte birinden fazlasına denk geliyor.

Altın fiyatlarında belirsizlik hakim

Kayıtlara girmeyen bu ölçekli alım, özellikle fiyatlamanın hassas olduğu altın piyasasında ciddi belirsizlik yaratıyor. Carlyle’dan Jeff Currie, “Çin altını dolar bağımlılığını azaltmak için alıyor.

Petrolü uydudan izleyebilirsiniz ama altını takip etmenin yolu yok” diyerek şeffaflık eksikliğine dikkat çekiyor. Pekin’in gerçek talebini takip etmek isteyen trader’lar ise ardışık seri numaralı 400 onsluk külçe siparişleri gibi dolaylı göstergelere yöneliyor.

Gerçek rezervler açıklanandan iki kat fazla olabilir

Japon Altın Piyasası Birliği Direktörü Bruce Ikemizu, Çin’in altın rezervlerinin açıklanan seviyenin iki katı olabileceğini ve toplam rezervin yaklaşık 5.000 tona ulaşabileceğini ifade ediyor.

Bu şeffaflık eksikliği, son yıllarda hızlanan merkez bankası alım trendiyle birleşince altın fiyatlarını 4.300 doların üzerine taşımış durumda. Dünya Altın Konseyi'ne göre ABD hariç küresel rezervlerde altının payı son 10 yılda yüzde 10’dan yüzde 26’ya yükseldi; ancak IMF'ye bildirilen resmî alımlar aynı dönemde belirgin şekilde azaldı.

Türkiye ikinci sırada

Dünya Altın Konseyi verilerine göre 2025’in en büyük altın alıcısı Polonya olurken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ikinci sıraya yerleşti. Bu tablo, gelişmekte olan ülkelerin rezerv stratejilerinde altın ağırlığının belirgin biçimde arttığını gösteriyor.

Siyasi kaygılar ve gizlilik politikası

Merkez bankaları çoğu zaman piyasada oynaklık yaratmamak veya siyasi nedenlerle altın işlemlerini açıklamıyor. MKS Pamp analisti Nicky Shiels, “Altın, ABD karşıtı bir hedge olarak görülüyor. Bu yüzden birçok gelişmekte olan ülke alımlarını tam olarak duyurmak istemiyor” değerlendirmesini yapıyor. Aynı şekilde büyük satıcılar da politik hassasiyet nedeniyle sessiz kalmayı tercih ediyor.

Çin’in altın piyasası sırlarla dolu

Çin, hem dünyanın en büyük altın üreticisi hem de tüketicisi. Ancak Devlet Döviz İdaresi (SAFE) yalnızca 25 tonluk alım açıkladı; bu rakamın gerçek talebi yansıtmadığı konusunda analistler hemfikir. Ayrıca ülkenin varlık fonu CIC ve Çin ordusunun altın aldığı biliniyor, ancak bu kurumlar düzenli veri paylaşmıyor.

Société Générale, İngiltere’den Çin’e yapılan altın ihracatını baz alarak SAFE’in bu yıl yaklaşık 250 ton altın ithal edeceğini öngörüyor. Plenum Research’e göre Pekin’in “resmî olmayan” alımları 2023’te 1.351 ton, 2022’de ise 1.382 ton olabilir—resmî açıklanan rakamların altı katından fazla.

BullionVault Araştırma Direktörü Adrian Ash, “Bu tamamen bilinemez. Her yöntem, Çin altın piyasasının sırlarla dolu yapısının yalnızca küçük bir parçasını gösteriyor.” dedi.