EDS'de büyük değişiklik: Belediyelerin payına sınırlama

• Trafik Elektronik Denetleme Sistemi'nden (EDS) belediyelere sağlanan yüzde $30$'luk kurulum payı, yeni bir düzenleme ile sınırlandırılacak.
• İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 2026 yılında bazı cadde ve karayollarındaki EDS'ler üzerinde değişiklik yapılacağını duyurdu.
• AK Parti kaynakları, EDS kurulumundan yerel yönetimlerin aldığı payın ya sınırlandırılacağını ya da kurulumun tamamen devlet eliyle yapılacağını belirtti.
• Mevcut sistemde, kesilen trafik cezalarından aylık gelirlerin yüzde 30'u hizmet bedeli olarak belediye bütçelerine aktarılıyor ve bu durum kısa mesafelerde ani hız limit değişimlerine yol açıyor.

Türkiye'de Elektronik Denetleme Sistemi (EDS) üzerinden yerel yönetimlere aktarılan yüzde 30'luk pay, İçişleri Bakanlığı'nın 2026'da yapmayı planladığı yeni düzenlemelerle sınırlandırılıyor. Bu adımın temelinde, EDS gelirlerinden belediyelerin haksız kazanç sağladığı yönündeki sorunları giderme hedefi yatıyor.

İçişleri Bakanlığı’ndan EDS'ler için 2026 işareti

İçişleri Bakanlığı’ndan, Meclis Genel Kurulu'nda görüşmeleri süren Karayolları Trafik Kanunu'ndaki değişiklikler devam ederken, EDS sistemi üzerinde kapsamlı bir çalışma başlatıldığını açıkladı. Bakanlık, sistemin geleceği hakkında net bir tarih vererek, "Önümüzdeki yıl yani 2026'da bazı cadde ve karayollarında yol güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılan EDS'ler üzerinde değişiklik yapacağız" dedi.

Bu açıklama, uzun süredir eleştirilen ve tartışma konusu olan mevcut EDS uygulamalarının radikal bir şekilde değişeceğinin ilk sinyali olarak kabul edildi. Düzenlemenin, temel amacı can güvenliğini sağlamak olan sistemin odağını korumayı hedeflediği belirtiliyor.

Belediyelere aktarılan yüzde 30'luk pay tartışma konusuydu

Mevcut uygulamada, EDS ile ilgili trafik cezalarından elde edilen aylık gelirlerin yüzde 30'u, kurulum ve bakım giderleri adı altında doğrudan belediye bütçesine aktarılıyor. Kesilen cezaların yatırım maliyetini karşılama düzeyine kadar yüzde 30'u, sonrasında ise yüzde 15'i hizmet bedeli olarak belediyelere ve sistem kurucusu şirketlere gidiyor.

Bu durum, kısa mesafelerde ani hız limit değişikliklerine yol açması ve çok sayıda trafik cezasının kayıtlara geçmesi nedeniyle eleştiriliyordu. Yeni düzenleme ile bu payın sınırlandırılması veya sistemin tamamen devlet eliyle kurulması seçenekleri değerlendirilerek haksız kazancın önüne geçilmesi planlanıyor.

Amaç, haksız kazancın önüne geçerek can güvenliğini artırmak

Trafik Elektronik Denetleme Sistemi'nin (EDS) temel hedefi, trafikte can güvenliğini sağlamak ve olası kazaları önlemek olarak belirlenmişti. Ancak mevcut pay sistemi nedeniyle, yerel yönetimlerin sistemi bir gelir kapısı olarak kullanması ve haksız kazanç sağlaması eleştirilere neden oldu.

Yeni düzenlemenin ana hedefi, bu ticari odaklı uygulamaların önüne geçmek ve sistemin öncelikli amacına, yani yol güvenliğine odaklanmasını sağlamaktır. Bu kapsamda, EDS gelirlerinin paylaşım oranlarında değişikliğe gidilmesi ve sistemin kurulumunun tamamen devlet eliyle yapılması ihtimalleri üzerinde duruluyor.