Haftanın Bilmeniz Gerekenleri | Sayı #50 | 21.05.2023

Haftanın öne çıkan başlıkları: Cumhurbaşkanı Seçimi'nde 28 Mayıs Pazar günü ikinci tura gidilecek, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması uzatıldı, Ankara'da sağanak yağış, TÜİK işsizlik oranı, Yeni bir ötegezegen tespit edildi ve birçok bilmeniz gereken gelişme...

Haftanın Yakın Planı: Kemal Kılıçdaroğlu'na milliyetçilik tavsiyeleri

Haftanın tarih dozu: Kahraman Türk polisi Mehmet Cemil Bey

Haftanın spor dozu: Liverpool'un Bayburtlu golcüsü Samed Yeşil

Haftanın infografiği: Sayılarla 2018 ve 2023 seçimleri

Haftanın videosu🎞️: Depremde Büyük Hasar Alan Adıyaman Neden AK Parti’yi Seçti?

Haftanın ekran önerileri🎬: The Mountain Between Us | Five Came Back

İçeriklere göz atarken dinleyebileceğiniz müzik listesini de sizler için buraya bırakıyoruz…

Paul Simon- Greatest Hits

°Mutlu hafta sonları ve keyifli okumalar

GÜNDEM

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 14 mayıs seçim sonrası özel yayınına katıldı: Cumhurbaşkanı Erdoğan: Önümüzdeki 12 günü iyi değerlendireceğiz. Asla rehavete kapılmayacağız. 

Milletimize karşı daima samimi olduk. Hayal satmadık. Milletimizin aklını hiçbir zaman hafife almadık. Seçim meydanlarında verdiğimiz tüm sözlerin arkasındayız. Milletten yetki aldıktan sonra hepsini hayata geçireceğiz. Yaptığımız eleştiriler teyit edildi. Devlet kurumlarını yıpratmayı sürdürüyorlar. Bu jakobenler CHP'nin başında olduğu sürece millet ne mesajı verirse versin yeterli olmayacaktır. 

Cumhurbaşkanı Seçimi'nde 28 Mayıs Pazar günü ikinci tura gidilecek: Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, Cumhurbaşkanı Seçimi'nde adayların seçilme yeterliliğini kazanamadığını, 28 Mayıs Pazar günü ikinci tur seçimin yapılmasına karar verildiğini bildirdi.

• YSK'ya gelen verileri açıklayan Yener, saat 15.15 itibarıyla yurt içi sandıklarının yüzde 100 oranında açıldığını, yurt içi katılım oranının 88,92 olduğunu bildirdi.

• YSK, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, İrlanda ve İngiltere'de oy verme işlemi süresinin uzatılmasına, bu ülkelerde 20-24 Mayıs'ta oy kullanılmasına karar verdi.

Yurt dışında 2. Tur: Yurt dışındaki seçmenlerden 471 bin 734'ü, 28 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı seçimi ikinci turu için oy verdi.

Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması uzatıldı: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşmasının 2 ay daha uzatıldığını duyurdu.

Ülkemizin gayretleri, Rus dostlarımızın desteği ve Ukraynalı dostlarımızın katkılarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın iki ay daha uzatılmasına karar verildi

• BM Genel Sekreteri Guterres: Karadeniz Tahıl Girişimi için BM ile koordinasyon içinde çalışan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk hükümetine çabaları için minnettarım.
•  Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov: Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın Türkiye'deki seçimlerle ilgisi yok. Bu anlaşma gıda güvenliği ve en yoksul ülkelerin çıkarlarıyla ilgili.

Heste su yükseldi: Artvin'de, Çoruh Nehri üzerinde inşa edilerek 22 Kasım 2022'de su tutulmaya başlanan Yusufeli Barajı ve HES'te su yüksekliği 134,12 metre oldu.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden Kampanyası'na bugüne kadar 709 bin bağımsız birim için 155 bin başvuru yapıldığını açıkladı.

MİT, Suriye'de gerçekleştirdiği operasyonda PKK/YPG’nin sözde Aynularab (Kobani) mali sorumlusu Tuba Karakoç'u etkisiz hale getirdi.

Göç İdaresi Başkanlığı, 2023'te ocak ayından bu güne kadar 93.148, toplamda ise 2.836.775 düzensiz göçmenin ülkeye girişinin engellendiğini duyurdu.

Ankara'da sağanak ve dolu su baskınlarına neden oldu: Başkentte etkili olan sağanak ve dolu yaşamı olumsuz etkilerken, Ankara-Kırıkkale yolunda ulaşımda aksama yaşandı.

• Sağanak nedeniyle bazı alt geçitler kullanılamaz hale gelirken, bazı mahallelerde de su baskınları yaşandı

POLİTİKA

Cumhurbaşkanı Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'yi Beştepe'de kabul etti.

Altılı masa toplandı: 14 Mayıs seçimlerinden sonra ilk kez toplanan Altılı Masa toplantısı sona erdi. Toplantıdan hiçbir görüntü paylaşılmadı.

• Aynı zamanda yazılı bir açıklama yapılması da beklenmiyor.

Millet İttifakı seçim sonrası tepkileri: Ali Babacan: Bu yolda Kemal Kılıçdaroğlu'nu bir an dahi yalnız bırakmayacağız.

Ahmet Davutoğlu: Biz bitti demeden bitmeyecek. Dün altı genel başkan önemli kararlar aldık. Kılıçdaroğlu’nun seçilmesi için gece gündüz çalışacağız.

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın seçim sonrası durum değerlendirmesi: İkinci tur bizim için daha kolay olacak. Ama bunu derken rehavete kapılmadan çalışmaya devam edeceğiz.

• Oy farkı ortada, 5 puan fark var, 2 buçuk milyona yakın oy. Bunun kapanma ihtimali yok gibi. Kendi oylarımızı koruduğumuz gibi üzerine de koyacağız.

• Tabi Sinan Oğan’ın yüzde 5 oyu nereye gider tartışması var. Sinan Bey, net bir şey koydu oraya, "terörle mesafe koyması önceliktir" dedi. Dolayısıyla bizim için daha kolay, daha rahat olacaktır.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, seçimlerde oyların çoğunluğunu elde etmesi dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı ve Cumhur İttifakı'nı kutladı.

Sinan Oğan, BBC Türkçe'ye konuştu: Kırmızı çizgilerimiz var. Başta terörle mücadele, terör örgütlerinin desteklediği siyasi partilerle araya mesafe koyma, sığınmacıların gönderilmesi gibi bir takım şartlarımız var.

İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkan Yardımcısı Özcan Kadıoğlu, partisindeki görevinden istifa etti.

İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu: Partimiz Kemal Kılıçdaroğlu'nun 13. Cumhurbaşkanı olması için çalışmaya devam edecektir.

Muharrem İnce ve Memleket Partisi, 2. turda tarafsızlığını ilan etme kararı aldı.

Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, 2. turda Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleyeceklerini açıkladı.

• Doğu Perinçek: Sayın Kemal Kılıçdaroğlu, ABD’nin ve İsrail’in Türkiye’yi hedef alan projesinde alet rolünü üstlenmiştir.

EKONOMİ

TÜİK: Yılın ilk çeyreğinde işsizlik oranı 0,3 puanlık azalış ile yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: Konut Fiyat Endeksi martta aylık yüzde 5,4 ve yıllık yüzde 132,8 artışla 809,3 seviyesinde gerçekleşti.

• TCMB: Kredi kartından nakit avans kullanımı ve kredili mevduat hesabı kredilerinde hiçbir sınırlama uygulanmayacak.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), yurt dışında kaldıraçlı işlem yaptıkları gerekçesiyle 26 internet sitesinin erişime engellenmesine karar verdi.

Uluslararası Enerji Ajansı, Çin ekonomisinin beklenenden daha hızlı toparlanmasıyla talepte gerçekleşecek iyileşmeye işaret ederek bu yıl için küresel petrol talebi öngörüsünü günlük 200 bin varil artırdı.

Avrupa'da gaz fiyatları 1,5 yılın ardından ilk kez 35 avronun altına indi.

Arjantin Merkez Bankası, politika faizini 600 baz puan artırarak yüzde 97'ye yükseltti.

Çin'in enerji kaynakları üretiminde nisan ayında artış sürerken, doğal gaz ithalatı mart ayına göre yüzde 11 yükselişle 8,9 milyon ton olarak hesaplandı.

DÜNYA

Kenya'da "açlık tarikatı" soruşturmasında ceset sayısı 227'ye yükseldi: Kıyı Bölge Komiseri Rhoda Onyancha, tarikat lideri Paul Mackenzie'nin terörle suçlandığı soruşturmada yeni cansız bedenlere ulaşıldığını ve ceset sayısının 227'ye yükseldiğini açıkladı.

• Arkası: Good News International Kilisesi Papazı Paul Mackenzie Nthenge'nin, kilisesindeki insanlara aç kalarak Hz. İsa'ya kavuşmalarını vadettiği belirtilmişti.

Birleşmiş Milletler'e (BM) bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) 2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebileceğini bildirdi.

Mescid-i Aksa'ya 900'den fazla fanatik Yahudi baskın düzenledi: İsrail güçlerinin koruması altındaki 900'den fazla fanatik Yahudi, işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi. 

• Fanatik Yahudiler, Harem-i Şerif'e girişleri Meğaribe Kapısı'ndan çok sayıda İsrail polisinin koruması altında gerçekleştirdi.

SAVUNMA

"ÖZGÜR"leştirilen ilk F-16'lar Hava Kuvvetlerine teslim edildi: ÖZGÜR Projesi kapsamında milli ve yerli çözümlerle seviye atlayan ilk F-16 uçakları Türk Hava Kuvvetlerine teslim edildi.

• Türk savunma sanayisi, uzun yıllardır envanterde bulunan ve etkin olarak kullanılan F-16'ların yapısal ve aviyonik modernizasyonlarını milli ve yerli olarak yapabilir seviyeye geldi.

Denizaltılar milli ve modern sistemlerle modernize ediliyor: Türk donanmasının envanterinde bulunan 4 Preveze sınıfı denizaltının modernizasyonu projesinde, Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ (STM AŞ) tedarik sorumluluğundaki bazı kritik sistemlerin kabul faaliyetleri başarıyla tamamlandı. 

ASELSAN ile Savunma Sanayii Başkanlığı arasında yeni sözleşme imzalandı: ASELSAN ile Savunma Sanayii Başkanlığı arasında Sabit Erken İhbar Radar Sistemi Projesi'ne ilişkin yeni bir sözleşme imzalandı.

FA-50 savaş uçaklarına PhantomStrike AESA radarı entegre edilecek: Raytheon Technologies ve Korea Aerospace Industries (KAI), FA-50 savaş uçağının radar teknolojisini modernize etmek için iş birliği yapıyor.

• Raytheon, uçağı uzun menzilli tehdit tanımlama, izleme ve hedefleme sağlayacak PhantomStrike radarlarıyla donatacak. Teslimat 2025 yılında bekleniyor. Radar, benzer çözümlere kıyasla daha az elektrik gerektiriyor.
• PhantomStrike; türünün ilk örneği, daha küçük, daha hafif ve daha az güç gerektiren kompakt bir AESA radarı.

Hollanda, İsrail'den PULS roketatar sistemi satın aldı: İsrail merkezli savunma sanayii devi Elbit Systems, Avrupa'daki çok namlulu roketatar ve insansız hava aracı üretimini artırırken Hollanda, şirketin PULS sistemini satın alıyor.

• 17 Mayıs'ta Hollanda Kraliyet Ordusu, 20 adet kamyona monteli Hassas ve Evrensel Fırlatma Sistemlerinin tedariki için Elbit ile sözleşme imzaladığını duyurdu.

Anlaşmanın maliyeti ise 305 milyon dolar.

ABD, Ukrayna'ya F-16 tedariki için müttefiklere yeşil ışık yakmayı planlıyor: Biden yönetimi geçtiğimiz haftalarda Avrupalı müttefiklerine ABD'nin Ukrayna'ya F-16 savaş uçağı vermelerine izin vereceğinin sinyalini verdi.

TEKNOLOJİ

Apple Türkiye, tüm ürünlerine %10 oranında zam yaptı: 

• En düşük iPhone 14 fiyatı, 32.999 TL'den 35.999 TL'ye

• En yüksek iPhone 14 Pro Max fiyatı ise 59.199 TL'den 63.999 TL'ye çıktı.

ABD'nin Montana eyaleti TikTok'u tamamen yasaklayan ilk eyalet oldu.

Yeni bir ötegezegen tespit edildi: Astronomlar, Dünya büyüklüğünde ve volkanlarla kaplı olduğu düşünülen bir ötegezegen tespit etti. Volkanik aktivitelerin, su ve yaşam için bir engel gibi görünse de gezegenin atmosferi korumasına yardımcı olabileceği belirtildi.

• 'LP 791-18d' adlı Dünya büyüklüğündeki gezegen, yaklaşık 90 ışıkyılı uzaklıkta bir kırmızı cüce yıldızın yakınında yer alıyor.

Webb Uzay Teleskobu, Güneş Sistemi Asteroit Kuşağı'nda ilk defa su tespit etti: Güneş Sistemi ana Asteroid Kuşağı'nda bulunan 238P/Read Kuyruklu Yıldızı'nda, Dünya'daki okyanusların kaynağı olabilecek su tespit edildi ancak karbondioksit bulunmuyor.

• James Webb Uzay Teleskobu (JWST) Güneş Sistemi ana Asteroid Kuşağı'nda bulunan ve Dünya okyanuslarının kaynağı olabileceği değerlendirilen ilk su keşfini yaptı.

KÜLTÜR

CSO'dan 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı'na özel konser: Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO), 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla genç sanatçıların da sahne aldığı özel bir konser düzenledi.

Orkestra, Antonio Vivaldi, Lars-Erik Larsson, Ney Rosauro, Giovanni Bottesini, Richard Strauss, Cecile Chaminade, Eduard Lalo ve Ludwig van Beethoven'den eserler seslendirdi.

• Konser, salondaki izleyicinin beğenisini kazandı.

Kars Peynir Müzesi'ni ilk yılında 70 bin ziyaretçi gezdi: Gravyer başta olmak üzere çeşit çeşit peynirin üretildiği Kars'ta, tarihi Süvari Tabyası'nda kurulan Türkiye'nin ilk tematik Peynir Müzesi, bir yılda 70 bin ziyaretçiyi ağırladı.

• Ahır, içi süt dolu güğümler, yaylalardaki yaşam ve peynir yapımı ile imalatının serüveninin anlatıldığı bölümlerin bulunduğu müze, 1100 metrekare dolaşılabilir alanıyla "dünyanın en büyük peynir müzesi" olma özelliği taşıyor.

Nuri Bilge Ceylan'ın "Kuru Otlar Üstüne" filminin ilk gösterimi Cannes'da yapıldı: Fransa'da 76. Cannes Film Festivali'nde yönetmen Nuri Bilge Ceylan'ın "Kuru Otlar Üstüne" filmi, ilk kez sinemaseverlerle buluştu.

Erzurum'un Karayazı ilçesinin köylerinde çekimi yapılan yönetmenliğini Ceylan'ın üstlendiği "Kuru Otlar Üstüne" filmi İstanbul'a atanmak isteyen Samet karakterinin hikayesini konu alıyor.

• Altın Palmiye ödülü için yarışan 21 film arasında yer alan filmin basın konferansı, Ceylan'ın yanı sıra filmin oyuncularından Merve Dizdar, Musab Ekici, Deniz Celiloğlu, Ece Bağcı ve filmin senaristlerinden Akın Aksu'nun katılımıyla düzenlendi.

Kırklareli Müzesi 8 bin 200 yıllık tarım objeleriyle insanlık tarihine ışık tutuyor: Kırklareli Müzesi'nde sergilenen eserlerin yarıdan fazlasını Anadolu'dan Trakya'ya gelen insanların 8 bin 200 yıllık köy yaşamında ve tarımda kullandığı objeler oluşturuyor.

• Kırklareli Müzesi, tahnitlerin yer aldığı tabiat köşesi, folklorik unsurların yansıtıldığı bölümleri, buzul çağından Roma'ya, Traklar'dan Geç Osmanlı dönemi eserleriyle ziyaretçi çekiyor.

SPOR

💢 Mustafa Muhamed, LGBT+ sembolünü reddettiği için kadro dışı bırakıldı: Galatasaray'dan Fransız ekibi Nantes'a kiralanan Mısırlı golcü, LGBT+ sembolü olan formayı giymeyi kabul etmediği için Toulouse maçının kadrosuna alınmadı.

🏆 Barcelona, ligin bitimine 4 hafta kala şampiyonluğunu ilan etti.

• Deplasmanda Espanyol'u 4-2 yenen Barcelona, kupayı 27. kez müzesine götürdü.

🏆 Şampiyonlar Ligi’nde İstanbul finalinin adı belli oldu: 

🏴󠁧󠁢󠁥󠁮󠁧󠁿 Manchester City-Inter | M. City 1-1’in rövanşında Real Madrid’i 4-0 mağlup etti.

🏗 Galatasaray'da futbol şubesinin Florya'dan taşınacağı Kemerburgaz'daki tesislerin temel atma töreni gerçekleştirildi.