• İstanbul'da havaların ısınmasıyla 7 ilçede yılanlar yerleşim yerlerinde görülmeye başlandı.
• Küçükçekmece, Büyükçekmece, Başakşehir, Avcılar, Sultangazi, Arnavutköy ve Eyüpsultan en çok yılan görülen ilçeler.
• Yılanlar itfaiye tarafından doğaya bırakılırken, bazıları tedirgin vatandaşlar tarafından öldürüldü.
• Uzmanlar, yılanların ekosistem için faydalı olduğunu ve öldürülmemesi gerektiğini belirtiyor.

İstanbul'da yapılaşmanın artmasıyla doğal yaşam alanları daralan yılanlar, havaların da ısınmasıyla birlikte yerleşim yerlerinde daha sık görülmeye başlandı. Özellikle Küçükçekmece, Büyükçekmece, Başakşehir, Avcılar, Sultangazi, Arnavutköy ve Eyüpsultan gibi kırsal alanlara yakın olan ilçelerde itfaiye ekiplerine gelen ihbarlar arttı. Boş arazilerde ve yol kenarlarında görülen yılanlar, artık ev ve iş yerlerinin bahçelerinde hatta içlerinde bile karşımıza çıkıyor.

İhbarlar üzerine olay yerine giden itfaiye ekipleri, koruyucu elbise ve ekipmanlarıyla muhafaza altına aldıkları yılanları yakalayarak doğal ortamlarına geri bırakıyor. Ancak bazı vatandaşlar, yılanın zehirli olup olmadığını bilmedikleri için ellerindeki kürek, fırça ve sopalarla yılanları öldürmek zorunda kaldıklarını belirtiyor. Bu durum, hem yılanlar hem de insanlar için riskli anlar yaşatıyor.

Uzmandan yılan popülasyonu ve ekosistem uyarısı

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Ormancılık Bölümü, Avcılık ve Yaban Hayatı Programı Öğretim Görevlisi Dr. Ergün Bacak, yılanların soğukkanlı hayvanlar olduğunu ve kışın kış uykusuna yattıklarını belirtti. Bacak, "İlkbaharın sonlarından itibaren belli bir sıcaklığa ulaştıktan sonra yılanlar görülmeye başlıyor," dedi. Kırsal alanların şehirleşmesiyle beraber insanlarla karşılaşma durumlarının arttığını ifade eden Bacak, sıcaklar arttıkça temmuz-ağustos aylarında yılanların biraz daha azalacağını, çünkü onların da sıcaktan kaçmaya başlayacaklarını söyledi.

Dr. Ergün Bacak, yılanların bio çeşitliliğe çok faydalı olduklarını vurguladı. "Bir yılan bir mevsim boyunca, onlarca fareyi yiyerek yok ediyor. Kurbağaları yiyorlar. Kertenkeleleri yiyorlar. Bu şekilde bio çeşitliliğe katkıda bulunuyorlar," dedi. Yılanların öldürülmesi durumunda fare sayılarının artacağını, bunun da hastalıkların ve tarım ürünlerine gelen zararın artmasına neden olacağını belirtti. Bu nedenle aslında önce tanımak sonra korumak gerektiğini vurguladı.

İstanbul'da tek zehirli yılan türü ve zararsız türler

Doç. Dr. Ergün Bacak, kültür olarak yılanlardan çok fazla korkulduğunu ancak korkulmaması gerektiğini söyledi. "Kimse sivrisinekten korkmuyor. Sivrisinek dünyada en fazla insan öldüren hayvan," diyen Bacak, insanların mantardan korkmadığını ancak mantardan her yıl onlarca kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı. Yılanlardan korkmanın ise bilinçsizlik ve tanımamakla ilgili olduğunu belirtti.

"Bulunduğumuz coğrafyada, İstanbul'da sadece bir tür zehirli yılan var. Burunlu engerek" diyen Bacak, bu türün boyunun yarım metreyi biraz geçtiğini, çok yavaş hareket eden ve çok nadir bulunan bir tür olduğunu söyledi. Kendisinin bile İstanbul'da sadece 3 defa denk geldiğini belirten Bacak, en çok karşılaşılan yılanların çoğunlukla zararsız olan Hazer yılanı, Sarı yılan, Eskülap yılanı, Ev yılanı ve Çukurbaşlı yılan gibi türler olduğunu ifade etti. Bacak, zehirsiz yılanların hızlı hareket ettiğini, zehirli yılanların ise avını zehirleyerek öldürdüğü için yavaş hareket ettiğini belirterek bu ayrımın önemine dikkat çekti.

Vatandaşlardan ve uzmanlardan çağrılar

Avcılar Firuzköy Mahallesi'nde yaşayan Doğan Sağlam, yılanların yerleşim yerlerinin etrafında otluk alanlar olması nedeniyle sıkça görüldüğünü belirtti. Sağlam, "Geçen de bir yılan aniden aracıyla seyir halindeki arkadaşımızın önüne atlamış. Neredeyse kaza yapacağını söylüyordu. Yılan var tabii ki de, yok değil. Yetkili kişilerin ilgilenmesi ve buna bir önlem almalarında fayda var," dedi. Zehirli olup olmadığını bilmedikleri yılanları tedirgin oldukları için öldürmek zorunda kaldıklarını da sözlerine ekledi.

Yılanlardan çok korktuğunu söyleyen Süleyman Doğan Yılmaz ise eşinin yılanlara karşı daha cesur olduğunu belirtti. Yılanların özellikle boşalan binalara ve otluk alanlara geldiğini, hatta bitişikteki bir binanın temizlenmesi sırasında en az 30 yavru yılan öldürüldüğünü aktardı. Yılmaz, hayvanların aç olabileceğini ve bazen de içki içmek için gelenlerin yılanları öldürdüğünü söyledi. Dr. Ergün Bacak, yılanları öldürmek yerine karşılaşma durumlarında itfaiyeye, Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne veya belediyelere haber vermenin en iyi yöntem olduğunu vurguladı. "Mümkünse öldürmeyelim. Çünkü onlar doğanın bir parçası. Uzman bir kişi gelsin alsın. Başka bir alanda taşısın. Başka bir alanda yaşamına devam etsin. Çünkü sayıları çok azalıyor. Zaten şehirleşme baskısı onun üzerinde. Yollarda her yıl yüzlerce, binlerce yılan ezilerek hayatını kaybediyor" diyerek yılanların korunmasının önemine dikkat çekti./