İtalya’da keşfedilen 7.000 yıllık kanolar, Akdeniz’de denizcilik teknolojisinin erken gelişimini gösteriyor

Bu kanolar, Akdeniz’de denizcilik teknolojisinin erken gelişimine yeni bakış açıları sunuyor.

Kanolar M.Ö. 5700 ile M.Ö. 5100 yılları arasına tarihlenmektedir ve bölgedeki en eskileridir.

PLOS ONE dergisinde yayınlanan araştırmada arkeologlar, Roma’nın merkezinin yaklaşık 30 km kuzeybatısındaki Neolitik (Geç Taş Devri) göl kıyısındaki La Marmotta köyündeki keşfi anlatıyorlar.

Bu tarih öncesi gemilerin kalitesi ve karmaşıklığı, Taş Devri’nin sonlarında yelkencilikte birkaç önemli ilerlemenin meydana geldiğini ve antik dünyanın en önemli uygarlıklarının genişlemesinin önünü açtığını göstermektedir.

Yazarlar, Neolitik kültürün Avrupa’ya yayılmasının esas olarak Akdeniz kıyılarında gerçekleştiğini belirtiyorlar.

“Avrupa’daki en önemli uygarlıkların çoğu Akdeniz kıyılarında ortaya çıktı” diye yazıyorlar. “Fenikeliler, Yunanlılar, Romalılar ve Kartacalılar, kıyıları boyunca ve adaları arasında hızla hareket etmek için pratik olarak kapalı denizi kullandılar.”

Yazarlar, Neolitik toplulukların 9.500 ila 9.000 yıl önce tüm Akdeniz’i işgal ettiğini söylüyor. MÖ 5400’de Portekiz’in Atlantik kıyılarına ulaştılar.

Yazarlar, “Tekneler hızlı nüfus hareketlerine, temaslara ve mal alışverişine izin verdiği için Akdeniz’in seyahat için sıklıkla kullanılmış olması gerektiği açıktır” diye yazıyor.

Neolitik Çağ’da Akdeniz’de deniz ticareti bağlantılarının var olduğu iyi bilinmektedir, ancak şimdiye kadar bu ilk denizcilerin dalgaları idare etmede ne kadar usta oldukları belirsizdi.

Bu belirsizlikte gezinen yeni bir çalışmanın yazarları, şu anda bir İtalyan gölünün dibinde bulunan 7.000 yıllık bir alanda keşfedilen beş kazılmış kanoyu analiz etti.

Bu çalışmada, Juan F. Gibaja ve meslektaşları, İtalya’nın Roma yakınlarındaki Neolitik göl kıyısı köyü La Marmotta’dan kanoların analizi yoluyla denizcilik teknolojisinin tarihine yeni bakış açıları sağlıyor.

Bölgede yapılan kazılar, MÖ 5700 ile 5100 yılları arasına tarihlenen oyma ahşaptan yapılmış beş kano (sığınak kanoları) ortaya çıkardı.

Bu teknelerin analizi, benzer alanlar arasında alışılmadık dört farklı ahşap türünden inşa edildiklerini ve enine güçlendirme gibi gelişmiş inşaat tekniklerini içerdiklerini ortaya koymaktadır.

Bir kano ayrıca, muhtemelen yelkenlere veya diğer denizcilik elemanlarına bağlı halatları sabitlemek için kullanılan, her biri bir dizi deliğe sahip üç T şeklinde ahşap nesneyle de ilişkilidir.

Bu özellikler, önceki rekonstrüksiyon deneyleriyle birlikte, bunların denize elverişli gemiler olduğunu gösteriyor, bu da yakındaki adalarla bağlantılı taş aletlerin bulunduğu yerde bulunmasıyla desteklenen bir sonuç.

Araştırmacılar, “Bu kanolar, yapımı, iyi organize edilmiş özel emeğe ek olarak yapısal tasarım ve ahşap özelliklerin ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasını gerektiren tarih öncesi teknelerin istisnai örnekleridir” dedi.

Son denizcilik teknolojileri ve bu kanolar, erken Neolitik Çağ’ın yelkencilikte birçok önemli ilerleme gördüğü teorisini destekleyen benzerlikleri paylaşıyor.

Yazarlar, gelecekteki araştırmalar için potansiyel bir yol olan La Marmotta yakınlarında korunmuş daha fazla tekne olabileceğini öne sürüyorlar.

Yazarlar, “La Marmotta’dan Neolitik kanoların doğrudan tarihlendirilmesi, Akdeniz’deki en eski kanolar olduklarını ortaya koyuyor ve Neolitik navigasyon hakkında paha biçilmez bilgiler sağlıyor” diye ekliyor.

Çalışma, PLoS ONE dergisinde çevrimiçi olarak yayınlandı.

Kapak Fotoğrafı: Marmotta 1, Roma’daki Museo delle Civiltà’da sergilenen 7.300 yıllık bir kano. Yaklaşık 10.43 m uzunluğunda, kıçta 1.15 m genişliğinde ve pruvada 0.85 m genişliğinde meşe gövdesinden yapılmış devasa bir sığınak kanodur. Kanonun kesitine bağlı olarak 65 ile 44 cm arasındadır. Fotoğraf: Gibaja ve diğerleri.