NATO, Palantir’den yapay zekâ tabanlı askeri sistem satın aldı

Bu satın alma, Avrupa’da ABD’nin güvenlik taahhütlerine ilişkin belirsizliklerin arttığı ve Çin gibi rakip ülkelerin yapay zekâ temelli askerî yeteneklerinin hızla geliştiği bir dönemde gerçekleşti.

Söz konusu sistem, Palantir’in “Maven Smart System – MSS NATO” adlı özel yazılımı.

Makine öğrenimi, üretici yapay zekâ ve büyük dil modelleri gibi teknolojilerle donatılan bu sistem, NATO’nun operasyonlarında karar alma süreçlerini desteklemek ve muharebe alanı farkındalığını artırmak amacıyla kullanılacak.

NATO yetkilileri, sistemin “komutanlara ortak, güvenli bir operasyonel yetenek sunacağını” ve önümüzdeki 30 gün içinde faaliyete geçirileceğini bildirdi.

Sözleşme, sadece altı ay içinde tamamlanarak NATO’nun tarihindeki en hızlı tedarik süreçlerinden biri olarak kayda geçti.

“Sistemin altı ayda tedarik edilmesi, savunma sektörü standartlarına göre olağanüstü bir hız,” diyen İngiltere merkezli Royal United Services Institute’tan analist Noah Sylvia, “bu süreç normalde yıllar sürer ve yazılım daha faaliyete geçmeden eskiyebilir” değerlendirmesinde bulundu.

20 askerle binlerce kişinin yükü alınacak

Palantir’in geliştirdiği bu tür savaş alanı yönetim sistemleri, geçmişte Afganistan ve Irak gibi çatışma sahalarında binlerce askerin yaptığı veri analiz işini, 20 ila 50 kişilik küçük ekiplerle gerçekleştirme imkânı tanıyor.

NATO’ya sunulan bu versiyon, uydu görüntüleriyle sahadan gelen diğer verileri birleştirerek hedef tespiti ve operasyonel planlama süreçlerini hızlandırmayı amaçlıyor.

MSS NATO ayrıca, istihbarat birleştirme, hedefleme, karar alma ve operasyon planlamasında kritik rol oynayacak.

Palantir Danışmanı Shon Manasco, “NATO’nun caydırıcılığı artırma çabalarını yapay zekâ destekli bir savaş platformuyla desteklemekten gurur duyuyoruz. Bu iş birliği, ittifakın teknolojiyle liderlik etme iradesini yansıtıyor,” açıklamasında bulundu.

Palantir’in sunduğu MSS NATO sistemi, ittifakın dijital dönüşüm stratejisinin merkezinde yer alıyor. NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Karargâhı (SHAPE) Kurmay Başkanı Korgeneral Markus Laubenthal, sistemin “veri temelli karar alma hızını artırarak gerçek bir operasyonel değer kattığını” vurguladı.

“İnovasyon, savaş kabiliyetimizin temelidir,” diyen Laubenthal, NATO’nun bu tür teknolojiler sayesinde daha çevik ve tehditlere karşı daha duyarlı hale geldiğini söyledi.

Satın almanın mali boyutu açıklanmadı, ancak uzmanlar bu anlaşmanın Palantir’in bu yılki en büyük savunma sözleşmelerinden biri olduğunu belirtiyor.

Siyasi arka plan

Palantir, özellikle ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ile yakın çalışmalarıyla tanınıyor.

Şirketin başkanı, Donald Trump’a yakınlığıyla bilinen Peter Thiel. Şirket, 2009’dan bu yana ABD federal kurumlarından 2,7 milyar dolardan fazla sözleşme aldı.

Trump döneminde savunma harcamalarına yönelik artış beklentisiyle, şirketin hisseleri son bir yılda %300’den fazla değer kazandı.

Palantir’in geliştirdiği “Maven” sisteminin bir versiyonu, daha önce Ukrayna tarafından da kullanıldı. Öte yandan sistemin ilk versiyonları 2017’de Google iş birliğiyle başlatılmış, ancak 2018’de Google çalışanlarının protestoları üzerine şirket projeden çekilmişti.

NATO’nun, bu sistemin kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirilmiş versiyonunu kullanacak olması, ABD-Avrupa teknoloji iş birliğinin derinleştiğinin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.