Tarihte Bugün: Marie Curie hayata veda etti

• Polonya asıllı Fransız bilim insanı Marie Curie, 4 Temmuz 1934'te uzun yıllar maruz kaldığı radyasyonun neden olduğu aplastik anemi hastalığı sebebiyle 66 yaşında vefat etti.
• Curie, 1903'te Fizik ve 1911'de Kimya alanında Nobel Ödülü kazanarak, bu ödülü iki farklı bilimsel dalda alan ilk ve tek insan unvanını kazandı.
• Radyoaktivite terimini literatüre kazandıran Curie, eşi Pierre Curie ile birlikte polonyum ve radyum elementlerini keşfederek bilimde çığır açtı.
• I. Dünya Savaşı sırasında geliştirdiği ve "küçük Curie'ler" olarak bilinen mobil röntgen cihazlarıyla cephelerde binlerce askerin hayatının kurtulmasına yardımcı oldu.

Asıl adı Maria Salomea Skłodowska olan Curie, 7 Kasım 1867'de o dönem Rusya işgali altındaki Varşova'da dünyaya geldi. Bilime olan tutkusu onu Paris'e, Sorbonne Üniversitesi'ne taşıdı ve burada gelecekteki eşi ve bilimsel ortağı Pierre Curie ile tanıştı.

İkili, Henri Becquerel'in uranyum tuzlarının yaydığı gizemli ışınlar üzerine yaptığı çalışmalardan yola çıkarak "radyoaktivite" adını verdikleri alanda yoğun araştırmalara başladı. Bu çalışmalar, evrenin temel yapı taşlarına dair anlayışı kökünden değiştirecek keşiflerin kapısını araladı.

İki farklı alanda Nobel kazanan tek insan

Curie çiftinin radyoaktivite üzerine yaptığı ortak araştırmalar, onlara 1903 yılında Henri Becquerel ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü getirdi. Bu ödülle Marie Curie, Nobel kazanan ilk kadın olarak tarihe geçti ve bilimin zirvesine adını yazdırdı.

Eşi Pierre'in 1906'daki trajik ölümünün ardından çalışmalarına tek başına devam eden Marie Curie, 1911'de radyum ve polonyum elementlerini keşfetmesi ve radyumun metalik halde saflaştırılmasındaki başarılarından ötürü bu kez Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Bu başarı, onu iki farklı bilim dalında Nobel kazanan tek insan yaptı ve bu unvan günümüzde hala geçerliliğini korumaktadır.

Bilim uğruna adanmış bir hayatın bedeli

Marie Curie'nin çığır açan keşifleri, aynı zamanda kendi sağlığı için büyük bir risk taşıyordu. Araştırmaları boyunca yüksek düzeyde radyasyona maruz kalan Curie, radyoaktif maddelerin tehlikelerinden habersizdi ve üzerinde herhangi bir koruyucu ekipman olmadan çalışıyordu.

Yıllar süren bu yoğun maruziyet, kemik iliğinin yeni kan hücreleri üretememesine neden olan aplastik anemi hastalığına yakalanmasına yol açtı. Bilim uğruna ödediği bu ağır bedel, onun 4 Temmuz 1934'te Fransa'nın Passy kentindeki bir sanatoryumda hayatını kaybetmesiyle son buldu. Bugün dahi kullandığı not defterleri yüksek oranda radyasyon yaymaya devam etmektedir.