Tarihte bugün: Trablusgarp savaşı başladı
Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya'nın sömürgecilik arayışları, 29 Eylül 1911'de Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilanıyla sonuçlandı ve Trablusgarp Savaşı resmen başladı.
Son Güncelleme: 29.09.2025 - 09:06
- İtalya, sömürgecilik yarışında geri kalmamak amacıyla Osmanlı'nın zayıflığından faydalanarak Kuzey Afrika'daki Trablusgarp ve Bingazi'ye göz dikti.
- Osmanlı Devleti'ne 28 Eylül 1911'de bir ültimatom veren İtalya, istediği cevabı alamayınca ertesi gün, 29 Eylül'de savaş ilan ederek bölgeye askeri çıkarma başlattı.
- Donanma gücü yetersiz olan Osmanlı İmparatorluğu, Mısır'ın da İngiliz işgali altında olması nedeniyle Trablusgarp'a karadan ordu gönderemedi.
- Savaş, Mustafa Kemal, Enver Paşa ve Fethi Okyar gibi gönüllü subayların yerel halkı örgütleyerek yürüttüğü direnişle devam etse de, Balkan Savaşları'nın başlaması üzerine imzalanan Uşi Antlaşması ile sona erdi.
Sömürgecilik yarışının son perdesi
19. yüzyılın sonlarında siyasi birliğini tamamlayan İtalya, dönemin büyük güçleri gibi sömürge arayışına girmişti. Gözünü coğrafi olarak kendisine yakın olan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun zayıflaması nedeniyle savunmasız gördüğü Kuzey Afrika'daki Trablusgarp ve Bingazi'ye dikmişti.
İtalya, bölgedeki ekonomik çıkarlarını ve "uygarlık götürme" bahanesini öne sürerek uzun süredir diplomatik bir hazırlık yürütüyordu. Diğer Avrupa devletlerinin de zımni onayını alan İtalya, Osmanlı hükümetine kabul edilemez şartlar içeren bir ültimatom göndererek işgal için zemin hazırladı.
Donanma yetersizliği ve gönüllü subayların direnişi
Osmanlı Devleti, İtalya'nın 28 Eylül 1911'deki 24 saatlik ültimatomunu reddedince, 29 Eylül'de savaş kaçınılmaz hale geldi. İtalyan donanması, Trablus, Derne, Tobruk ve Bingazi gibi önemli sahil şehirlerini bombalayarak işgale başladı.
O dönemde Osmanlı donanması son derece yetersizdi ve denizden bir müdahale imkanı bulunmuyordu. Mısır'ın İngilizlerin kontrolünde olması sebebiyle karadan da düzenli ordu gönderilemiyordu. Bu çaresizlik içinde, aralarında Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal (Atatürk), Binbaşı Enver (Paşa) ve Fethi (Okyar) gibi vatansever genç subaylar, "gazeteci" gibi sahte kimliklerle gizlice bölgeye geçti.
Uşi antlaşması ile bir devir kapandı
Gönüllü subaylar, yerel halkı ve Senusi tarikatına bağlı mücahitleri İtalyan işgaline karşı başarıyla örgütledi. Özellikle Derne ve Tobruk'ta İtalyanlara ağır kayıplar verdirerek savaşın seyrini değiştirdiler ve işgalin sahil şeridiyle sınırlı kalmasını sağladılar.
Ancak tam bu sırada, 8 Ekim 1912'de Balkan Savaşları'nın patlak vermesi, Osmanlı İmparatorluğu'nu iki cephede birden savaşamayacak duruma getirdi. İtalya'nın On İki Ada'yı işgal etmesi ve Çanakkale Boğazı'nı ablukaya almasıyla barış istemek zorunda kalan Osmanlı yönetimi, 18 Ekim 1912'de İsviçre'de Uşi Antlaşması'nı imzaladı. Bu antlaşmayla Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakıldı ve Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki yaklaşık üç asırlık hakimiyeti resmen sona erdi.
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Kıyafetler nasıl diplomasi aracı oldu: Rönesans İtalyası'nın "It Girl" güç savaşları
İtalya, modernizasyon programı kapsamında 658 yeni taktik lojistik kamyon sipariş etti
İtalya'da kadın cinayetlerine müebbet hapis cezası uygulanacak
Milano'da binlerce kişi Meloni'ye karşı sokağa çıktı
İtalya'dan Ukrayna çıkışı: "Trump'ın planı kabul edilemez"
İtalya, NATO’nun Ukrayna için ABD silah alım programına fren koydu
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi


