The New Arab: Gazze'de ateşkesin üzerinde asılı duran soru işaretleri ne?

İngiltere merkezli yayın organlarından The New Arab'da Gazze'de İsrail'in ihlalleri ile yaklaşık 3 haftasını geride bırakan ateşkes sürecine ve Hamas'ın geleceğine dair değerlendirmelerin yapıldığı bir analiz yayınlandı.

Gazze Medya Ofisi'ne göre, ateşkesin başlamasından bu yana İsrail'in en az 97 kişiyi öldürdüğü ve 230 kişiyi yaraladığı saldırılar düzenlediğine dikkat çekilen analizde, Trump Planı doğrultusunda Hamas'ın silahsızlandırılması ile ilgili sürece dair de IRA örneği üzerinden değerlendirmelere yer verildi.

Analizde ayrıca; hem Hamas yetkililerinin hem de bölgeye hakim uzmanların görüşlerine yer verildi.

İşte The New Arab'da yayınlanan analiz:

ABD Başkanı Donald Trump, Mısır Zirvesi'nin ardından defalarca Hamas'a ateşkes anlaşmasını yerine getirme şansı verdiklerini, ancak bunu başaramazsa örgütün “ortadan kaldırılacağı” tehdidinde bulundu.

Grubun silahsızlandırma konusu, Trump Planı doğrultusunda her iki tarafın da kabul ettiği barış anlaşmasının en tartışmalı noktalarından biriydi.

Trump;

“Eğer silahsızlanmazlarsa, biz onları silahsızlandıracağız ve bu hızlı ve belki de şiddetli bir şekilde gerçekleşecek”

ifadelerini kullandı.

Diğer yandan ise Gazze Medya Ofisi'ne göre, ateşkesin başlamasından bu yana İsrail en az 97 kişiyi öldürdü ve 230 kişiyi yaraladı.

İsrail ordusu, Hamas'ın ateşkesi “bariz bir şekilde ihlal etmesi” nedeniyle hava saldırıları düzenlendiğini açıkladı. Hamas ise bu iddiayı reddederek, İsrail'in savaşı yeniden başlatmak için “zayıf bahaneler” uydurduğunu söyledi.

Bu arada gözlemciler, Hamas'ın silahsızlandırılmasının, örgütün silahlı gruplar ve klan milisleriyle şiddetli çatışmalar yaşadığı bir güvenlik boşluğu ortamında nasıl gerçekleştirileceğini tartışıyor.

Geçen hafta Hamas, İsrail ile işbirliği yapmakla suçlanan sekiz kişinin gözleri bağlı olarak infaz edildiğini gösteren bir video yayınladı.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İngiltere'nin Kuzey İrlanda'da İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nu (IRA) silahsızlandırma deneyimine dayanarak Gazze'de Hamas'ı silahsızlandırma konusunda öncü bir rol üstlenebileceğini söyledi.

IRA, 1998'deki bir anlaşma ile silahlarını bırakmayı kabul etmiş ve on yıllardır süren şiddete son vermişti.

Ancak eleştirenler, IRA'nın Kuzey İrlanda'yı hiçbir zaman yönetmediğini, buna karşın Hamas'ın 2007'den beri Gazze'yi kontrol altında tuttuğunu ve kamu yaşamının tüm alanlarını denetlediğini belirtiyor.

Hamas siyasi bürosu üyesi Mohammad Nazzal yaptığı değerlendirmede, Hamas'ın gerçek Filistin diyaloğu çerçevesinde Gazze Şeridi'ni yönetmeye yönelik tüm önerilere açık olduğunu belirtti.

Nazzal;

“Herhangi bir siyasi çözüm, dış güçlerin dayattığı emirlerden veya kararlardan uzak, gerçek ulusal uzlaşmaya dayalı olmalıdır”

diyerek, Hamas'ın tüm Filistinli grupları kapsayan ve Filistin Yönetimi altında veya El Fetih ve diğer grupların dahil olduğu bir anlaşma yoluyla yönetilebilecek ulusal bir ortaklık önerdiğini belirtti.

Nazzal, Hamas'ın, bu durumun yıkıma uğramış bölgede normale dönüşü sağlayacaksa, böyle bir grubun Gazze'yi yönetmesine izin vermeye hazır olduğunu söyledi. Ayrıca, hareketin gerçek bir ulusal uzlaşma sağlama arzusunu yansıtan, Arap, Müslüman ve uluslararası gözetim altında gelecekte kapsamlı ve adil seçimler yapılmasının önemini vurguladı.

Hamas hareketinin silahsızlanma konusundaki tutumu ve ateşkes anlaşmasında “Gazze'de uzun vadeli iç güvenlik çözümü” olarak Uluslararası İstikrar Gücü'nün konuşlandırılması önerisiyle ilgili olarak Nazzal, bu tür fikirlerin Filistinli gruplarla ciddi bir şekilde tartışılması gerektiğini vurguladı.

Nazzal;

“Kapsamlı bir anlaşma olmadan direnişin silahlarını elinden alan koşulları reddediyoruz. Güvenliği sağlamak amacıyla kurulan istikrar gücü ile direnişi silahsızlandırmak için gelen güç arasında büyük bir fark var.”

değerlendirmesinde bulundu.

Hamas'ın anlaşmayı engellemeye çalışmadığını da ekleyen Nazzal, örgütün taahhütlerini yerine getirmeye ve bir sonraki aşamaya hızla geçmeye istekli olduğunu belirtti.

Filistinli düşünce kuruluşu Vision for Political Development'ın siyasi analisti Esmat Mansour, Hamas'ın silahsızlandırılması talebinin Donald Trump yönetimi ile başlamadığını, bunun İsrail hükümeti tarafından yıllardır benimsenen daha geniş bir stratejinin parçası olduğunu açıkladı.

Mansour;

“Netanyahu, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve 7 Ekim gibi tarihi olayların bir daha asla yaşanmamasını sağlamak istiyor”

ifadelerini kullandı.

Mansour ayrıca, silahsızlanmanın sadece hukuki bir kavram olmadığını, silahlı gruplar söz konusu olduğunda derin etkileri olduğunu belirtti.

IRA'yı silahsızlandırma deneyimin Hamas konusunda işletilebilmesinin zor olduğuna da değinen Mansour, yine de zamanın bu tür gelişmelere gebe olabileceğini sözlerine ekledi.