Trump'ın hapishane yolu: ABD'yi demir parmaklıklar ardından mı Yönetecek?

Eski ABD Başkanı Donald Trump sus payı' davasındaki 34 suçlamanın hepsinden jüri tarafından suçlu bulunarak ülke tarihine geçti.

Trump, jürinin kararından sonra medyaya yaptığı açıklamada, "Bu rezalet ve hileli bir duruşmaydı. İnsanlar burada ne olduğunu biliyor. Ben çok masum bir adamım. Ülkemizi ve anayasamızı savunuyorum" ifadelerini kullandı.

Trump, 18 Mart 2023'te Manhattan Bölge Savcılığınca yetişkin filmlerinde oyunculuk yapan ve kendisiyle cinsel ilişkiye girdiğini söyleyen Stormy Daniels'e 2016 başkanlık seçimleri sırasında yasa dışı "sus payı" ödenmesiyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında suçlanmıştı.

Bundan sonra ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın hapis cezası alıp almayacağına 11 Temmuz'da yapılacak duruşmada New York Yüksek Mahkemesi Yargıcı Juan Merchan karar verecek.

Yargıç Juan Juan Merchan, Trump'a 1 yıldan 4 yıla kadar mahkumiyet verebilir, ancak uzmanlar Trump'ın suçlu bulunduğu maddelerin New York yasalarına göre hafif suçlar arasında (E sınıfı) yer aldığını ve bu durumda hapis cezasının şart olmadığını vurguluyor.

Buna göre Trump, çok az bir hapis cezası alabileceği gibi para cezası, tazminat, denetimli serbestlik ve diğer koşulları da içeren başka cezalar alabilir ve hiç hapse girmeyebilir.

Trump'ın hapse girecek şekilde bir mahkumiyet kararı alması durumunda da bu kararı temyize götürmesine kesin gözüyle bakılıyor. Bu durumda aylar sürecek bir temyiz süreci başlayacağı için Trump'ın seçimleri kazanması durumunda başkanlık koltuğuna oturmasına engel bir durum olmayacak.

Bu durumda aylar sürecek bir temyiz süreci başlayacağı için Trump'ın seçimleri kazanması durumunda başkanlık koltuğuna oturmasına engel bir durum olmayacak.

Trump hapis yatabilir mi?

Trump'ın hapis yatma ihtimali düşük olsa da mümkün.

Hakim Trump'ın yaşı ve daha önce hiçbir mahkumiyet almamış olmasını göz önünde bulundurarak daha hafif bir cezaya gidebilir.

Öte yandan Trump, tıpkı tüm eski başkanlar gibi Gizli Servis tarafından ömür boyu korunma hakkına sahip.

Hapis yatsa bile onu cezaevinde koruyacak ajanlar olacak. Eski bir başkanın mahkum olduğu bir cezaevi sistemini yürütmek son derece zor olabilir. Onu güvende tutmak büyük bir güvenlik riski ve maliyeti de beraberinde getirebilir.

Eğer Trump hüküm giyerse ve özellikle hapse gönderilirse, siyasi bir kariyere sahip olma şansı hayal bile edilemez. O durumda bitti. Ama yasal olarak, evet hapishaneden de aday olabilir. Ülkesini yönetebilir.

İş kayıtlarını tahrif etme suçundan hapis cezası alan sanıklar, dolandırıcılık gibi başka suçlardan da mahkum edilseler dahi tipik olarak 1 yıl ya da daha az süre hapiste kalıyor. Trump'a para cezasından daha büyük bir ceza verilmesi durumunda ev hapsine de alınabilir.

"ABD anayasasına göre adayların mahkumiyeti sorun teşkil etmiyor"

Eski ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Bryza:

"ABD yasalarına veya anayasaya göre yarışabilir. Hatta 1920'lerde veya 30'larda hapishaneden başkanlığa aday olan bir adamla ilgili bir dava bile var. Hapishanedeydi, sosyalistti. Muhtemelen fitnecilikle, yani hükümeti devirmekle suçlanıyordu."

ifadelerini kullandı.

Hapishaneden yemin edebilir

 ABD Anayasası'na göre, bir kişinin ABD başkanı olabilmesi için en az 35 yaşında olması, doğuştan ABD vatandaşı olması ve ülkede en az 14 yıl ikamet etmiş olması gerekiyor. Dolayısıyla Trump, tüm bu süreçlere rağmen, seçilmesi halinde ABD'nin yeni başkanı olabilir. Diğer bir deyişle, teorik olarak, eğer rakibi mevcut Başkan Joe Biden'ı bu sefer yenebilirse, 20 Ocak 2025'te hapishaneden yemin edebilir.

Başkan seçilebilir mi?

Trump, halen 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerine girebilir ve kazanması durumunda yeniden ABD Başkanı olabilir.

Hukuki olarak seçimlere girmesine engel bir durum teşkil etmese de söz konusu "suçlu bulunma" ve potansiyel olarak hapis cezası alma durumunun, Trump'ın lehine mi aleyhine mi olacağı tartışılıyor.

Reuters/Ipsos'un nisan ayında kayıtlı seçmenler arasında yaptığı bir ankete göre, her dört Cumhuriyetçiden biri Trump'ın ceza davasında suçlu bulunması halinde ona oy vermeyeceğini söyledi. Aynı ankette bağımsızların yüzde 60'ı da Trump'ın bir suçtan hüküm giymesi halinde ona oy vermeyeceklerini belirtti.

Buna karşılık Trump'a gönülden bağlı olan Cumhuriyetçi tabanın önemli bir bölümü de söz konusu yargılamanın "hileli" olduğuna ve Demokratlar tarafından organize edildiğine inanıyor. Anketler, söz konusu Cumhuriyetçi seçmenlerin, Trump'a desteklerini belli ölçüde artıracağını gösteriyor.

Trump kendine af çıkarabilir mi?

Trump tekrar başkan seçilirse başkanlık affı çıkarma gücünü geri kazanacak. Fakat ABD'nin hukuki yaptırımlar konusunda önde gelen gazetecilerinden Devlin Barrett, The Washington Post için kaleme aldığı haberde Trump'ın kendine bu suçlamalar için af çıkaramayacağını, çünkü eyalet seviyesinde suçlu bulunduğunu ifade etti. Başkanın federal suçlar konusunda af çıkarma yetkisi bulunuyor.

2017 ile 2021 arasında ABD'ye liderlik eden Trump, Beyaz Saray'daki günlerinde birçok arkadaşı ve müttefiki için af çıkarmıştı. Ancak af çıkardığı bu isimlerin tümü federal mahkemeler tarafından suçlu bulunmuştu. Trump, eyalet mahkemesinde suçlu bulundu.

Barrett'e göre New York'un Valisi, Trump için af çıkarabilir. Demokratların kalesi olan New York'un yakın zamanda Cumhuriyetçilere geçmesi olası görünmediği için, bu ihtimali büyük oradan yok sayabiliriz.

Bir başkanın kendine federal suçlar konusunda af çıkarıp çıkaramayacağı ise daha karmaşık. Daha önce hiç böyle bir şey denenmediği için bir emsal bulunmuyor. Trump hakkında açılmış iki federal ceza davası da bulunuyor.

Trump girerse hapiste herkes gibi mi cezasını çekecek?

Trump, 25 Ağustos 2023'te seçim sonuçlarına müdahale suçlamasıyla Georgia eyaletindeki dava için Fulton Bölge Hapishanesi yetkililerine teslim oldu ve kayıt altına alındı. Trump'ın geçmişteki davalarda engellemek için yoğun mesai harcadığı sabıka fotoğrafı bu sefer çekildi. Bu bir ABD Başkanı'nın çekilen ilk sabıka fotoğrafı olarak tarihe geçti. Kayıttan sonra serbest bırakılan Trump, hapishanede yaklaşık 20 dakika geçirdi.