İmran Han neden tutuklandı? ABD İmran Khan'a komplo mu kurdu?
ABD merkezli The Intercept, 2022'de ABD'nin İmran Han konusunda Pakistan'a baskı yaptığına dair yayınlanan belgeyi, Han'ın tutuklanmasıyla yeniden gündeme getirdi.
Eski Pakistan Başbakanı Imran Han 27 Mart'ta, halka hitaben yaptığı bir konuşmada, elindeki beyaz bir kağıtla ABD'ye atıf yaparak bu kağıdın ‘hükümeti devirmeyi amaçlayan dış güçlerden gelen bir tehdit mektubu’ olduğunu söylemişti.
Han, Washington'ı Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın arifesinde Moskova'ya gerçekleştirdiği ziyaretin cezası olarak, ülke meclisinde kendisine karşı yapılan güvensizlik oylamasıyla Pakistan muhalefeti ile birlikte kendisini devirmek için komplo kurmakla suçlamıştı.
ABD medyası, 2022'deki gizli bir Pakistan yazışmasına dayandırdığı komplo haberini yeniden gündeme getirdi. İddialara göre, ABD, Rusya'nın Ukrayna'daki özel askeri operasyonuna ilişkin tarafsız tutumu nedeniyle Pakistan hükümetine eski Başbakan İmran Khan'ı görevden alması için baskı yaptı.
Haberde ABD'li yetkililerin 7 Mart 2022'de yaptıkları bir toplantıda Pakistanlı mevkidaşlarını İmran Khan'ın iktidarda kalması halinde Pakistan ile ikili ilişkilerin tehlikeye gireceği konusunda uyardıkları belirtildi.
Toplantıya ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Güney ve Orta Asya İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Donald Lu ve dönemin Pakistan'ın ABD Büyükelçisi Asad Majeed Han'ın katıldığı iddia edildi.
Sputnik'e konuşan bir kaynak ABD tarafından yapılan şantajı şu şekilde aktardı:
"Bence Başbakan aleyhindeki güvensizlik oylaması başarılı olursa, Washington'da her şey affedilecek çünkü Rusya ziyareti Başbakan'ın bir kararı olarak görülüyor. Aksi takdirde önümüzdeki sürecin zor olacağını düşünüyorum"
Biden yönetimi, İmran Han'ın Rusya'nın Ukrayna'da operasyon başlatmasına aldırmadan Moskova'ya planladığı ziyareti gerçekleştirmesine tepki göstermişti.
2022 baharında, henüz başbakanken, ABD ve Avrupa Birliği'nin Rusya'yı kınaması yönündeki baskılarıyla karşı karşıya kalan Han, Batı'ya Pakistan'ı köle olarak görüp görmediklerini sormuştu.
Pakistan eski Başbakan'ı İmran Han bir mitingde şunları söylemişti:
"Bizim hakkımızda ne düşünüyorsunuz? Biz sizin köleniz miyiz ki siz ne derseniz onu yapacağız? Avrupa Birliği büyükelçilerine sormak istiyorum: Hindistan'a böyle bir mektup yazdınız mı?"
Washington'un Han'a komplo kurduğu iddiasına Pakistan ne dedi?
Pakistanlı analistler, eski başbakan Han'ın Washington'a yönelik giderek katılaşan tutumunu ve kendisini iktidardan uzaklaştırmak için bir komplo kurduğuna dair doğrudan suçlamasını, siyasi bir hile ve parlamentonun kendisine karşı güvensizlik oylamasını atlatmaya yönelik bir girişim olarak görmüştü.
Pakistan merkezli Dawn gazetesinin İngilizce versiyonunda yer alan “The nation is stunned” (Millet şaşkın) diye başlayan başyazıda, “Siyaset uzmanları ve basın, Imran Han’a yönelik güvensizlik oylamasında büyük ölçüde yenilgiye uğrayacağı tahmininde bulunsalar da o etkilenmemiş görünüyordu. Son hilesinin demokratik sistemi alt üst edeceğini kimse bilemezdi” ifadeleri yer almıştı.
2013-2017 yılları arasında dönemin Pakistan Başbakanı Navaz Şerif'in dışişleri danışmanı olan Sartaj Aziz, Time dergisine yaptığı açıklamada, “ABD ile ilişkilerimizi diplomatik olarak acilen düzeltmemiz gerekiyor. Han en azından bu işgali desteklemediğimizi, uluslararası kurumların rollerini yerine getirmelerini istediğimizi ve Rusya'nın itidalli davranıp bir anlaşmaya varması gerektiğini söylemeliydi. Fakat hükümet net bir tutum sergilememeyi tercih etti. Bunun çok büyük bir hata olduğuna inanıyorum” şeklinde konuşmuştu.
Khan'a 3 yıl hapis cezası verilmişti
Gizli yazışmayı haberleştiren yayın organı, yazışmanın Pakistan ordusundan eski başbakan ya da partisi ile herhangi bir bağı olmadığını söyleyen isimsiz bir kaynak tarafından yapıldığını belirtti.
Cumartesi günü basında yer alan haberlere göre İslamabad'daki bir mahkeme İmran Han'ı Toshakhana davasında "yolsuzluk yapmaktan" suçlu bularak üç yıl hapis cezasına çarptırdı.
Protestolarda 8 kişi hayatını kaybetti
İmran Khan, 9 Mayıs'ta İslamabad Yüksek Mahkemesi'nde (IHC) görülen Al-Qadir Trust davasında kefaletle serbest bırakılmasını talep etmek üzere gittiği duruşmanın ardından yolsuzluk suçlamasıyla gözaltına alındı. Tutuklanmasının ardından, destekçileri ülke çapında kitlesel protestolar başlattı ve polisle şiddetli çatışmalara ve hükümet ve askeri tesislere saldırılara neden oldu. Olaylarda en az sekiz kişi öldü ve yaklaşık 290 kişi yaralandı.
Hapis cezasına çarptırılan Pakistan eski başbakanı İmran Han tutuklandı
Pakistan’ın eski başbakanı İmran Han, 5 Ağustos'ta hakkında verilen 3 yıllık hapis cezası sonrası evinde gözaltına alınarak tutuklandı. Lahor kentindeki evinde polisler tarafından gözaltına alınan İmran Han'ın özel bir uçakla İslamabad'a götürüldüğü bilgisi paylaşıldı.
İslamabad’daki bir mahkeme, Han’a makamı gereği verilen hediyelerden elde ettiği satış gelirini bildirmediğine hükmetti
Pakistan'ın eski başbakanı İmran Han'ın avukatı, yüksek mahkemede yolsuzluk suçlamalarından mahkumiyetine itiraz etti.
Naeem Panjutha, mahkûmiyet kararına itiraz dilekçesinin İslamabad Yüksek Mahkemesi'nde sunulduğunu söyledi. Han, 2018'den 2022'ye kadar başbakan olarak görev yaptığı süre süresince devlet hediyelerini yasa dışı bir şekilde satma suçundan üç yıl hapis cezasına çarptırıldı.
70 yaşındaki Han, güvensizlik oyu ile başbakanlıktan devrilmesinden bu yana siyasi kargaşanın merkezinde görülüyor.
Sosyal medya platformu X'te (eski adıyla Twitter) gösterilen dilekçenin bir nüshasında, Han'ın, "mağdur ve tatminsiz" olarak, kendisini mahkum eden kararın iptal edilmesi için yüksek mahkemeye başvurduğu görüldü.
Eski başbakanın avukatları, Han'ın "siyasi tutuklular için uygun tesislere sahip olmayan uzak bir hapishanede" tutulduğunu iddia etti.
Enformasyon Bakanı: Gözaltının seçimlerle ilgisi yok
Pakistan Enformasyon Bakanı, Han'a yapılan gözaltının seçimlerle ilgisi olmadığını savundu.
Pakistan'daki genel seçimlerin normal takvime göre en geç ekim ayına kadar yapılması gerekiyor. Kararın açıklandığı mahkeme binası önünde ise aralarında bazı savcıların da olduğu belirtilen kişilerin "İmran Han bir hırsız” diye bağırdığı basına yansıdı.
İmran Han neden tutuklandı?
Ekim 2022'de Pakistan Seçim Komisyonu, Pakistan'ın ulusal hazinesi olan Toshakhana'da saklanan 52 değerli eşyayı satmaktan ve aldığı kişisel hediyelerle ilgili bilgileri gizlemekten suçlu bulduğu Han'ın milletvekilliğini ve ülkenin hem federal hem de bölgesel yasama organlarına seçilme ve atanma hakkını beş yıl süreyle elinden aldı. Nisan 2022'de dönemin muhalefet lideri ve şimdiki Başbakan Navaz Şerif, Han'ın Dubai'de toplam 140 milyon Pakistan rupisi (500.000 $) değerinde devlet hazinesi mallarını sattığını söyledi. Han kendisine yöneltilen suçlamaları siyasallaştırılmış bir "cadı avı" olarak nitelendirerek reddetti.