Mısır'da Gerçek Bir Cumhurbaşkanlığı Seçimi mi yoksa Tiyatro mu Bekleniyor?
Mısır'da Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi'nin üçüncü dönem için adaylığını açıklanırken, hükümet tarafından diğer adaylara uygulanan baskıların artması dikkat çekiyor. Bu ortamda Mısır'da gerçek anlamda demokratik bir seçim yapılabilir mi?
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, 10 Aralık'ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını açıkladı. Böylece Sisi, üçüncü kez aday oldu. Diğer yandan rakibi Ahmed el-Tantawi, hükümetin kendisine baskı uyguladığını ama seçime katılmak için gerekli imzaları toplamaya devam ettiğini açıkladı.
2013 yılında Muhammed Mursi yönetimine gerçekleştirdiği darbe ile yönetime el koyan Sisi, Pazartesi akşamı düzenlediği bir basın toplantısında, yeni dönem için adaylığını açıklayarak Mısırlıları seçimlere katılmaya çağırdı.
Bu seçimin önceki iki seçimden farkı, birden fazla kişinin adayın olması
Mısır’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylık için birçok koşul bulunsa da hükümetin baskısı nedeniyle adaylar çok sayıda engelle karşı karşıya. Özellikle de Meclis'te 20 milletvekilinin desteğinin sağlanması veya 15 ilde 25 bin imza koşulu ciddi zorlukları beraberinde getiriyor.
Adaylığını açıklamayı düşünen kişiler arasında dört parti lideri vardı. Üç aday, 20 milletvekili tarafından onay aldığını açıklarken, eski milletvekili olan Ahmed el-Tantawi imza toplayacağını duyurmuştu.
Adaylara hükümet baskısı
Tantawi'nin adaylığını açıklayabilmek için toplam 25,000 imza toplaması gerekiyor. Bunun için de son bir haftadır destekçilerini imza atmaya teşvik etmek amacıyla Mısır’ın şehirlerini dolaşıyor. Ancak Tantawi, kampanyasının hükümet tarafından her gün farklı bahanelerle engellendiğini söylüyor.
El-Tantawi, sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada şunları söylüyor:
Sistem sorunlarından tutun da memurların yoğunluktan zaman ayıramamasına kadar farklı bahanelerle vatandaşların imza atma işlemi engelleniyor.
Yine destekçileriyle birlikte Mansura ilindeki sicil bürosu önünde yaptığı açıklamada Tantawi şu cümleyi kurdu:
İskenderiye ilinde yüzlerce imza atan destekçilerimiz olmasına rağmen sadece 5 imza aldığımız açıklandı. Bu durum, diğer illerde de yaşandı.
Ayrıca Tantawi, sözlerine şu şekilde devam etti:
Devletin tüm yetkililerini bu durumdan sorumlu tutuyoruz, insanlara baskı yapmanın yanlış ve büyük tehlikelere yol açabileceğini bilmeleri gerekiyor.
Tantawi, bu konunun soruşturulması için Seçim Komitesi'ne 4 defa başvurda bulunduklarını ama hiçbir başvurunun kabul edilmediğini de vurguladı.
Seçim değil tiyatro
gdh’a konuşan Mısır Devrim Konseyi'nin Siyasi Büro Başkanı Dr. Amr Adel, Mısır'da yaşananları seçim süreci olarak tanımlamanın zor olduğunu ifade etti.
Bazılarının bu “seçim adı altında düzenlenen” işlemlere girişmesine (aday olmasına) anlayış gösterebiliriz. Ancak bu tiyatro ile iktidarda herhangi bir değişiklik yaşanmasını beklemek akla uygun değil.
Sisi'yi destekleyen adaylar
Diğer 3 adaydan hiç ses çıkmaması ise uzmanlar tarafından kurmaca adaylıkalr şeklinde değerlendiriliyor. Zira Sisi, 2018 seçimlerinde adaylık niyetini açıklayanları baskı altına alarak ve hatta tutuklayarak engellemişti.
2018'DE sadece tek rakip olarak El-Ghad Partisi lideri Musa Mustafa kalmıştı. Ancak Musa da adaylığını açıklarken Sisi'yi desteklediğini söylemişti ve herhangi bir seçim kampanyası yürütmemişti. Dolayısıyla halkın büyük bir kesimi bu seçimi bir tiyatro olarak görmüştü.
Adil seçimlerin gerçekleşmesi imkansız
gdh’a değerlendirmelerde bulunan Mısır'lı hukukçu ve yazar Ahmed Helal ise, Mısır’daki aşırı kutuplaşma ortamında devletin siyasi uygulamalar yerine askeri ve istihbarat yönetlerimini benimsemesini eleştirerek böylesi bir ortamda adil seçimlerin gerçekleşmesinin imkansız olduğunu vurguladı.
Ayrıca Helal, siyasi alanda bu endişeleri doğrulayan bazı işaretlerin bulunduğuna da dikkat çekti. Helal'e göre bunlardan biri de bazı adayların başvurularını ve adaylık koşullarını tamamlama izni verilirken, Tantawi'nin gerekli imzaları toplama işlemi engellenmesi. Bu konuda Helal, gdh'a yaptığı açıklamalarda şu yorumda bulundu:
Öyle anlaşılıyor ki Tantawi'nin arkasında bir güç var ve bu güç, onu Sisi’ye karşı gerçek bir rakip olarak göstermek istiyor ama hükümet tarafından da kendisine baskı uygulanıyor ve partisinden de çok sayıda insan gözaltına alındı.
Son olarak Helal, seçimlerin iki ana amaca hizmet ettiğine dikkat çekti, Birincisi, Sisi'ye yasal meşruiyet kazandırmak ama bunu da adil bir seçim yapılmadan gerçekleştirmek. İkincisi ise 2012 seçimlerinin sonuçlarına ve 2013'te gerçekleştirilen darbeye yönelik etkileri aşmak.
Sisi’nin son dönemi
Sisi’nin bu seçimleri kazanması ve anayasayı bir daha değiştirmemesi halinde üçüncü ve son dönemi olacak. Zira Sisi 2019 yılında anayasayı değiştirerek 2030 yılına kadar iktidarda kalma hakkını elde etmişti.