Moskova'da kaç kişi battı?
13 Nisan’da Ukrayna ordusu tarafından Neptün füzeleriyle vurulan “Moskova” gemisinin 14 Mart’taki batma görüntüleri yayınlandı. Rusya, geminin mühimmat patlamasından çıkan yangının ardından limana çekilirken fırtına sonucu dengesini kaybederek battığını açıklamıştı. Oysa görüntülerde Karadeniz’in çok sakin olduğu, geminin ise ciddi zarar gördüğü görülüyor.
Rusya, Karadeniz Filosu’nun sancak gemisinin battığı ilk gün mürettebatın tamamının tahliye edildiğini duyurdu.
Rusya Savunma Bakanlığı, 16 Nisan sabahı kruvazörün mürettebatının Deniz Kuvvetleri Komutanı Nikolay Yevmenov ile görüştüğüne ilişkin bir video görüntü yayınladı. Görüntüde gemi kaptanının Deniz Kuvvetleri Komutanına durum raporu verdiği kısım sessize alınmıştı. Karadeniz Filosu Komutanı, Amiral İgor Osipov’un bulunmadığı (Ukrayna istihbaratı Osipov’un gözaltına alındığını öne sürdü) görüşmede yaklaşık olarak 150 civarı asker görülüyordu. Oysa kruvazörde en az 510 kişilik bir mürettebat bulunduğu bildiriliyordu. Rusya’dan yapılan açıklamalarda, ölen, kaybolan ve yaralanan mürettebatla ilgili hiçbir bilgi yer almadı.
Ancak üzerinden iki gün geçmeden bağımsız medya kuruluşları ve sosyal medya kanallarına “Moskova” kruvazöründe bulunan çocuklarını arayan ebeveynlerin açıklamaları düşmeye başladı.
Hastanede 200 yaralı var, gemide 500 asker vardı, kalanlar nerede?
Gemide bulunan askerlerden Yegor Şkrebets’in babası Dmirti Rusya’nın sosyal medya ağı Vkontakte’de oğlunu aradığını duyurdu: “Oğlum zorunlu askerlik sürecindeydi. “Moskova” kruvazörünün komutanlarının hepsi bana oğlumun adının ölenler ve yaralananlar arasında olmadığını, kayıp listesine eklendiğini söylediler. Zorunlu askerlik sürecinde olan birisi savaş bölgesinde olmaması gerekirken kayıp listesinde. Çocuklar açık denizde mi kayboldu?”.
Şkrebets, gemi komutanı ve yardımcısı ile irtibata geçtiğini, ancak kendisinin olayla ilgili sorularının ardından komutanların bağlantıyı kestiklerini anlattı: “Onlara “neden siz subaylar sağsınız, benim zorunlu hizmette olan oğlum öldü “ diye sordum. Sonra aramalarıma cevap vermediler”.
Yegor Şkrebets’in annesi ise The İnsider’a yaptığı açıklamada eşiyle birlikte yaralıların bulunduğu Skalist limanına gittiklerini söyledi ve orada 200 yaralının bulunduğunu söyledi:”Biz yanan çocukların hepsine baktık. Ne kadar ağır olduğunu anlatamam. Oğlumu onların arasında bulamadım. Orada 200 kişi vardı. Ancak gemide 500 kişi vardı. Geri kalanlar nerede?”
Annesi Yegor’un 2021 senesinde askere çağrıldığını ve “Moskova” kruvazöründe bulunduğunu anlattı: “Oğlum yemek hazırlıyordu. 14 Ağustos’tan beri gemideydi”.
Yegor, savaştan sonra ailesini arayarak Yılan adasını işgal ettiklerini anlattı. Ailesiyle en son görüşmesi ise 9 Nisan’da Viber üzerinden oldu. Asker, ailesine görevde olduğunu, arayamayacağını yazıyordu.
Kruvazörün battığı öğrenilince Yegor’un ve diğer birkaç askerin ailesi çocuklarıyla ilgili bilgi almak istedi, ancak onları hiçbir yere bırakmadılar: “Biz askeri birliğe gittik, komutan çıktı, ellerini açtı ve “Size bir şey söyleyemem” dedi. Ben “oğlum nerede” diye soruyorum, o bana “denizde bir yerde” diyor. Eşim kızdı, “Ne demek denizde, sen neredeydin” diye sordu. Komutan “Ben orada değildim” dedi. Bu komutanlar gemide değilmiş - Birinin adı Pavel Vakul (gemi kaptanının yardımcısı), diğeri ise Roman Dmitriyeviç…
Biz Sivastopol’de FSB’ye de gittik, orada dışarı bile çıkmadılar. Eşim “Dışarı çık ve polis çağır, senin yüzünü dağıtacağım” dedi, ancak o çıkmadı bile. Kafesin arkasından elini salladı. İşte deniz filosu ve FSB böyle çalışıyor”.
Yegor Şkrebets’in ailesi ölenler ve kaybolanlar ile ilgili listeye ulaşmak istediğini, ancak hiçbir kurumdan bu listeyi alamadığını anlattı: “Gemide bulunan komutan aradı sonra. Ben ona “Oğlumun nasıl öldüğünü söyletin bari” diyorum. O ise “Bilmiyorum, onlar tedarik noktasında bulunuyorlardı” dedi”.
Yegor Şkrebets’in babası, Yalta, Alupka ve Petersburg’dan 3 asker ailesinin daha kendilerini aradığını ve çocuklarından haber alamadıklarını bildirdiklerini duyurdu: “Bugün birlikte askerlik şubesine mektup yazacağız. Bize yazılı cevap lazım. Çocuklarımızın nerede olduğunu öğrenmek istiyoruz”.
"En az 40 kişi öldü, çok sayıda kayıp var"
“Agentstvo” internet sitesi ise kaybolan başka bir askerin ailesinin izini buldu. Vkontakte kullanıcısı Ulyana Tarasova, oğlu Mark’ın kruvazörün batmasının ardından kaybolduğunu söyledi. Gazeteciler, Mark’ın gemi batmadan önce denizci kıyafetiyle İnstagram’da paylaştığı fotoğraflara da ulaştı.
Rusya’da yayını durdurulduktan sonra Avrupa baskısını çıkartmaya başlayan “Novaya Gazeta ” ise başka bir askerin annesiyle ilgili habere yer verdi. Asker annesi, oğlu ile 15 Nisan’da konuştuğunu, gemide en az 40 kişinin öldüğünü, çok sayıda yaralı ve kayıp olduğunu anlattı: “Oğlum aradı, geminin Ukrayna tarafından vurulduğunu söyledi. Yangın öylesine çıkmadı. Ölenler, yaralılar, kayıplar var. Oğlum o gün bir telefon buldu beni aradı. Evrakları ve telefonları gemide kaldı. Oğlum aradığında gördüklerinden dolayı ağlıyordu. Gemiye üç Neptün füzesinin isabet ettiğini, yangını kendi güçleriyle söndürmeye çalıştıklarını söyledi. Ben bir anne olarak ne söyleyeceğimi bilmiyorum. Oğlum yaşıyor, bundan dolayı mutluyum. Ancak adını söylemek istemiyorum, çünkü hepsi olanları anlatmamak için bir evrak imzalamışlar. Korkuyorum, beni anlayın. Oğlum en az 40 kişinin öldüğünü, kayıplar ve çok sayıda yaralıların olduğunu söyledi. Yaralıların uzuvları kopmuş durumda. Oğlum aradığında “Anne, gördüğüm detayları sana anlatmam imkansız. Çok korkunç” diye ağlıyordu. Ben şimdi nasıl dayanacağımı, oğlumun dönüşünü nasıl bekleyeceğimi bile bilmiyorum. Bu çok korkunç. Savunma Bakanlığı ve medya detayları açıklamıyor. Çünkü Ukrayna tarafından geminin vurulduğunu itiraf etmek istemiyorlar. Böyle bir kruvazörün batırıldığını kabullenemiyorlar”.
"Oğlum kayıp ama hiçbir bilgi vermiyorlar"
Zorunlu askeri hizmette bulunan Nikita Sıromyasov’un annesi de “Açıklayabiliriz” adlı Telegram kanalında oğlunun kayıp olduğunu duyurdu. Sverdlovsk sakini Anna Sıromyasova “İki askeri hastaneyi dolaştık, yok. Listelerde yok. Yönetim susuyor. Hiçbir şey söylemiyorlar. Askeri birliği aradım, hiçbir bilgi vermiyorlar”…
"En az 27 asker kayıp" “
Özgürlük Radyosu’nun özel araştırma projesi “Shem” ise “Moskova” kruvazöründe ölenlerden birisinin adını netleştirebildi. İvan Vahruşev adlı askerin eşi Varvara Vahruşeva’nın, 15 Nisan’da “Odnoklasniki” sosyal ağında oğlunun fotoğrafını yayınladığı ortaya çıktı. Fotoğrafa bu cümleler eşlik ediyordu: “Bizim kahramanımız! Kendi görevini yerine getirirken öldü. Son ana kadar gemiyi kurtarmak için mücadele etti. Çok üzgünüz. Sen her zaman bizim kalbimizin kahramanı olarak kalacaksın”.
Gazeteciler Vahruşeva’yı buldular. Kadın, Vkontakte üzerinden verilen sorulara cevaben 41 yaşındaki eşinin “Moskova”nın batışı sırasında öldüğünü doğruladı, ancak eşinin nasıl ortamda öldüğüne ilişkin bilgi sahibi olmadığını belirtti. Varvara Vahruşeva ayrıca, gemiden en az 27 kişinin kayıp olduğunu söyledi…