Putin'in "Mucize"si çöktü

Dünya bu sabah Ukrayna savaşında yeni bir dönüm noktasına uyandı.  Kırım’ın işgal sembolü,  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kişisel projesi Kırım köprüsünde sabaha karşı büyük bir yangın çıktı ve gelen görüntülere bakılırsa, köprü önemli ölçüde zarar gördü. Kırım’daki işgal yönetimi, köprüden tüm geçişlerin durdurulduğunu açıkladı…

Kırım köprüsü, Rusya’nın Kırım'ı işgalinin ardından, Putin’in askeri bölgeye dönüştürmeyi planladığı yarımadaya Rusya anakarasından direkt karayolu bağlantısı sağlamak için planlandı.

Bir diğer amaç ise her zamanki gibi propaganda idi  - Rusya, Kırım köprüsünü kendisinin en büyük başarılarından biri olarak her fırsatta duyurdu, Putin ise “Avrupa’nın en uzun köprüsü” diyerek açılışta dünyaya gözdağı vermeye çalıştı…

Tuzla adası üzerinden, Kırım'ı Rusya'nın Taman yarımadasına bağlayan Kırım köprüsünün inşası fikri işgal sırasında – Mart 2014’te ortaya atıldı. Putin, Mart 2019’da Rusya Ulaştırma Bakanlığına köprünün inşası için talimat verdi.

Rusya, köprünün inşası için çok sayıda yabancı şirketin başvuruda bulunduğunu iddia etti, hatta Temmuz 2014’te Rusya Başbakan Yardımcısı Dmitri Kozak İtalyan ve Çin şirketlerinin proje ile ilgilendiklerini açıkladı.

Fakat bir ay sonra köprünün inşaatının devlet bütçesi hesabına yapılacağı açıklandı ve ortada iki adayın kaldığı belli oldu. Bunlar, Putin’in yakın arkadaşları, oligarklar Gennadi Timçenko ve Arkadi Rotenberg idi.

İlk başta köprüyü Timçenko’nun Stroytransgaz  şirketinin yapacağı bildirildi, ancak sonbahara doğru Timçenko’dan olumsuz sinyaller gelmeye başladı. Stroytransgaz yetkilileri, sürenin dar, siyasi risklerin fazla, gelirin ise az olduğunu gerekçe göstererek projeyi üstlenmekten vazgeçti.

228,3 milyar rublelik, yani dönemin kuruyla 3,2 milyar dolarlık proje Putin’in yakın dostu, oligark Arkadi Rotenberg’e kaldı.  Rotenberg, Rusya televizyonlarına yaptığı açıklamada “Devlet başkanı dediyse, yapmak lazım" diyerek projeyi kabul ettiğini duyurdu.

Bunun karşılığında ise Rotenberg’e Putin’in diğer yakın arkadaşı Yuri Kovalçuk ile birlikte Kırım’ın en güzel yerlerini ve en stratejik tesislerini paylaşma “hakkı” verildi. 

18 kilometre uzunluğundaki karayolu ve demiryolu köprüsünün yanlış jeolojik zeminde inşa edildiği, çevresel risk oluşturduğu daha inşaat sırasında defalarca yazıldı-çizildi, ancak Rusya’yı konunun bu kısmı az ilgilendiriyordu.

Putin’e bir an önce Kırım köprüsünde gövde gösterisi yapmak gerekiyordu…

2018’de Vladimir Putin, KamAz markalı otomobille açılışını yaptığı Kırım Köprüsünde “Mucize gerçekleşti” dedi.  

Rusya, Kırım köprüsünü, yarımadayı tamamen askeri bölgeye dönüştürmek için kullandı. Şubat ayında Ukrayna işgal başlamadan önce de Kırım’da yaşayanlar, köprü üzerinden yarımadaya aralıksız askeri araç ve silah taşındığını anlatıyordu.  

Rusya, Kırım köprüsünün güvenliğinin en üst düzeyde sağlandığını defalarca duyurdu.  Yapılan açıklamalarda, Rusya için en stratejik noktalardan olan köprünün güvenliğinin Rusya Güney Askeri Bölgesi, Karadeniz Filosu, Rusya Sahil Kuvvetleri, Rusya Ulusal Muhafızları ve Rusya Hava Kuvvetleri unsurlarınca sağlandığı bildiriliyordu. Rus Senatör Olga Kovitidi, köprünün havadan iki hava savunma alayınca korunduğunu, S 400 ve Panitsir C’lerin köprü üzerinde 400 kilometre çapında bir kubbe oluşturduğunu söylüyordu. 

Şubat 2022'de Ukrayna işgali başlayınca, Kırım köprüsü Rusya’nın en önemli lojistik hatlarından biri haline geldi.

Köprü üzerinden taşınan silah-mühimmat ve askerler iki istikametten Ukrayna topraklarına yönlendiriliyordu – Melitopol üzerinden Zaporijya istikametine ve Herson vilayetine.  

Putin’in “mucize”sinin çöküşü, bugünden yarına olmasa da bu iki istikamette Ukrayna ordusunun elini güçlendirebilir ve özellikle Herson’un kurtuluşu operasyonunu hızlandırabilir.  

Öte yandan,  hiçbir ekonomik getirisi olmayan ve tamamen askeri-propaganda amacıyla yapılan köprünün çöküşü, Rusya’nın “Moskova” gemisinin batışından sonraki en sembolik kayıplarından biri olarak değerlendirilebilir…