Reuters: İran, Rusya'ya yüzlerce balistik füze gönderdi

Üç İranlı kaynağa göre İran'ın sağladığı yaklaşık 400 füze arasında Zülfikar gibi kısa menzilli balistik silahlardan oluşan Fateh-110 ailesinden birçok füze bulunuyor.

Uzmanlar, karada hareket edebilen bu füzenin 300 ila 700 km mesafedeki hedefleri vurma kapasitesine sahip olduğunu söylüyor.

İran Savunma Bakanlığı ve İran'ın balistik füze programını denetleyen elit bir güç olan Devrim Muhafızları yorum yapmayı reddetti. Rusya Savunma Bakanlığı ise yorum talebine hemen yanıt vermedi.

İranlı kaynaklardan biri, sevkiyatların geçen yılın sonlarında İranlı ve Rus askeri ve güvenlik yetkilileri arasında Tahran ve Moskova'da yapılan toplantılarda bir anlaşmaya varılmasının ardından Ocak ayı başında başladığını söyledi.

Diğer kaynaklar gibi bilginin hassasiyeti nedeniyle kimliğinin açıklanmasını istemeyen İranlı bir askeri yetkili de en az dört füze sevkiyatı yapıldığını ve önümüzdeki haftalarda daha fazlasının yapılacağını söyledi. Yetkili daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı.

Bir başka üst düzey İranlı yetkili ise füzelerin bir kısmının Hazar Denizi üzerinden gemiyle Rusya'ya gönderildiğini, diğerlerinin ise uçakla taşındığını söyledi.

İkinci İranlı yetkili "Daha fazla sevkiyat olacak" dedi.

"Bunu saklamak için bir neden yok. İstediğimiz her ülkeye silah ihraç etme iznimiz var."

İran'ın bazı füzeler, insansız hava araçları ve diğer teknolojileri ihraç etmesine yönelik BM Güvenlik Konseyi kısıtlamaları Ekim ayında sona erdi. Ancak ABD ve Avrupa Birliği, İran'ın Orta Doğu'daki vekillerine ve Rusya'ya silah ihraç ettiği endişesiyle balistik füze programına yönelik yaptırımları sürdürdü.

Konu hakkında bilgi sahibi dördüncü bir kaynak ise Rusya'nın son dönemde İran'dan çok sayıda füze aldığını doğruladı ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby Ocak ayı başında yaptığı açıklamada ABD'nin, Rusya'nın Kuzey Kore'den temin ettiği füzelere ek olarak İran'dan da kısa menzilli balistik silahlar almaya yakın olmasından endişe duyduğunu söylemişti.

Reuters'a konuşan ABD'li bir yetkili Washington'un görüşmelerin aktif bir şekilde ilerlediğine dair kanıtlar gördüğünü ancak teslimatların gerçekleştiğine dair henüz bir belirti olmadığını söyledi.

Pentagon füze teslimatlarıyla ilgili yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Ukrayna'nın en üst düzey savcısı Cuma günü yaptığı açıklamada, Kuzey Kore tarafından Rusya'ya tedarik edilen balistik füzelerin savaş alanında güvenilmez olduğunu ve 24 füzeden sadece ikisinin hedeflerini vurduğunu söyledi.

Moskova ve Pyongyang, Kuzey Kore'nin Rusya'ya Ukrayna'da kullanılan mühimmatları sağladığını reddetti.

Buna karşılık Monterey'deki Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü uzmanı Jeffrey Lewis, Fateh-110 füze ailesi ve Zülfikar’ın hassas silahlar olduğunu söyledi.

"Yüksek değerli ve hassas hasar gerektiren şeylere doğrultmak için kullanılıyorlar" diyen Lewis, 400 mühimmatın önemli ölçüde zarar verebileceğini de sözlerine ekledi.

Bununla birlikte, Rus bombardımanlarının zaten "oldukça acımasız" olduğunu belirtti.

Ukraynalı bir askeri kaynak Reuters'e yaptığı açıklamada Kiev'in Rus güçleri tarafından İran balistik füzelerinin kullanıldığını kaydetmediğini söyledi. Ukrayna Savunma Bakanlığı Reuters'ın yorum talebine hemen yanıt vermedi.

Eski Ukrayna Savunma Bakanı Andriy Zagorodnyuk, ABD'nin askeri yardım paketinin Kongre'de onaylanmasının gecikmesi nedeniyle Ukrayna'nın mühimmat ve diğer malzeme sıkıntısı çektiği bir dönemde Rusya'nın füze cephaneliğini takviye etmek istediğini söyledi.

"ABD desteğinin olmaması Ukrayna'da kara konuşlu hava savunma sistemlerinin yetersiz kalması anlamına geliyor. Bu yüzden bir yığın roket biriktirmek ve Ukrayna hava savunmasını aşmak istiyorlar" diyor Kiev merkezli bir güvenlik düşünce kuruluşu olan Savunma Stratejileri Merkezi'nin başkanlığını yürüten ve hükümete danışmanlık yapan Zagorodnyuk.

Kiev defalarca Tahran'dan, Moskova'nın Ukrayna şehirlerine ve altyapısına yönelik uzun menzilli saldırılarında bir dizi füzenin yanı sıra temel bir unsur haline gelen Şahit insansız hava araçlarını Rusya'ya tedarik etmeyi durdurmasını istedi.

İran başlangıçta Rusya'ya insansız hava aracı sağladığını inkâr etti ancak aylar sonra Moskova'nın 2022'de Ukrayna'ya savaş açmasından önce az sayıda sağladığını söyledi.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kanaani Pazartesi günü Tahran'ın Rusya'ya insansız hava aracı teslimatı ile ilgili bir soru üzerine "İran'ı Ukrayna savaşında taraflardan birine silah sağlamakla suçlayanlar bunu siyasi amaçlarla yapıyorlar" dedi. "Biz bu savaşta yer almaları için herhangi bir insansız hava aracı vermedik."

Philadelphia merkezli bir düşünce kuruluşu olan Dış Politika Araştırma Enstitüsü'nde kıdemli bir araştırmacı olan Rob Lee, İran'dan Fateh-100 ve Zülfikar füzelerinin tedarik edilmesinin Rusya'ya savaş alanında daha da büyük bir avantaj sağlayacağını söyledi.

Lee, "Bu füzeler operasyonel derinlikteki askeri hedefleri vurmak için kullanılabilir ve balistik füzelerin Ukrayna hava savunma sistemleri tarafından engellenmesi daha zordur" dedi.

Konuyla ilgili bilgi veren Batılı bir diplomat, İran'ın son haftalarda Rusya'ya balistik füzeler gönderdiğini doğruladı ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Diplomat, Batılı ülkelerin Rusya'nın İran'a karşılıklı silah transferinin ABD ve İsrail ile olası bir çatışmada İran'ın elini güçlendirebileceğinden endişe duyduklarını söyledi.

İran Kasım ayında Rusya'nın kendisine Su-35 savaş uçakları, Mi-28 saldırı helikopterleri ve Yak-130 pilot eğitim uçakları sağlaması için anlaşmaları tamamladığını açıklamıştı.

Siyasi risk danışmanlık şirketi Eurasia Group'tan analist Gregory Brew, Rusya'nın İran için bir kolaylık müttefiki olduğunu söyledi.

Brew, "Bu ilişki alışverişe dayalı: İran insansız hava araçları karşılığında daha fazla güvenlik iş birliği ve başta modern uçaklar olmak üzere gelişmiş silahlar bekliyor" dedi.