The National News: Türkiye NATO Zirvesi öncesi tavizler alabilecek mi?

ABD merkezli The National News'de, 11-12 Temmuz'da gerçekleşecek olan NATO Zirvesi öncesinde Türkiye'nin izlediği politikalar ve taleplerinin değerlendirildiği bir analiz yayınlandı.

Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğini onaylamak için Vilnius Zirvesi'nden önce çok sayıda başlıkta taviz almaya çalıştığı belirtilen analizde, Türkiye'nin ABD'den talep etttiği F-16'lar dışında KKTC'nin tanınması konusunda da tavizler isteyeceği iddia edildi.

İşte The National News'de yayınlanan analizin tamamı:

Ankara'nın politika bağımsızlığı arzusu, uzun süredir uluslararası alanda dikkat çekiyor ve İsveç'in ittifaka katılmasına yönelik itirazını geri çekmesi karşılığında tavizler istiyor.

Geçen hafta gerçekleşen NATO savunma bakanları zirvesinin oturum aralarında, Yunan ve Türk savunma bakanları görüşmelerde bulundular ve "iyi komşuluk ilişkileri ve dostluğa dayalı" işbirliği yapma konusunda anlaştılar. Bu, son dönemde iki ülke arasındaki gerilimler düşünüldüğünde büyük bir adım.

Bu gelişme; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Yunanistan'ın ABD'den silah alımını kınamasından ve Ankara'nın amacının “düşmanları kontrol altına almak” olduğunu belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Erdoğan geçtiğimiz günlerde Lefkoşa'yı ziyaret etti ve Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlamasının Avrupa'nın yalnızca Türkiye tarafından tanınan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni (KKTC) tanımasına bağlı olacağını söyledi.

Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Christodoulides ise bu ziyaretin ardından Avrupa Parlamentosu'na yaptığı konuşmada Türkiye'yi “spoiler” olarak nitelendirdi ve Ankara'nın göçmen geçişlerini sağlayarak Avrupa'ya baskı yapma çabalarını kınadı.

Türkiye'nin uzun süredir rakibi olan diğer rakibiyle sıcak ilişkiler sergileyen Erdoğan, göreve başlama töreninde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile el sıkıştı ve sohbet etti. Ancak ertesi hafta, "kardeş ülkesi olan" Azerbaycan ile yakın bağları selamlamak ve Zengezur Koridoru'nun hızla tamamlanması konusunda Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i desteklemek için Bakü'yü ziyaret etti.

Aynı zamanda Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine olası onayını görüşmek üzere Cuma günü Ankara'da ABD Büyükelçisi Jeff Flake ile bir araya geldi. Erdoğan hafta sonu Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile sohbet ederek AB-Türkiye işbirliğini ilerletme sözü verdi.

Diğer yandan Türkiye'nin devlet televizyonu TRT ve hükümet yanlısı yayın organları, Onur Ayı kampanyasının parçası olan LGBTQ topluluğunun yürüyüşlerini kınayarak Erdoğan'ın muhafazakar tabanına hitap etmeye devam ediyor. Ayrıca TRT'nin yeni dizisi Osman Kavala benzeri bir kişinin, Amerikalılarla iş birliği yaparak kitlesel protestolarla Türk hükümetini devirmesini konu alıyor.

Bunlara özellikle Türkiye'nin Avrupa Konseyi'nin Kavala'yı serbest bırakma kararını reddetmesi de eklendiğinde, bu hamleler Türkiye'nin demokratik değerler ve hukukun üstünlüğü ile çeliştiğini gösteriyor.

Ankara, İsveç'in üyeliğini onaylama konusunda NATO müttefikleriyle hararetli görüşmelerde bulunurken, yakında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i de ağırlamayı planlıyor.

Türkiye, ittifakın güneydoğu kanadını koruyan önemli bir NATO üyesidir. Coğrafi yakınlığı ve Karadeniz'e erişimi ise Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken Türkiye'yi daha da önemli hale getirmiştir. Türkiye'nin, NATO'nun yaklaşan Vilnius zirvesinde İsveç'e daha fazla taviz vermesi için baskı yapması bekleniyor.

Raporlara göre Washington, İsveç'e onay vermesi karşılığında Ankara'ya F-16'ları satmayı çoktan kabul etti. Ankara şimdi KKTC'nin tanınmasını da umuyor olabilir.

Türkiye Dışişleri Bakanı Fidan, geçtiğimiz Çarşamba günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Londra'da sürmekte olan bir Ukrayna konferansının oturum aralarında bir araya geldi.

Görüşmeyi yakından takip eden bir diplomat, Türkiye'nin görüşmede özellikle İsveç'teki terör faaliyetleri ve KKTC meselesini bu toplantıda gündeme getirdiğini belirtti. Ankara'nın KKTC'nin kabulüne dair bir ipucu umup ummadığı merak ediliyor.

Üye devletler KKTC'yi resmen tanımadan NATO'nun KKTC'nin varlığını kabul etmesinin bir yolu olabilir mi? Türkiye bu konuda olumlu bir jest için can atıyor olabilir.

NATO, 11-12 Temmuz'da gerçekleşecek olan Vilnius zirvesinde, yeni bölgesel güvenlik planını açıklamayı ve İsveç'i ittifakın yeni üyesi olarak duyurmayı hedefliyor. Eğer bu gerçekleşirse, Türkiye uzun zamandır talep ettiği F-16'ları alabilir ve Kıbrıs için daha güçlü bir iki devletli çözüm sürecini elde edebilir.

Diğer yandan ise bazı analistler, ABD ve NATO'nun Türkiye'nin taleplerini reddedebileceğini, İsveç'in resmi kabulünü bir kenara bırakabileceğini ve bunun yerine İsveç'i ittifakın fiili üyesi yapana kadar lojistik ve stratejik işbirliği mekanizmaları kurmayı tercih edebileceğini belirtiyor.

Zirveye çok az bir süre kaldı ve hangi seçeneğin gerçekleşeceği bu zirvede ortaya çıkacak.