Trump, Çin'e karşı gizli sosyal medya kampanyası başlattı
Oldukça gizli tutulan operasyon hakkında doğrudan bilgi sahibi olan eski ABD'li yetkililere göre, Başkan Donald Trump göreve geldikten iki yıl sonra CIA’e Çin'deki kamuoyunu hükümet aleyhine çevirmeyi amaçlayan Çin sosyal medyasında gizli bir kampanya başlatma yetkisi verdi.
Reuters'a konuşan üç eski yetkili, CIA'in Xi Jinping hükümeti hakkında olumsuz söylemler yaymak için sahte internet kimlikleri kullanan ve denizaşırı haber kuruluşlarına kötüleyici istihbarat sızdıran küçük bir ajan ekibi oluşturduğunu söyledi.
2019'da başlayan bu çalışma daha önce rapor edilmemişti.
Geçtiğimiz on yıl boyunca Çin, gelişmekte olan ülkelerle askeri paktlar, ticaret anlaşmaları ve iş ortaklıkları kurarak küresel ayak izini hızla genişletti.
Reuters'a konuşan kaynaklar, CIA ekibinin iktidardaki Komünist Parti üyelerinin yurtdışında haksız kazanç elde ettikleri iddialarını desteklediğini ve Çin'in gelişmekte olan ülkelerdeki altyapı projelerine finansman sağlayan Kuşak ve Yol Girişimi'ni yolsuzluk ve israfla suçladığını söyledi.
ABD'li yetkililer bu operasyonların spesifik detaylarını vermeyi reddetse de, istihbarat görevlileri tarafından sahte bir kılıf altında gizlice yayınlanmasına rağmen, kötüleyici anlatıların gerçeklere dayandığını söylediler.
İki eski yetkili, Çin'deki çabaların amacının üst düzey liderler arasında paranoya yaratmak ve hükümeti Pekin'in sıkı kontrol altındaki internetine izinsiz girişleri takip etmek için kaynak harcamaya zorlamak olduğunu söyledi.
Bu eski yetkililerden biri "Hayaletleri kovalamalarını istedik" dedi.
CIA sözcüsü Chelsea Robinson, etki programının varlığı, hedefleri ya da etkileri konusunda yorum yapmayı reddetti.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan bir sözcü ise CIA girişimine ilişkin haberlerin ABD hükümetinin "kamuoyu alanını ve medya platformlarını yanlış bilgi yaymak ve uluslararası kamuoyunu manipüle etmek için silah olarak kullandığını" gösterdiğini söyledi.
Kaynaklar, CIA operasyonunun Çin'in küresel nüfuzunu arttırmaya yönelik yıllardır sürdürdüğü agresif gizli çabalara yanıt olarak geldiğini söyledi. Trump, başkanlığı sırasında Çin'e karşı seleflerine kıyasla daha sert bir tutum sergiledi.
CIA'in kampanyası, Washington'un eski Sovyetler Birliği ile mücadelesine damgasını vuran yöntemlere geri dönüş sinyali verdi.
Siyasi savaş tarihi üzerine bir kitabın yazarı olan Tim Weiner, "Soğuk Savaş geri döndü" dedi.
Reuters gizli operasyonların etkisini ya da Başkan Joe Biden yönetiminin CIA programını sürdürüp sürdürmediğini belirleyemedi.
Biden yönetiminin Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Kate Waters, programın varlığı ya da halen aktif olup olmadığı konusunda yorum yapmayı reddetti.
Reuters'a konuşan iki istihbarat tarihçisi, Beyaz Saray'ın başkanlık bulgusu olarak bilinen bir emirle CIA'e gizli eylem yetkisi verdiğinde, bunun genellikle yönetimler arasında yürürlükte kaldığını söyledi.
Şu anda Cumhuriyetçilerin başkan adayı olan Trump, Kasım ayında yeniden başkan seçilmesi halinde Çin'e karşı daha da sert bir yaklaşım benimseyeceğini belirtti.
Trump'ın ve gizli eylem emrinin imzalandığı yıl görev yapan eski ulusal güvenlik danışmanları John Bolton ve Robert O'Brien'ın sözcüleri yorum yapmayı reddetti.
Başkanlık yetkisini Reuters'tan öğrenen eski kıdemli CIA Doğu Asya analisti Paul Heer, Pekin'e yönelik operasyonun, Çin ekonomisinin gücü ve ticaret yoluyla misilleme yapma kabiliyeti göz önüne alındığında, ABD ile gerilimi tırmandırma riski taşıdığını söyledi.
Örneğin, Avustralya'nın 2020'de Çin'de COVID-19 salgınının kökenlerini araştıran bir soruşturma çağrısında bulunmasının ardından Pekin, tarımsal tarifeler yoluyla Avustralya'nın milyarlarca dolarlık ticaretini engelledi.
Trump'ın 2019 emri, Çin'in jeopolitik anlaşmazlıklarda gelişmekte olan ülkelerden destek almak için rüşvet ve tehditleri nasıl kullandığına ve paravan gruplar aracılığıyla ABD'de bölünme tohumları ekmeye çalıştığına dair ABD istihbarat topluluğunun yıllarca süren uyarılarının ve medyada çıkan haberlerin ardından geldi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Pekin'in "diğer ülkelerin iç işlerine karışmama ilkesine uyduğunu ve ABD'nin iç işlerine karışmadığını" söyledi.
Yahoo News'in haberine göre, bir yıl önce Trump, Amerikan kuruluşlarına yönelik çok sayıda Rus ve Çin siber saldırısının ardından CIA'e ABD'nin düşmanlarına karşı saldırgan siber operasyonlar başlatması için daha fazla yetki verdi.
Reuters daha önceki emrin varlığını bağımsız olarak teyit edemedi.
Kaynaklar, Reuters tarafından ortaya çıkarılan 2019 yetkilendirmesini daha iddialı bir operasyon olarak tanımladı.
Bu yetki, CIA'in sadece Çin'de değil, ABD ve Çin'in nüfuz için rekabet ettiği dünya çapında ülkelerde de harekete geçmesini sağlıyordu. Dört eski yetkili, operasyonun Güneydoğu Asya, Afrika ve Güney Pasifik'teki kamuoyunu hedeflediğini söyledi.
Bulgu hakkında doğrudan bilgi sahibi olan eski bir ulusal güvenlik yetkilisi, "Çin bize çelik beyzbol sopalarıyla saldırıyordu, biz de tahta sopalarla karşılık veriyorduk" dedi.
Üç eski yetkiliye göre, o dönemde üst düzey bir Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi olan Matt Pottinger bu izni hazırladı.
Bu eski yetkililerden biri, Pekin'in kötü niyetli nüfuz kullanımı, fikri mülkiyet hırsızlığı iddiaları ve askeri genişlemesinin ABD ulusal güvenliğine yönelik tehditler olarak gösterildiğini söyledi.
Pottinger Reuters'e verdiği demeçte "ABD istihbarat faaliyetleri hakkındaki iddiaların doğruluğu ya da yanlışlığı" konusunda yorum yapmayacağını belirterek "ABD'nin belirli istihbarat operasyonları hakkında bilgi sahibi olduğumu varsaymak yanlış olur" dedi.
Bu tür taktiklerin kullanımını inceleyen Georgia Üniversitesi'nden siyaset bilimci Loch Johnson, gizli mesajlaşmanın ABD'nin sansürün bu bilgilerin gün ışığına çıkmasını engelleyebileceği ülkelerde ya da izleyicilerin ABD hükümetinin açıklamalarına fazla itibar etmeyeceği bölgelerde fikirleri aşılamasına olanak sağladığını söyledi.
Johnson, CIA'in Sovyetler Birliği'nin altını oymak için günde 80 ila 90 makale yerleştirdiği Soğuk Savaş döneminde gizli propaganda kampanyalarının yaygın olduğunu söyledi.
Gizliliği kaldırılan kayıtlara göre, örneğin 1950'lerde CIA Doğu Almanya'da bir astroloji dergisi kurarak komünist liderlerle ilgili öngörüleri yayınladı.
Eski CIA analisti Heer, Pekin'e karşı yürütülen gizli propaganda kampanyasının geri tepebileceğini söyledi.
Çin, CIA'in nüfuz programına dair kanıtları, Batı'ya yönelik onlarca yıllık karanlık yıkıcılık suçlamalarını güçlendirmek için kullanabilir ve Pekin'in Washington'a karşı zaten derin bir şüphe duyan gelişmekte olan bir dünyada "dinini yaymasına" yardımcı olabilir.
Mesaj şu olabilir: Heer, "'Bakın ABD başka ülkelerin içişlerine karışıyor ve barış içinde bir arada yaşama ilkelerini reddediyor'" dedi.
"Ve dünyada bunun yankı uyandıracak bir mesaj olacağı yerler var."
Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör olan ve siyasi savaş tarihi üzerine bir kitap yazan Thomas Rid, ABD'nin nüfuz operasyonlarının muhalifleri, Çin'i eleştiren muhalif grupları ve bağımsız gazetecileri tehlikeye atma riski taşıdığını söyledi.