Çanakkale Deniz Zaferi'nin kahramanı Nusret Mayın Gemisi

Savaşın seyrini değiştiren Nusret Mayın Gemisi, Çanakkale’ye 3 Eylül 1914’te geldi. Nusret, mayın dökme gemisi olarak Almanya’da tasarlandı. En büyük yeteneği, dar alanlarda kolayca manevra yapması ve az su çekme özelliğinden dolayı mayın alanları arasında dolaşabilmesiydi.

Tarihi emir

Nusret, tarihi görev için emri, Çanakkale Boğazı Müstahkem Mevkii Komutanı Albay Cevat Çobanlı’dan aldı. 6 Mart günü Cevat Bey, Mayın Grup Komutanı Hafız Nazmi Bey’e savaşın seyrini değiştirecek görevi verdi ve şöyle dedi:

“Oğlum, sana çok önemli bir görev veriyorum. Vatanın selameti bu görevin başarıyla yerine getirilmesine bağlıdır. Yarın akşam, Nusrat'la son 26 mayını şu gördüğün Karanlık Liman’da kıyıya paralel olarak dökeceksin. Düşman hareketinizi seçer, size saldırıya kalkışırsa kıyı toplarımız önceden aldıkları talimata uygun olarak hareket edecek ve sizi himaye ateşiyle koruyacaklar. Kendinizi göstermemeye çaba harcayın. Allah yardımcınız olsun."

Mayınların kıyıya paralel olarak Karanlık Liman’a dökülmesi büyük önem taşıyordu. Düşman gemileri boğaza gruplar halinde giriyordu. Görevini tamamlayan gemi, ikmal için geri dönüyordu. Dönüş yolunda diğer gemilerin yolunu kesmemek için boğazın en geniş yeri olan Karanlık Liman’da manevra yapıyorlardı. Mayınlar tam da bu manevra sahasına yerleştirilecekti.

Nusret’in zor görevi

Nusret, 7 Mart'ı 8 Mart’a bağlayan gece yarısı demir aldı. Gecenin karanlığında bütün ışıklarını kapatıp hedefine doğru yola çıktı. Devriyeye çıkmış düşman gemilerinin projektörleri zaman zaman karşı kıyıya vuruyordu. Nusret, işte bu ortamda yeni mayın hattının hazırlanacağı noktaya geldi. Büyük bir sessizlik içinde eldeki son eski tip 26 mayını suya bırakmaya başladı. Tüm mayınlar önceden belirlenen rota doğrultusunda yerleştirildi.

Nusret’ın dönüş yolu da en az gidişi kadar tehlikeliydi. Düşman gemisi tarafından fark edilmekten mucize eseri kurtuldu. Nusret üzerine düşen tarihi görevi başarıyla yerine getirmişti. Ne var ki bu zor görev kahraman bir komutanın hayatına mal olmuştu.

Nusret’ın Komutanı Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey daha iki gün önce kalp krizi geçirmişti. Buna rağmen o zor görevde gemisinin dümenine geçmişti. Görev başarıyla yerine getirilmişti ama Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey’in kalbi o heyecana dayanamamıştı.

Bouvet, Irresistible ve Ocean’ı batırdı

Mayınlar döşendikten 10 gün sonra, 18 Mart’ta düşman gemileri harekete geçti. İkmal için geri dönen gemilerde peş peşe patlamalar oldu. Bunun sebebi, Nusret’ın döşediği mayınlardı. Nusret'ın mayınları; Bouvet, Irresistible ve Ocean’ı Çanakkale Boğazı’nın derinliklerine gömdü. Böylece savaşın seyri bir anda değişmişti.

Çanakkale Savaşı’nın kahramanı Nusret, 1955 yılına kadar yine Çanakkale’de kaldı. 7 yıl sonra ise özel bir firma tarafından satın alındı. “Kaptan Nusret” adıyla kuru yük gemisi olarak kullanıldı. 1990 yılında Mersin Limanı'nda alabora olan gemi, 1999 yılında tekrar karaya çıkarıldı. Bu kez Tarsus Belediyesi tarafından satın alındı. Tarihi gemi, aslına uygun olarak restore edildi. Gemi, 2003 yılından bu yana Tarsus’taki Nusret Mayın Gemisi ve Çanakkale Zaferi Kültür Parkı’nda sergileniyor.