Eski bir bronz el, Vaskonik yazının en eski ve en uzun örneği olabilir
Araştırmacılar, 2.000 yıllık bronz bir el üzerinde esrarengiz bir antik dilin nadir kanıtlarını keşfettiler. Eldeki yazıt, Vaskonik yazının bilinen en eski ve en uzun örneğidir.
Son Güncelleme: 22.02.2024 - 12:55
Ayrıntılı dilbilimsel analizi, yazının kökleri modern Bask diline dayanan ve Vaskonik epigrafinin ilk örneği olan Paleohispanik’in grafik bir alt sistemini temsil ettiğini göstermektedir.
Arkeologlar, bronz eli 2021’de İspanya’nın kuzeyindeki Navarre bölgesinde, günümüz Pamplona’sına yaklaşık 8 km uzaklıktaki Aranguren Vadisi yakınlarındaki Irulegi arkeolojik alanında keşfettiler.
Araştırmacılar, bir Orta Çağ kalesinin duvarlarının da üzerinde durduğu tepeyi kazmak için çalışmaya başladılar. Surun eteğinde 2.000 yıllık bir yerleşimin kalıntıları ortaya çıkarıldı.
Sertorian Savaşları sırasında yıkılan evlerden birinin eşiğinde, işçiler 2021’de yaklaşık 14,5 santimetre (5,7 inç) uzunluğunda ve el şeklinde bronz bir levha buldular.
Laboratuvar analizi, dört satıra dağılmış 40 sembol şeklinde parmaklarına garip yazıtların kazındığını ortaya çıkardı.
Gerçek boyutlu bir sağ elin şeklini temsil edecek şekilde kesilmiş bir bronz levhadan oluşuyordu.
Bir ev binasının girişinde bulunan bu eserin üzerinde yazılı olan metin, iyi şans dileyen bir simge olan apotropaik olarak yorumlanıyor.
Araştırmacılar, Antiquity dergisinde yeni yayınlanan bir çalışma için kuzey İspanya’daki eseri analiz ettiler ve ayrıca üzerinde yazılan kelimelerin günümüz Bask ile bağlantılı olabileceğini öne sürdüler.
Bu bağlantı, eser üzerinde ‘iyi şans’ anlamına gelen Bask teriminin tanımlanmasıyla desteklenmektedir.
Vasconic, batı Pireneler’de, özellikle şu anda Navarre’de ve ayrıca İspanyol bölgelerinin La Rioja ve Aragon bölgelerinin bazı bölgelerinde yaşayan Roma öncesi bir halk olan Vascones tarafından konuşuluyordu.
Vascones’in bir zamanlar ev olarak adlandırdığı bölgelerde bulunan nispeten az sayıda Roma öncesi yazı örneği nedeniyle, daha önce bu insanların okuryazarlık öncesi bir toplumda yaşadıklarına inanılıyordu.
Bununla birlikte, en son çalışmanın bulguları, antik Vascones’in en azından bir şekilde yazıya aşina olduğunu ve bu teoriyi baltaladığını gösteren gelişmekte olan bir kanıt grubunu desteklemektedir.
Bir kelime, bugüne kadar bulunan tek uzun Vaskonik metin olmasına rağmen, olası bir bağlantıyı öneren bir terim olan “eş kökenli” olarak kabul edilmek için Baskça’ya yeterince benziyor.
“Irulegi’nin Eli‘nin keşfi, Avrupa’da hala yaşayan en esrarengiz dilin arkasındaki tarihi çözmek için yeni bir ufuk açtı:
Bask dili”, Aranzadi Bilim Derneği’nden Mikel Edeso Egia – İspanya’nın Bask bölgesinde bulunan ve araştırma ekibini koordine eden kar amacı gütmeyen bir kuruluş – bir basın açıklamasında söyledi.
Bask Ülkesi Üniversitesi’nden çalışmanın baş yazarı Mattin Aiestaran, “Irulegi eli, yerleşimin kültürel bağlamında iyi entegre edilmiş bir unsur olarak düşünülmelidir” dedi.
“El, ya iyi şans çekmek ya da yerli bir tanrı ya da talih tanrıçasına bir adak olarak ritüel bir işleve sahip olurdu.”
Bununla birlikte, “diğer karşılaştırmalı metinlerin eksikliği, Irulegi’de konuşulan Vaskonik dil ile günümüz Bask dili arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu kanıtlamayı zorlaştırıyor.”
Kaynak:
GDH Haber
İLGİLİ HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
DİĞER HABERLER
Şanlıurfa’da 12 bin yıllık 'amfi tiyatro' ortaya çıktı
Oylum Höyük kazılarında Hitit dönemine ait yeni çivi yazılı belgeler ortaya çıktı
Tarihte bugün: TBMM'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa ile Ankara Anlaşması imzalandı
Karahantepe'de Neolitik Çağ insanlarının yaşadığı 30'dan fazla kulübe bulundu
Tarihte bugün: Uşi Antlaşması imzalandı, Osmanlı Afrika'daki son toprağını kaybetti
Tolstoy'un yeğeni, atasının tutulduğu Yedikule Zindanları'nı ziyaret etti
Tarihte bugün: Fransa'nın son kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi
Mardin'de tarihi değirmenin altından 1500 yıllık mozaik çıktı
Syedra Antik Kenti'nde dünyadaki üçüncü Aziz Pavlus freski keşfedildi
Soğmatar Antik Kenti'nde 3 bin yıllık kamusal yapı keşfedildi



