Gürcistan'da Ajan yasası krizi: AB üyelik süreci askıya alındı

AB'nin Gürcistan Delegasyonunun X hesabından yaptığı paylaşıma göre, Birliğin Gürcistan Büyükelçisi Pawel Herczynski, başkent Tiflis'te katıldığı etkinlikte ülkenin AB'ye katılım süreci hakkında açıklamalarda bulundu.

"Maalesef Gürcistan'ın AB'ye katılım süreci şimdilik durdurulmuştur." açıklamasını yapan Herczynski, bu kararın, son yapılan AB Liderler Zirvesi'ne katılan liderlerce alındığını bildirdi.

Herczynski, karar kapsamında AB'nin Gürcistan'a yönelik 2024 yılı için 30 milyon avroluk mali yardımın da dondurulduğunu belirterek "Durumun daha da kötüleşmesi halinde başka tedbirler de düşünülüyor." ifadesini kullandı.

Büyükelçi, "AB-Gürcistan ilişkilerinin tüm zamanların en yüksek seviyesinde olabilecekken bu kadar düşük bir noktada olduğunu görmek üzücü." değerlendirmesinde bulundu.

"Yabancı etkinin şeffaflığı" yasasının ardından AB-Gürcistan ilişkileri

"Yabancı etkinin şeffaflığı" yasa tasarısının nisanda Parlamento'ya sunulmasının ardından Gürcistan'da gösteriler başlamıştı.

Yasal düzenleme, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcistan'daki kuruluşların "yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon" olarak kaydolmalarını, aksi halde para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyordu.

İktidardaki Gürcü Hayali Partisinin nisanda sunduğu ve Parlamento'da 14 Mayıs'ta yapılan oylamada kabul edilen yasa tasarısı, 18 Mayıs'ta Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili tarafından veto edilmişti. Tasarının, 28 Mayıs'ta yapılan oylamada 4'e karşı 84 oyla tekrar kabul edilmesiyle Zurabişvili'nin vetosu aşılmıştı.

AB-Gürcistan arasındaki ilişkileri de bu yasasının yürürlüğe girmesiyle gerilmiş, AB yetkilileri yasanın geri çekilmesi için birçok kez çağrı yapmıştı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 24 Haziran'da, Gürcü hükümetinin politikalarına bu doğrultuda devam etmesi halinde "ülkenin AB üyeliğinin risk altında olduğu" uyarısında bulunmuştu.

Mart 2022'de AB üyeliği için başvuran Gürcistan'a aday ülke statüsü Aralık 2023'de verilmişti.

Yabancı etki ajanları' yasa tasarısı nedir ve kimler istiyor?

'Yabancı Etkinin Şeffaflaştırılması' kanun tasarısı, fonlarının yüzde 20'sinden fazlasını yurt dışından alan tüm kuruluşların yabancı etki ajanı olarak kayıt yaptırması ve buna uymayanların para cezasına çarptırılmasını öngörüyor.

İktidardaki Gürcü Hayali Partisi, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 1938 yılında kabul edilen FARA'yı (Foreign Agents Registration Act / Yabancı Ajanlar Kayıt Yasası) model aldığını iddia ediyor.

FARA, ABD'de faaliyet gösteren yabancı hükümetler, politik gruplar veya bireylerin, Amerikan halkına veya hükümetine karşı faaliyetlerini ve finansman kaynaklarını açıkça bildirmelerini gerektiriyor.

Gürcü Hayali Partisi, yasanın, şeffaflığı teşvik etmek ve yabancılar tarafından dayatılan "sözde liberal değerlerle" mücadele etmek için gerekli olduğunu öne sürüyor.