Merkers-Kieselbach tuz madenine gizlenmiş Nazi hazineleri

Amerika Birleşik Devletleri'nin ilerleyen Üçüncü Ordusu, 2. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru ele geçirilen Alman kasabası Merkers-Kieselbach'a yürüdüğünde, iki kadından, Merkers yakınlarındaki kullanılmayan bir tuz madeninin Almanlar tarafından depolanan altınlarla birlikte depolandığına dair bir ihbar aldılar.

Bilgi hızlı bir şekilde yüksek komutanlığa iletildi ve hikaye kısa sürede doğrulandı ve diğer tanıklar tarafından da işbirliği yapıldı.

Aynı ayın ilerleyen saatlerinde General Eisenhower ve Patton, Nazilerin yer altı odalarında sakladığı yüzlerce ton altını ve değerli sanat eserlerini incelemek için madene gittiler.

On yıl süren iktidarları boyunca Naziler, Avrupa'nın birçok merkez bankasından yüz milyonlarca dolar değerinde altını yağmaladı.

Bu paranın büyük bir kısmı tarafsız ülkelerden savaş malları satın almak için harcanıyordu, ancak yine de hatırı sayılır bir miktar vardı. Bu altın rezervlerinin büyük kısmı Berlin'deki Reichsbank'ta tutuluyordu.

Ancak 1945'in başlarında Müttefikler şehre doğru ilerlemeye başladığında, bu altının büyük bir kısmı Reichsbank'ın orta ve güney Almanya'daki çok sayıda şubesine dağıtıldı.

Şubat 1945'te Berlin'deki Reichsbank, Müttefiklerin bombalaması sonucu vuruldu ve para basmak için kullanılan baskı makineleri de dahil olmak üzere banka neredeyse yok oldu.

Hemen ardından, 238 milyon dolar değerindeki altın rezervlerinin çoğunun ve para rezervlerinin büyük bir kısmının, Berlin'in yaklaşık iki yüz mil güneybatısındaki Merkers'teki bir madene saklanmak üzere gönderilmesine karar verildi.

Yer üstü fabrikaları Müttefiklerin bombalamaları tarafından hedef alındığından, Almanya'daki çok sayıda tuz ve potasyum madenine silah ve mühimmat üretimi ve depolanması için hükümet tarafından el konuldu.

Sekizinci Hava Kuvvetleri'ne bağlı Amerikan B-17 bombardıman uçaklarının Berlin'e yaklaşık yirmi üç yüz ton bomba atmasından henüz bir hafta sonra, demiryoluyla Merkers'e nakledilmek üzere bir sevkiyat hazırlandı.

İçinde bin torbaya paketlenmiş bir milyar Reichsmark ve hatırı sayılır miktarda döviz vardı. Tren Merkers'e ulaştığında hazine boşaltıldı ve madendeki özel bir kasaya yerleştirildi.

Şubat ve Mart aylarının geri kalanı boyunca, Berlin'in düşüşüne kadar, Nazi ganimetleriyle birlikte sevkiyatlar Merkers'e ulaşmaya devam etti.

Bunlar arasında Yahudilerden el konulan diş işlerinden sigara tabakalarına kadar çeşitli altın ve gümüş takılar, elmaslar, altın ve gümüş paralar, dövizler, altın ve gümüş külçeler yer alıyordu. Reich Eğitim Bakanı aynı zamanda ülkenin sanat hazinelerini de saklanmak üzere madenlere gönderdi.

Bunlar, Prusya'nın başlıca on dört devlet müzesinin büyük varlıklarının dörtte birini içeriyordu.

Üçüncü Ordu Merkers'e doğru ilerlerken, Reichsbank yetkilileri madenlerden mümkün olduğu kadar çok altını ve diğer değerli eşyaları çıkarmak için yoğun bir çaba gösterdiler ve bunları farklı bir yere gönderdiler.

Ancak Amerika'nın ilerleyişinin hızı ve Paskalya tatili nedeniyle Almanya demiryolu sisteminin kısmen kapatılması çabalarını engelledi. Banka yetkilileri çok geçmeden hazinenin tamamen kurtarılmasının imkansız olduğunu fark etti ve Almanya'nın bazı bölgelerinde arzın yetersiz olması nedeniyle bunun yerine Reichsmark'lara odaklanmaya karar verdi.

2 Nisan'da Reichsbank yetkilileri yaklaşık 200 milyon Reichsmark ve yaklaşık elli paket dövizi bir kamyona yüklediler ve Magdeburg ve Halle'ye doğru yola çıktılar.

İşçiler ayrıca bir demiryolu vagonuna da para yüklediler, ancak trenin geçeceği köprü Amerikan birliklerinin yaklaşmasıyla havaya uçtu ve paranın Merkers'e geri taşınması gerekti.

Bir haftadan kısa bir süre sonra Amerikan birlikleri Merkers'e girdi. Madenleri ve içindeki hazineyi öğrendiklerinde madenin beş girişine korumalar yerleştirdiler.

7 Nisan'da, Doksanıncı Piyade Tümeni'nin G-5 subayı Yarbay William A. Russell, diğer subaylar ve Sinyal Birliği fotoğrafçılarıyla birlikte madene girdi. Asansörü ana kuyunun dibine, yüzeyin altı yüz metre altına götürdüler.

Ana nakliye yolunda duvarlara istiflenmiş 550 torba Reichsmark buldular. Ama asıl hazine, bir metre kalınlığındaki tuğla duvarla kapatılan mahzenlerdeydi.

Duvarın ortasında, şifreli kilit ve zamanlama mekanizmasıyla tamamlanmış, ortasına ağır bir çelik kapı yerleştirilmiş, banka tipi büyük bir çelik kasa kapısı vardı. Tuğla duvar yarım çubuk dinamitle patlatıldı.

Tonoz yaklaşık 75 fit genişliğinde ve 150 fit uzunluğundaydı ve 12 fit yüksekliğinde bir tavana sahipti.

Kasanın içinde yedi binden fazla torba altın külçesi ve madeni para, 55 kutu sandıklı külçe altın, yüzlerce torba altın eşya, 1.300 torbadan fazla altın Reichsmark, İngiliz altın poundu ve Fransız altın frangı, 711 torba Amerikan yirmisi vardı. -dolarlık altın parçaları, yüzlerce çanta dolusu altın ve gümüş para, yüzlerce çanta döviz, iki binden fazla çanta ve 1.300 kutu Reichsmark'ın yanı sıra gümüş tabak ve platin külçe kutuları. Ayrıca Amerikalılar 400 ton sanat eseri buldu.

General Eisenhower, bulguyu incelemek için Nisan ayında madeni ziyaret ettiğinde, ganimetin zenginliği karşısında şaşkına dönmüştü.

"Bavullara, sandıklara ve diğer kaplara tıkıştırılmış büyük miktarda altın ve gümüş tabak ve süs eşyalarının Avrupa çapındaki özel konutlardan yağmalandığı belliydi" diye yazdı. "Tüm eşyalar, depolama alanından tasarruf etmek için çekiç darbeleriyle düzleştirilmiş ve daha sonra, görünüşe göre onları altın veya gümüş külçelere dönüştürmek için bir fırsat beklerken sadece hazneye atılmıştı."

Madenlerden çıkarılan altın, gümüş ve paranın değerinin 520 milyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor.

1945 yazında Amerikalılar tarafından Merkers'te ve başka yerlerde bulunan paralar çeşitli ülkelere iade edildi ve Merkers'te ve eski Alman İmparatorluğu'nun başka yerlerinde bulunan sanat eserlerinin iade edilmesi süreci başladı.

Çalınan altının dağıtılması ve hak sahiplerine iadesi için Parasal Altınların İadesi İçin Üçlü Komisyon (TGC) adında bir komisyon kuruldu. TGC, altını mümkün olan en kısa sürede çoğu ülkeye iade etmeye başladı.

Ancak soğuk savaş faktörleri bir miktar gecikmeye neden oldu.

Son altın ise 1996 yılına kadar iade edilmedi. Nazi zulmünün kurbanlarından alınanlar gibi parasal olmayan altınlar, Nürnberg'deki savaş suçu davalarında delil olarak kullanılmak üzere Uluslararası Tazminat Örgütü'nün Hazırlık Komisyonu'na devredildi.

Merkers hazinesinin kurtarılması, taşınması ve iadesi konusundaki muazzam başarılara rağmen, ne kadar parasal olmayan altının (örneğin mücevher ve diş altını) eritildiği ve parasal altınla (örneğin merkez bankası altını) karıştırıldığı konusunda hala çok fazla tartışma var).

Bu, 1997-98'de yaklaşık on beş ülkenin hâlâ Üçlü Altın Komisyonu'nda bulunan kendi paylarına ilişkin haklarından feragat etmeyi ve bunu Nazi zulmünün kurbanlarına tazminat olarak kullanılmak üzere bağışlamayı kabul etmelerine kadar değildi. Bu pay 5,5 metrik ton altına ulaştı.