Ortadoğu'da istikrarın bitip kaosun başladığı gün: 9 Aralık 1917 Kudüs'ün kaybı

Osmanlı İmparatorluğu ile Memlukler arasında gerçekleşen Mercidabık Savaşı sonrasında Yavuz Sultan Selim komutasındaki Türk kuvvetleri Şam bölgesindeki tüm toprakların hakimi olmuştu. Yavuz daha sonra Kudüs'e gelerek Mescid-i Aksa'yı ve diğer dini mekanları ziyaret etmişti. Kanuni Sultan Süleyman döneminde surları yenilenen ve büyük yatırımlar yapılan Kudüs'e neredeyse her Osmanlı sultanının büyük katkıları olmuştur. 

Sultan Abdülaziz döneminde yapılan hizmetlere ilaveten Abdülhamid Han döneminde inşa edilen Hicaz Demiryolu projesi kapsamında Kudüs - Yafa demiryolu hattı tamamlandı. Osmanlı İmparatorluğu Kudüs şehrini Mekke ve Medine gibi diğer dini beldeler ile aynı statüde görmüş ve buraları özel şartlar ile yönetmişti.

3 büyük semavi din için de kutsal şehir olan Kudüs'te Osmanlı idaresinde geçen 401 yıllık sürede daima huzur ve istikrar hakim olmuş, Hristiyanlığın farklı mezhepleri arasında yaşanan çekişme ve gerilimler Osmanlı'nı akıllı yönetim politikaları sayesinde daima sorunsuz olarak halledilmişti.

1914 yılında başlayan 1.Dünya Savaşı ne yazık ki Osmanlı İmparatorluğu'nun hedeflediği gibi gelişmemişti. Ortadoğu'da İngilizler ile yaşanan muharebelerde alınan sonuçlar bölgeyi daha fazla elde tutma imkanını ortadan kaldırmıştı.

Edmund Allenby komutasındaki Mısır Sefer Gücü, 31 Ekim - 7 Kasım 1917 tarihleri arasında yaşanan Üçüncü Gazze Muharebesi ve 13 Kasım 1917'de gerçekleştirilen El-Mugar Muharebesi'nde Friedrich Kreß von Kressenstein komutasındaki Osmanlı 7. Ordu'sunu yendi İngilizlerin sol kanadı Yafa'da, sağ kanadı ise Yahud bölgesine kadar ilerledi.

Allenby, Korgeneral Philip Chetwode komutasındaki 20. Kolordu'ya Kudüs'ü almasını emretti. Karşısında Erich von Falkenhayn komutasındaki Osmanlı 7. Ordu'suna bağlı, Deir Yasin de dahil olmak üzere Kudüs etrefındaki tepelerindeki savunma noktaları vardı. 53. Tümen Hebron yolunu Beytüllahim'e doğru ilerledi. Solunda 60. Tümen, Nebi Samvil'deki 74. Tümen'in yardımıyla Hebron- Beytüllahim yoluna saldırdı. 74. Tümen'in solunda 10. Tümen ilerledi.

8 Aralık'ta sis ve yağmurdan dolayı 53. Tümen'in ilerlemesi durunca 60. Tümen'in güney kanadı açık bıraklıdı. Fakat 9 Aralık'ta Osmanlı birliklerinin moralleri bozulup geri çekilmeye başladıkları için zorlamadan ilerlediler. Ancak Zeytindağ'da 60. Tümen ile Osmanlı birliği arasında çetin çatışma yaşandı.

9 Aralık öğleninden sonra Kudüs Belediye Başkanı Hüseynîzade Hüseyin Bey ve 60. Tümen komutanı, Tümgeneral J.S.M. Shea'ya teslim oldu.

Osmanlı'nın bölgedeki tek kaybı Kudüs ile sınırlı kalmadı. Geri çekilmeye devam eden ordu ile birlikte Gazze ve Filistin'in tamamı da İngiliz yönetimine geçti. 

Kudüs'te Türklerin 401 yıllık hakimiyeti İngilizlerin generali Allenby'nin 9 Aralık 1917 günü Müslümanların Babu'ı-Halil yani "Hazreti İbrahim Kapısı" dediğimiz ve günümüzde Yafa Kapısı olarak bilinen yerde şehre girmesiyle sonlandı.

Kudüs'ün kaybında yaşanan en tuhaf olay ise bizim 1.Dünya Savaşı'nda müttefikimiz olan Almanya İmparatorluğu ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu sınırları içindeki bütün Kiliselerde dahil olmak üzere tüm Avrupa'da  çanlar çalınması ve Selâhaddin Eyyubi zamanından beri Müslümanların elinde olan Kudüs'ün İngilizlerin hakimiyetine geçmesi kutlanmasıydı.